Mặc Lâm, phóng viên đài RFA
Mới đây ông Bộ Trưởng Bộ Văn Hóa và Thông Tin ban hành quyết định đem toàn bộ tài sản của nhà thơ Xuân Diệu để sử dụng vào việc trưng bày, lưu niệm như một di tích văn hóa. Quyết định này bị luật sư Cù Huy Hà Vũ, là cháu ruột nhà thơ chống đối dữ dội và cho rằng đây là một quyết định sai trái, vi phạm luật thừa kế mà hiến pháp Việt Nam vẫn công nhận từ trước đến nay.
Luật sư Cù Huy Hà Vũ đã phát đơn khởi kiện ông Bộ trưởng VHTT về quyết định này. Mặc Lâm có bài phỏng vấn ông Vũ sau đây mời quý vị theo dõi.
Mặc Lâm: Thưa luật sư Cù Huy Hà Vũ, theo tin tức mà chúng tôi nhận được thì ông vừa chính thức gửi đơn khiếu kiện lên tòa án về việc ông bộ trưởng bộ VHTT đã ban hành một quyết định mà ông cho là sai trái khi trưng thu tài sản của nhà thơ Xuân Diệu để sử dụng vào mục đích văn hóa. Xin ông vui lòng cho biết cụ thể việc này như thế nào ?
Luật sư Cù Huy Hà Vũ: Việc tôi kiện Bộ Trưởng bộ Văn Hóa Thông Tin, nay được đổi thành Bộ Văn Hóa Thể Thao và Du Lịch. Việc kiện này lẽ ra nó đã xảy ra lâu rồi, tuy nhiên theo đúng luật khiếu nại tố cáo thì trước khi mình khởi kiện thì phải làm những cái đơn gửi cho Bộ Trưởng Văn Hóa Thông Tin đề nghị giải quyết khiếu nại của tôi về cái quyết định mà Bộ Trưởng Bộ Văn Hóa Thông Tin đã ra trái pháp luật.
Thế nhưng sau một thời gian thì ông Bộ Trưởng Bộ Văn Hóa Thông Tin tức là ông Lê Doãn Hợp có tổ chức cho Bộ Văn Hóa tiếp tôi một buổi để hai bên trao đổi quan điểm với nhau chủ yếu nghe tôi là chính để báo cáo với Bộ Trưởng giải quyết, nhưng mà sau đó, khi quá thời gian luật định khiếu nại tố cáo thì tôi cho rằng họ đã thấy sai nhưng không dám sửa, và cái chiệu bài của rất nhiều cấp chính quyền Việt Nam hiện nay tức là đánh bài lờ! Nhưng đối với tôi là một người làm luật thì không thể lờ được.
Mặc Lâm: Thưa ông, xin ông cho biết cụ thể hơn việc mà ông cho là trái pháp luật nó diễn tiến như thế nào?
Luật sư Cù Huy Hà Vũ: Việc trái pháp luật nhìn thấy rõ nhất là tài sản của nhà thơ Xuân Diệu là tài sản cá nhân của nhà thơ thì không có một nhà nước nào có cái quyền đi xung công trừ khi nhà nước đã xác định nhà thơ Xuân Diệu không còn người thừa kế nữa.
Việc tôi kiện Bộ Trưởng bộ Văn Hóa Thông Tin, nay được đổi thành Bộ Văn Hóa Thể Thao và Du Lịch. Việc kiện này lẽ ra nó đã xảy ra lâu rồi, tuy nhiên theo đúng luật khiếu nại tố cáo thì trước khi mình khởi kiện thì phải làm những cái đơn gửi cho Bộ Trưởng Văn Hóa Thông Tin đề nghị giải quyết khiếu nại của tôi về cái quyết định mà Bộ Trưởng Bộ Văn Hóa Thông Tin đã ra trái pháp luật.
Trong trường hợp này, nhà thơ Xuân Diệu là bác ruột tôi. Nhà thơ Xuân Diệu tên thật là Ngô Xuân Diệu là anh ruột của mẹ tôi là bà Ngô Thị Xuân Như như vậy tôi là cháu ruột của nhà thơ và kêu ông ấy bằng cậu. Nói cách khác, nhà thơ Xuân Diệu đã có người thừa kế hay nói đúng hơn ông áy không bao giờ thiếu người thừa kế cả.
Mặc Lâm: Thưa ông, theo như lời ông thì nhà nước rất dễ dàng xác minh nhân thân của ông đối với nhà thơ Xuân Diệu vì thật ra gia đình ông và nhà thơ không xa lạ gì với Bộ Văn Hóa Thông Tin khi cha ông là ông Cù Huy Cận vừa là nhà thơ nổi tiếng vừa đã từng đảm nhiệm chức vụ Bộ Trưởng Bộ Văn Hóa Thông Tin thì việc nhầm lẫn là không thuyết phục. Theo ông thì việc này vi phạm đến quy định nào trong việc ban hành một quyết định sai trái làm hại cho tài sản nhân dân?
Luật sư Cù Huy Hà Vũ: Đây là hành vi công nhiên chiếm đoạt tài sản của người khác được quy định tại bộ luật hình sự. Tức là bằng quyết định này, ông ta tước đoạt tài sản cá nhân, tài sản của người thừa kế của ông Xuân Diệu, chỉ có điều hành vi ấy chưa thành vì phản ứng quyết liệt của tôi. Tóm lại thẳng thừng ra mà nói thì bộ trưởng Bộ Văn Hóa Thông Tin đã phạm tội công nhiên chiếm đoạt tài sản của người khác.
Mặc Lâm: Thưa ông, theo kinh nghiệm của ông thì việc này có thể khởi tố hành chánh hay dân sự? Vì thật ra thì ông Bộ trưởng Bộ Văn Hóa Tông Tin không lấy tài sản này làm của riêng nhưng lại dành vào việc công mà ông ấy gọi là nhà lưu niệm của nhà thơ Xuân Diệu?
Luật sư Cù Huy Hà Vũ: Tôi cho rằng mình có hai sự lựa chọn: Lựa chọn thứ nhất là đề nghị khởi tố hình sự, và chắn chắn là họ phải khởi tố vì quyết định có dấu má hẳn hoi, có người ký tên thì đây là bằng chứng rất rõ ràng và có thật.
Mà khi đã có bằng chứng thì có thể khởi tố hình sự. Nhưng bên cạnh đó thì cũng có biện pháp nhẹ nhàng hơn là khởi kiện bằng con đường hành chính tức là đề nghị tòa án xem xét và hủy bỏ quyết định của ông Bộ Trưởng.
Mặc Lâm: Đây là lần đầu tiên một người dân đứng đơn khởi kiện một bộ trưởng vậy xin ông cho biết cảm tưởng của ông phát xuất từ động cơ nào mà ông tin rằng ông sẽ thắng rong vụ kiện này?
Luật sư Cù Huy Hà Vũ: Tư duy của nhiều viên chức chính quyền Việt Nam cho rằng tài sản nằm trên mảnh đất Việt Nam này là dưới tay họ và họ có quyền định đoạt. Họ bất chấp sự tồn tại của những cá nhân cụ thể.
Chuyện tôi khởi kiện nó khẳng định một điều là tài sản của cá nhân thì phải được bảo đảm và bất cứ ai cấp nào xâm phạm tài sản của dân thì đều phải đối diện với việc ra hấu tòa, đấy là điều tôi muốn khẳng định.
Mặc Lâm: Xin cám ơn Luật sư Cù Huy Hà Vũ về thời gian ông dành cho cuộc phỏng vấn ngày hôm nay.