Trà Mi, phóng viên đài RFA
Thời gian gần đây, chúng tôi liên tục nhận được nhiều phản ánh từ trong nước về những khó khăn trong sinh hoạt tôn giáo của Hội thánh Tin Lành Mennonite ở Tây Nguyên, mà đặc biệt là trường hợp của mục sư Nguyễn Công Chính, người quản nhiệm giáo hạt. Sau sự kiện ông bị hành hung và lột truồng ngay tại cơ quan công an tỉnh Gia Lai cho tới nay hàng ngày ông vẫn liên tục bị mời lên thẩm vấn.
Tiếp tục cập nhật về tình hình sinh hoạt đạo của giáo hạt Mennnonite cũng như tình trạng của mục sư Chính hiện giờ, Trà Mi đã hỏi chuyện ông và cố gắng liên lạc với thiếu tá Võ Thị Hiền, một trong những cán bộ thừa hành công vụ có tham gia trực tiếp vào những cuộc thẩm cung ông Chính.
Bị nhiều áp lực
Mục sư Nguyễn Công Chính: Hiện giờ tình hình đàn áp tôn giáo tại Tây Nguyên rất căng thẳng. Vào lúc 8h ngày 3/10, công an tỉnh Gia Lai đã bắt giữ người quản nhiệm Hội thánh Pleiboongguai, tức truyền đạo RahlanChel. Họ đưa đến trại cải tạo ở Đak Tân, kêu là đưa đi giáo dục vì sinh hoạt tôn giáo mà chính quyền cho rằng mất an ninh trật tự.
Hiện giờ truyền đạo Thể ở Hội thánh Mennonite Pleikách, huyện Chư Păh cũng bị chính quyền bắt viết cam kết phải ra khỏi Mennonite và không được quan hệ với mục sư Chính nữa.
Trà Mi: Đó là tình hình sinh hoạt tôn giáo nói chung ở khu vực đó. Thế còn riêng đối với mục sư trong những ngày gần đây, tình trạng của ông như thế nào?
Kế đến, họ bảo tôi phải nhận sai vì việc tổ chức cho các hội thánh thờ phượng, nhảy múa, ca hát tôn vinh Chúa là sai. Ngày 14/9, họ mở 1 CD thu những đoạn trả lời phỏng vấn của tôi trên đài RFA và biểu tôi ký nhận là sai. Họ hỏi tôi tại sao lên đài nói về vấn đề đàn áp tôn giáo hay chính quyền bắt bớ tôn giáo mà không báo cho họ? Họ nói tôi vu khống họ.
Mục sư Nguyễn Công Chính: Bắt đầu từ ngày 13/9 cho tới nay là ngày 5/10, tôi liên tục bị mời lên thẩm vấn. Sáng 8h trình diện, chiều 17h cho về. Sáu ngày trong 1 tuần cứ tiếp diễn như vậy.
Sáng ngày 2/10 vừa qua, tôi mệt mỏi quá vì cha mẹ tôi bị sụp nhà ở huyện Phú Lộc, còn vợ tôi bị động thai nên tôi phải chở vợ tôi đi khám nên tôi xin nghỉ thẩm vấn 1 ngày mà họ không cho. Họ yêu cầu tôi phải mở cửa cho họ vào. Tôi từ chối vì nhiều lần trước đây mở cửa là họ xông vào nhà lục tứ tung, thậm chí cứ kẹp cổ tôi khoá tay dắt đi nên lần này tôi không mở cửa.
Ông công an khu vực Đỗ Công Nguyên xin ý kiến cấp trên cưa cửa sắt nhà tôi để xông vào. Họ tập trung lực lượng và loay hoay tới lui thì xô cửa ngã và kẹp tay tôi áp tải lên làm việc luôn đến bây giờ. Hôm nay tôi cũng vừa trên cơ quan an ninh về đây. Sáng mai 8h lại đi lên làm việc tiếp.
