Thanh Quang, phóng viên đài RFA
Trong khi các nước láng giềng ngày càng thu hút thêm du khách, thì tin tức trong nước cho hay số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam cho thấy tới 85% khách quốc tế, sau khi viếng thăm Việt Nam, đã khẳng định là “một đi không trở lại”. Thanh Quang tìm hiểu tình hình không mấy lạc quan này.
Trong khi những xứ trong khu vực, như Thái Lan, Malaysia, Singapore không mấy khó khăn trong việc thu hút trên 10 triệu du khách mỗi năm, thì được biết mục tiêu 4 triệu khách quốc tế đến Việt Nam mỗi năm vẫn còn là mơ ước, hay nói cách khác, là “mục tiêu phấn đấu”.
Hệ thống khách sạn
Một hướng dẫn viên du lịch nhiều năm kinh nghiệm, trụ sở tại Sàigòn, nhận xét về vấn đề này: "Thực ra nước mình đẹp, người Việt tuyệt vời, thân thiện. Nhưng dịch vụ du lịch thì đường xá khiến du khách mệt mỏi, lại gặp sân bay rất tệ. Hotel thì tại Saigon còn được, chứ ở những nơi khác trong nước có được một vài hotel thôi. Mặc dù Việt Nam có biển cảnh đẹp, nhưng nhiều bãi biển còn dơ quá…"
Tổng cục Thống kê Việt Nam cho biết trong 6 tháng đầu năm nay, trong số 85% du khách nước ngoài tới Việt Nam rồi “một đi không trở lại” có số khách người Pháp sút giảm đáng kể. Khách Hàn Quốc, Trung Quốc cũng thưa thớt nhanh chóng.
Theo giới chức du lịch trong nước, thì trở ngại trước tiên là Việt Nam hiện thiếu hệ thống khách sạn với quy mô thích hợp. Du khách tới Việt Nam chắc đã từng nghỉ ở các khách sạn 4 – 5 sao khá sang trọng, như Saigon-Omni trong Nam, Saigon-Morin ở Miền Trung, hoặc Hà Nội-Melia ở Miền Bắc.
Nhưng nói chung, theo báo Tuổi Trẻ online, “điều đáng lo ngại hơn là Việt Nam hiện không có khách sạn lớn và gần như không có khả năng để dành đất cho quy hoạch khách sạn lớn”. Hệ thống khách sạn tại Việt Nam với khỏang 78,000 phòng hiện nay, theo giới chức du lịch, không đáp ứng được nhu cầu lữ khách quốc tế.
Thực ra nước mình đẹp, người Việt tuyệt vời, thân thiện. Nhưng dịch vụ du lịch thì đường xá khiến du khách mệt mỏi, lại gặp sân bay rất tệ. Hotel thì tại Saigon còn được, chứ ở những nơi khác trong nước có được một vài hotel thôi. Mặc dù Việt Nam có biển cảnh đẹp, nhưng nhiều bãi biển còn dơ quá.
Tiếp thị rời rạc
Điểm yếu đáng chú ý nữa trong hoạt động du lịch Việt Nam là công tác quảng bá du lịch rời rạc, hoạt động tiếp thị lúng túng, thậm chí “không biết sẽ tiếp thị cái gì”. Chẳng hạn như, trong khi biểu tượng du lịch Việt Nam hiện giờ là “Việt Nam-Vẻ đẹp Tiềm Ẩn” vốn chưa đủ sức hấp dẫn du khách, thì khách nước ngoài tới Việt Nam bị chi phối bởi biểu tượng cũ – hình ảnh cô gái đội nón lá – nhan nhản khắp nơi.
Trong khi đó Cục Xúc Tiến Du Lịch Việt Nam vẫn chưa thiết lập được văn phòng tại các trung tâm tiếp thị quan trọng trong khu vực – chứ chưa nói tới những thị trường du lịch khác trên thế giới.
Hướng dẫn viên du lịch vừa nói nhận xét về vấn đề này: "Cái yêu thứ nhất là ngành du lịch Việt Nam chưa chi tiền tới nơi tới chốn trong khi những nước khác như Thái Lan, Malaysia quảng bá du lịch liên tục trên CNN, BBC; Việt Nam có quảng cáo thì cũng 2 – 3 ngày rồi thôi. Lại gặp tình trạng bao cấp, nhiều cửa, phải báo cho ông này, ông kia khiến cái gì cũng rơi vào vòngf lẩn quẩn."
Tình trạng thiếu đường bay trực tiếp đã góp phần hạn chế lượng khách nước ngoài tới Việt Nam.
Hướng dẫn viên du lịch
Thế còn về mặt nhân sự - tức đội ngũ hướng dẫn viên du lịch – thì sao? Được biết Việt Nam thiếu nhân viên có trình độ ngoại ngữ thích hợp, và cả năng lực hướng dẫn du khách cũng chưa đúng mức, như hướng dẫn viên du lịch nhiều kinh nghiệm nhận xét:
“Hướng dẫn viên du lịch của Việt Nam chỉ có một số là “good”, còn thì nói chung chưa đạt – về kiến thức nghiệp vụ lẫn ngoại ngữ. Bây giờ có tình trạng “ăn xổi ở thì” nhiều lắm. Nhiều công ty không tìm được tour guide, nên lấy đại một số sinh viên thiếu kiến thức chuyên môn lẫn trình độ ngoại ngữ.”
Mặc dù Việt Nam là nơi có nhiều danh lam thắng cảnh hàng đầu trong khu vực, nhưng giới hữu trách vẫn chưa tận dụng được “giang sơn cẩm tú” này, nhất là trong hoạt động du lịch sinh thái.
Đó là chưa kể tình trạng thiếu quy hoạch phát triển, phương thức tổ chức thiếu chuyên nghiệp, và mãi cho tới bây giờ, nạn bán hàng rong hay xin xỏ vẫn còn tiếp tục đeo bám, chèo kéo du khách…
Những yếu tố vừa nói, cùng nhiều trở ngại khác nữa, khiến Việt Nam khó đạt được những mục tiêu đề ra, kể cả mục tiêu vẫn còn trong vòng phấn đấu là thu hút 4 triệu du khách một năm.