Nguyễn Khanh, phóng viên đài RFA
Tổng Thống Hoa Kỳ George W. Bush đã hoàn tất cuộc thảo luận thượng đỉnh với Thủ Tướng Gerhard Schroeder của Ðức. Cho dù chuyến đi của ông Bush đã giúp cải tiến quan hệ giữa hai Chính Phủ, nhưng vẫn còn những bất đồng về chiến thuật để buộc Iran phải đình chỉ chương trình hạt nhân.
Tổng Thống Hoa Kỳ George W. Bush và Thủ Tướng Schroeder của Ðức đều nhấn mạnh đến điểm nhà cầm quyền Iran phải ngưng ngay những kế hoạch nhằm chế tạo võ khí hạt nhân, và hai nhà lãnh đạo đã bàn thảo với nhau về chiến thuật cần thực hiện để buộc Tehran phải tuân theo đòi hỏi của thế giới.
Vấn đề hạt nhân tại Iran
Lên tiếng trong cuộc họp báo chung được tổ chức tại Mainz, Tổng Thống Hoa Kỳ nói rằng các nhà lãnh đạo của Anh, Pháp và Ðức mà ông có dịp tiếp xúc trong một vài ngày vừa qua đều có chung một quan điểm là Iran phải ngưng ngay mọi hoạt động hạt nhân.
Vì an ninh và vì hòa bình, Iran không được có võ khí hạt nhân. Ðó là mục tiêu được chia sẻ bởi Ðức, Pháp, Anh và Hoa Kỳ. Cùng làm việc chung với nhau, chúng ta sẽ đạt được mục tiêu này.
Tổng Thống Hoa Kỳ nói: "Vì an ninh và vì hòa bình, Iran không được có võ khí hạt nhân. Ðó là mục tiêu được chia sẻ bởi Ðức, Pháp, Anh và Hoa Kỳ. Cùng làm việc chung với nhau, chúng ta sẽ đạt được mục tiêu này."
Và đó cũng là điều được Thủ Tướng Ðức tái xác định, qua lời của người phiên dịch nữ. Ông nói: "Không để cho cho Iran có võ khí hạt nhân chính là mục tiêu chung, và Âu Châu chống đối một cách mạnh mẽ chẳng khác gì Hoa Kỳ."
Khác nhau về chiến thuật
Tuy nhiên, tin tức được phổ biến sau thượng đỉnh Ðức-Mỹ cho thấy mặc dù hai nhà lãnh đạo đều nhắm đến mục tiêu là một nước Iran phi hạt nhân, nhưng hai ông không đồng ý với nhau về chiến thuật phải thực hiện đối với Iran.
Ông Schroeder muốn Hoa Kỳ có chính sách ngoại giao mềm dẻo hơn, chẳng hạn như đảm bảo sẽ dành cho Iran một số thuận lợi, như hứa hẹn ủng hộ đơn xin gia nhập vào Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới WTO, nếu Chính Phủ Hồi Giáo Tehran hủy bỏ các hoạt động hạt nhân.
Người cầm đầu Tòa Bạch Ốc thì nhất định không nói chuyện tưởng thưởng cho Iran, cho đến khi nào Iran tuân theo các đòi hỏi của cộng đồng thế giới. Ông nói: "Ðiều quan trọng là thế giới phải nói chung một tiếng nói để cho nhà cầm quyền Iran biết là họ không được có võ khí hạt nhân."
Hồ sơ Trung Ðông
Tổng Thống Hoa Kỳ cũng kêu gọi tất cả mọi quốc gia khác không nên nhân nhượng với Iran, vì quốc gia Trung Ðông này vẫn tiếp tục yểm trợ cho những tổ chức Hồi Giáo quá khích hoạt động nhắm vào người dân Do Thái, chẳng hạn như lực lượng dân quân Hezbollah đang bị Hoa Kỳ đặt trong danh sách những tổ chức khủng bố, phá hoại các nỗ lực xây dựng hòa bình mà Washington cùng với các nước trong EU đã khởi xướng.
