Trường Văn, phóng viên đài RFA
Phát triển nhanh chóng về kinh tế trong thời gian qua khiến Việt Nam phải đối phó với những vấn đề của một xã hội công nghệ tiên tiến. Ô nhiễm môi trường là một vấn nạn chưa được nhà nước Việt Nam giải quyết rốt ráo.
Những khu công nghiệp, khu chế xuất xuất hiện tại hầu hết các tỉnh, thành phố trên cả nước. Vấn đề xử lý nước thải, chất thải và khí thải công nghệ không được quan tâm đúng mức đã dần dần hủy diệt môi trường sống tại các khu này.
Quảng Nam là một trường hợp điển hình, mời quý thính giả theo dõi phần trình bày sau đây của Trường Văn.
Không có hệ thống xử lý nước thải
Sau hơn 7 năm họat động, các nhà máy tại khu công nghiệp Điện Nam-Điện Ngọc và Khu Kinh Tế mở Chu Lai vẫn chưa có hệ thống xử lý nước thải hòan chỉnh.
Các chất độc hại từ trước đến nay vẫn tự do đổ vào các sông suối chung quanh khu vực nhà máy khiến không những các nguồn nước này bị ô nhiễm mà nay cả các giếng khoan, sử dụng nguồn nước ngầm cũng không dùng được nữa vì nước chuyển màu và có mùi hôi.
Khi xây dựng khu công nghiệp, các chủ đầu tư đã bỏ qua hệ thống xử lý nước thải chung cho tòan khu dù rằng đây là một hạng mục cấp thiết, vô cùng quan trọng được dự trù chi phí trong dự án và là một ưu tiên bảo vệ môi trường mà Việt Nam đã cam kết.
Tình hình ô nhiễm tại khu công nghiệp mở Chu lai thì vừa rồi báo Tuổi Trẻ có đăng nhưng ở Chu Lai đâu có vấn đề gì đến mức như thế đâu. Đại đa số nhà máy đều có phương án xử lý nước thải.
Tuy nhiên lý do được tỉnh Quảng Nam đưa ra để trì hõan việc xây dựng hệ thống nước thải chung cho tòan khu là vì nguồn vốn đầu tư quá lớn, tỉnh chưa có đủ kinh phí thực hiện. Do đó Ban Quản lý các khu công nghiệp đã phải vận động các nhà máy tự xây hệ thống xử lý nước thải cho riêng mình.
Vì là vận động, không có các biện pháp giám sát chế tài nên các nhà máy thấy không cần thiết phải xây dựng thêm hệ thống xử lý nước thải với vốn đầu tư khá cao. Tình trạng ô nhiễm môi trường tại các khu công nghiệp Quảng Nam đã được báo chí báo động.
Tuy nhiên khi được hỏi về việc này, ông Nguyễn Văn Lúa, Phó Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu lai phát biểu: "Tình hình ô nhiễm tại khu công nghiệp mở Chu lai thì vừa rồi báo Tuổi Trẻ có đăng nhưng ở Chu Lai đâu có vấn đề gì đến mức như thế đâu. Đại đa số nhà máy đều có phương án xử lý nước thải.."
Ông Dương Chí Công Giám Đốc Sở Tài nguyên Môi trường Quảng Nam xác nhận là tỉnh đang xúc tiến thành lập nhà máy xử lý nước thải tại các khu công nghiệp trong tỉnh:
“Đối với khu công nghiệp Chu Lai thì hiện nay đã có một dự án xủ lý nước thải nhưng chưa được phê duyệt. Còn riêng đối với khu công nghiệp Điện Nam-Điện Ngọc thì Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh vừa mới phê duyệt xây dựng một dự án nhà máy xử lý nước thải 5000 khối nước ngày đêm và hy vọng một năm sẽ xây xong.”
Kinh phí xây dựng
Về kinh phí cho việc xây dựng các nhà máy xử lý nước thải chung cũng như phần đóng góp của các công ty trong khu công nghiệp, ông Dương Chí Công cho biết:
“Hiện nay chúng tôi có được hưởng chính sách của nhà nước theo quuyết định của Thủ tướng đồng thời trước tiên sẽ huy động kinh phí của các công ty vào đó nhưng hiện nay công ty đầu tư hạ tầng họ sẽ đứng ra làm trước sau đó sẽ thu tiền từ các doanh nghiệp có nước thải.”
Đối với phản ánh của báo chí là nước sông Hòai của Hội An chuyển màu và bốc mùi khó chịu, ông Công cho rằng việc này không do nước thải các khu công nghiệp gây ra.
“Tôi xem bài báo tôi thấy nó không liên quan đến Hội An, phản ánh đó không đúng. Hội An có ô nhiễm nhưng ô nhiễm không phải do khu công nghiệp mà do các nhà hàng khách sạn và do các khu dân cư đông đúc gây ra.”
Các dự án thành lập nhà máy xử lý nước thải tập trung cho các khu công nghiệp đã được duyệt tuy nhiên việc thực hiện không biết bao giờ mới xong và từ đây đến đó, môi trường chung quanh vẫn tiếp tục bị ảnh hưởng bởi nước thải của các nhà máy của các khu công nghiệp này.