Trà Mi: Nội dung những buổi làm việc trong những ngày gần đây, cơ quan an ninh xoay quanh những vấn đề gì, thưa mục sư?
Mục sư Nguyễn Công Chính: Từ ngày 13/9 đến ngày 22/9 họ xoay quanh việc tôi nói cộng sản Việt Nam đàn áp tôn giáo và cô lập người dân tộc. Họ bảo tôi nói xấu đảng. Từ ngày 22 đến nay thì họ một hai họ ép tôi phải viết tờ kiểm điểm nhận những cái sai về mình.
Trà Mi: Họ đề nghị mục sư thừa nhận những cái sai gì?
Mục sư Nguyễn Công Chính: Họ bắt tôi công nhận sai phạm trong việc chở 259 cuốn kinh thánh vào ngày 16/8 vừa rồi mà đã bị họ tịch thu. Thứ hai, việc tôi có trong hộp thư những email của các mục sư thông báo cho giáo hội về tin đàn áp tôn giáo. Họ cũng bắt tôi nhận sai vì họ bảo rằng sao không báo cho họ mà phải báo cho giáo hội trước.
Kế đến, họ bảo tôi phải nhận sai vì việc tổ chức cho các hội thánh thờ phượng, nhảy múa, ca hát tôn vinh Chúa là sai. Ngày 14/9, họ mở 1 CD thu những đoạn trả lời phỏng vấn của tôi trên đài RFA và biểu tôi ký nhận là sai. Họ hỏi tôi tại sao lên đài nói về vấn đề đàn áp tôn giáo hay chính quyền bắt bớ tôn giáo mà không báo cho họ? Họ nói tôi vu khống họ.
Mà thực ra hiện giờ tín đồ của biết bao hội thánh đang bị cấm cản không cho sinh hoạt, bị ngưng hoạt động không cho nhóm, và người truyền đạo bị chính quyền bắt đi. Họ công bố người nào đứng lên tổ chức nhóm là sẽ bắt người đó. Gìơ hàng ngàn tín đồ đang sợ hãi mà họ kêu là không đàn áp?!
Thứ nhất, họ cho tôi vi phạm hành chính nên kêu lên làm việc hết ngày này đến ngày kia hầu không cho tôi đến giảng đạo với các tín đồ. Những tín đồ đến nhà tôi đều bị tịch thu xe hết cả. Thậm chí xe thồ chở vợ chồng tôi đi cũng bị công an mời lên cấm chở vợ chồng tôi. Nghĩa là bây giờ họ cô lập không cho tín đồ đến tôi và tôi đến tín đồ để họ có cơ hội phá hoại các hội thánh.
Họ nói nếu tôi nhận những cái sai thì họ sẽ chấm dứt không kêu lên làm việc nữa. Nhưng tôi biết đây là một cái bẫy. Khi tôi viết kiểm điểm và nhận những cái sai đó họ sẽ quy tôi vô một cái tội gì đó để chụp mũ.
Họ cũng thách thức tôi có lên tiếng trên công luận quốc tế cũng chẳng làm gì được họ. Họ cho biết họ còn nhiều thủ đoạn nữa và thậm chí còn đe doạ sẽ cho xã hội đen thanh toán tôi.
Trà Mi: Lời đe doạ cho xã hội đen thanh toán là do người nào phát ngôn, thưa mục sư?
Mục sư Nguyễn Công Chính: Đó là thiếu tá Võ Thị Hiền nói trong ngày 16/9 lúc 16h15. Sau khi cho người lột truồng tôi vào lúc 12h trưa cùng ngày thì đến 16h15 bà tạt ly nước vào mặt tôi, chửi thậm tệ và công bố điều đó.
Bây giờ tôi đang chịu rất nhiều áp lực. Họ đang lập nhiều kế hoạch đàn áp tinh vi mà tôi cho rằng có hệ thống chỉ đạo từ trên xuống dưới chứ không phải chỉ do những người cán bộ cơ sở đâu.