Ông Bush cho hay hòa bình Trung Ðông, cuộc đàm phán giữa các nhà lãnh đạo Israel và Palestine cũng nằm trong nghị trình thảo luận của ông với Thủ Tướng Ðức, và hai Chính Phủ sẽ tiếp tục những hoạt động để một quốc gia Palestine thành hình, sống hòa bình bên cạnh Do Thái.
Thủ Tướng Schroeder của Ðức tán đồng lời tuyên bố mà Tổng Thống Mỹ đưa ra, cho biết đã có hy vọng, và từ mối hy vọng đó, những tranh chấp, căng thẳng giữa người Palestine và người Do Thái sẽ được giải quyết.
Lệnh cấm vận võ khí đối với Trung Quốc
Ðiều quan trọng là thế giới phải nói chung một tiếng nói để cho nhà cầm quyền Iran biết là họ không được có võ khí hạt nhân.
Hai nhà lãnh đạo Ðức-Mỹ còn không đồng ý với nhau về việc EU dự tính hủy bỏ lệnh cấm vận võ khí đã được áp dụng với Trung Quốc trong 15 năm qua, sau ngày giới lãnh đạo đảng cộng sản Hoa Lục đưa quân vào thủ đô tàn sát những người biểu tình ở quảng trường Thiên An Môn đòi dân chủ hồi tháng 6 năm 1989.
Theo quan điểm của Chính Phủ Hoa Kỳ, việc làm của EU có thể sẽ tạo thêm bất ổn cho vùng eo biển Ðài Loan, và cũng có thể sẽ gây bất lợi cho những nỗ lực giúp giải quyết bất đồng giữa Bắc Kinh và Ðài Bắc theo đường lối ôn hòa.
Ðón tiếp long trọng
Tổng Thống Hoa Kỳ George W. Bush được Thủ Tướng Ðức Gerhardt Schroeder trải thảm đỏ đón tiếp ở thành phố Mainz, một thành phố nằm bên cạnh dòng sông Rhine.
Sau khi duyệt hàng quân danh dự, hai ông đã ngừng lại cho các nhà báo chụp hình, và tạo ấn tượng nhất là cảnh ông Bush đưa tay quàng vai người cách đây 2 năm từng đứng đầu cuộc vận động thế giới phản đối việc Hoa Kỳ đưa quân sang Iraq để lật đổ nhà cầm quyền Saddam Hussein.
Kể từ đó cho đến nay, đây là lần đầu tiên ông Bush đặt chân lên đất Ðức và dấu hiệu quàng vai là muốn chứng tỏ hai nhà lãnh đạo đã đồng ý bỏ qua chuyện quá khứ, để cùng nhau giúp tạo dựng một nước Iraq ổn định, tự do và dân chủ.
Hôm nay, Tổng Thống George W. Bush sẽ hoàn tất chuyến đi Âu Châu với cuộc gặp gỡ Tổng Thống Nga Vladimir Putin ở Bratislava, thủ đô Cộng Hòa Slovak. Tòa Nhà trắng cho biết trong cuộc thảo luận với người đang lãnh đạo điện Kremlin, ông Bush sẽ kêu gọi Moscow không giúp Iran xây dựng nhà máy điện nguyên tử, và yêu cầu Tổng Thống Putin thúc đẩy nhà cầm quyền Bắc Hàn trở lại bàn hội nghị ở Bắc Kinh để giải quyết những bất ổn đang xảy ra cho bán đảo Triều Tiên vì chương trình hạt nhân mà Bình Nhưỡng đang theo đuổi.
Tổng Thống Hoa Kỳ cũng sẽ hứa ủng hộ đơn xin gia nhập WTO của Nga, nhưng đồng thời cũng đòi hỏi ông Putin phải đổi mới hơn nữa về chính trị, tôn trọng quyền của người dân, đặc biệt nhất là quyền tự do phát biểu tư tưởng và quyền tự do báo chí.