Thứ nhất, họ cho tôi vi phạm hành chính nên kêu lên làm việc hết ngày này đến ngày kia hầu không cho tôi đến giảng đạo với các tín đồ. Những tín đồ đến nhà tôi đều bị tịch thu xe hết cả. Thậm chí xe thồ chở vợ chồng tôi đi cũng bị công an mời lên cấm chở vợ chồng tôi. Nghĩa là bây giờ họ cô lập không cho tín đồ đến tôi và tôi đến tín đồ để họ có cơ hội phá hoại các hội thánh.
Họ bắt tôi cam kết không được trả lời báo đài nước ngoài và cũng không được điện thoại cho ai nữa. Tôi không thể làm vậy được. Cho dù họ có làm gì tôi đi nữa, tôi cũng phải nói lên sự thật khi hội thánh của chúng tôi bị đàn áp.
Phản ứng của người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền
Vừa rồi là mục sư Nguyễn Công Chính nói về những khó khăn Hội thánh Mennonite cũng như bản thân ông đang gặp phải từ phía chính quyền địa phương. Trong cố gắng tìm hiểu thông tin từ mọi phía liên quan, chúng tôi đã liên lạc với thiếu tá Võ Thị Hiền, chuyên ngành an ninh, Công an tỉnh Gia Lai, một trong những nhân viên công lực tham gia trực tiếp vào các cuộc thẩm vấn mục sư Chính.
Khi điện thoại đến số nhà riêng của thiếu tá Hiền, chúng tôi được một giọng nam tiếp chuyện. Sau đây là nội dung của cuộc trao đổi:
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Alô?
Trà Mi: Chúng tôi xin phép được thưa chuyện với thiếu tá Võ Thị Hiền.
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Ai đấy?
Trà Mi: Thưa chúng tôi gọi từ đài RFA , xin phép được thưa chuyện với thiếu tá Hiền.
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Có việc gì không?
Trà Mi: Để rộng đường dư luận về vụ việc cuả mục sư Nguyễn Công Chính, chúng tôi muốn được tìm hiểu thêm…
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Xin lỗi chị tên gì?
Trà Mi: Thưa chúng tôi là Trà Mi gọi từ đài RFA.
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Có nhất thiết tôi phải trả lời điện thoại của chị không nhỉ?
Trà Mi: Gần đây chúng tôi nhận được phản ánh về việc chính quyền địa phương có những hành động sách nhiễu sinh hoạt tôn giáo ở Tây Nguyên. Chúng tôi muốn được nghe ý kiến của bà Hiền để tìm hiểu thực hư vụ việc ra sao?
Nếu chị muốn nghe quan điểm của chúng tôi thì chắc chắn nó sẽ ngược lại như thế cho nên tốt nhất chị cứ đến thực tế tận nơi. Ở đây chúng tôi không biết ông nào là mục sư Chính cả. Chị là phóng viên thì người ta cấp cho thẻ phóng viên, kỹ sư thì có bằng kỹ sư, chứ còn những người tự nhận là mục sư hay gì đó…
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Thế thì mời chị đến địa phương tìm hiểu. Chúng tôi không có trách nhiệm trả lời và không đủ trách nhiệm trả lời nhá.
Trà Mi: Vì phản ảnh của mục sư Chính liên quan đến thiếu tá Hiền nên chúng tôi xin được nghe ý kiến của bà.
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Tôi không biết mục sư Chính là ai cả. Trong danh bạ đây không có ai là mục sư Chính cả. Chị phải xác định nhá.
Trà Mi: Vì nhận được lời phản ánh như vậy nên chúng tôi muốn được nghe ý kiến của những người từ phía chính quyền…
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Muốn nghe hay không mời chị đến tận nơi. Chính quyền Việt Nam sẽ tạo điều kiện cho chị đến tận nơi để tìm hiểu thực tế ở địa phương. Cá nhân chúng tôi không thể nào nói hết được. Cái gì cũng phải thực tế.
Trà Mi: Thưa ông thông cảm vì chúng tôi cũng cách trở đường xá cho nên….
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Nếu chị muốn nghe quan điểm của chúng tôi thì chắc chắn nó sẽ ngược lại như thế cho nên tốt nhất chị cứ đến thực tế tận nơi. Ở đây chúng tôi không biết ông nào là mục sư Chính cả. Chị là phóng viên thì người ta cấp cho thẻ phóng viên, kỹ sư thì có bằng kỹ sư, chứ còn những người tự nhận là mục sư hay gì đó…
Trà Mi: Thưa ông Nguyễn Công Chính thuộc giáo hạt Mennonite ở Tây Nguyên…
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Xin lỗi chị trên Tây Nguyên này hiện tại nhà nước đang công nhận 4 tôn giáo chính đang hoạt động tại đây. Tôi thấy cuộc sống ở đây diễn ra bình thường.
Trà Mi: Thưa ông…
Bạn nghĩ gì về phản ứng của người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền? Xin email về Vietweb@rfa.org
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Mà tôi thấy chị nên tìm hiểu ở những vùng nóng bỏng hơn trên quốc tế. Chúng tôi đang sống thanh bình. Có thể một số cá nhân nào đó…
Trà Mi: Vì chúng tôi nhận được rất nhiều phản ảnh nên muốn được…
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Chị biết dân tộc Việt Nam là bao nhiêu triệu dân không?
Trà Mi: Dạ nhưng vụ việc ông Nguyễn Công Chính bị thẩm vấn liên tục và ngay cả bị làm nhục ngay cơ quan an ninh thì chúng tôi muốn tìm hiểu…
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Không, tôi nói với chị là tôi không nhìn nhận ông Chính là một mục sư và tôi chỉ nhìn nhận ông ta dưới góc độ là một công dân của Việt Nam thế thôi.
Trà Mi: Thế thì những vụ việc nêu ra liên quan đến ông Chính…
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Những người nào người ta có đủ tư cách pháp nhân để phát ngôn chuyện đó hay không?
Trà Mi: Thưa chúng tôi chỉ ghi nhận ý kiến của người dân khi họ lên tiếng như vậy, nên chúng tôi muốn được nghe tiếng nói của cơ quan an ninh để kiểm tra xem vụ việc thật sự ra sao?
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Chị cứ đến đăng ký làm việc với cơ quan an ninh của địa phương đây thôi. Đó là chính xác nhất.
Trà Mi: Đối với những đài quốc tế ở xa, thiết nghĩ cơ quan an ninh địa phương cũng như những người liên quan cũng nên có thái độ cộng tác để nói lên tiếng nói trung thực với dư luận chứ, thưa ông?
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: À thế thì chị cứ gặp người có trách nhiệm.
Trà Mi: Thưa người có trách nhiệm trong vụ việc này chúng tôi đưọc biết là thiếu tá Võ thị Hiền, một trong những người có liên quan đến vụ việc này cho nên chúng tôi mới gọi…
Người nhà thiếu tá Võ Thị Hiền: Thế thì tôi khuyên chị cứ làm một chuyến công tác sang đây thôi. Chúng tôi rất an bình, không phải là Iraq và Afghanistan chị nhá.
Quý vị vừa nghe nội dung cuộc điện đàm khi chúng tôi gọi điện đến tận nhà riêng của thiếu tá Võ Thị Hiền, công an tỉnh Gia Lai để hỏi thăm về vụ việc liên quan đến mục sư Nguyễn Công Chính. Nếu quả thật người tiếp chuyện với chúng tôi là chồng của thiếu tá Hiền thì theo một nguồn tin chưa thể kiểm chứng đó là ông Nam, đang giữ vị trí Phó phòng công tác tại Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai.