Việt Long, phóng viên đài RFA
Tuần này có những thư đóng góp ý kiến với ban Việt ngữ về một số bài vở, tin tức, diễn đàn bạn trẻ, và cuộc thảo luận về điều 4 hiến pháp Việt Nam. Trước hết là những khán giả chỉ ra lỗi của trọng tài Việt-Long. Bạn Thuỳ Trang viết:
Anh Việt Long ơi! sao em nghe mục trả lời thư tín Anh trả lời cho một bạn tên Kiên đang du học ở Pháp yêu cầu đài phát sóng nhiều lần về tiết mục "Diễn đàn Bạn trẻ" nhung mà sao lại "2 tuần một lần" vậy kia? Nếu nhiều lần thì ít nhất 2 lần 1 tuần chứ? vì mục Diễn đàn Bạn trẻ này em rất thích nên hôm nay mạo muội email đây, vì sợ nếu 2 tuần một lần thì em sẽ phải chờ dài cổ mất...”
Xin lỗi Thuỳ Trang và các bạn. Đúng ra bạn Kiên viết là 2 lần một tuần, nhưng đọc nhầm là 2 tuần một lần. Xin cải chính, và cám ơn bạn đã nhắc. Tuần trước các bạn có nghe câu chuyện về con cá, bao ni lông và nước nuôi cá, mà Việt-Long giới thiệu là của bạn PT ở Minnesota.
Thực ra đó câu chuyện đó là của bạn Trần Tuấn Đức gởi, sau khi nghe chuyện về chị Bùi Phương Phoenix làm công tác từ thiện ở Việt Nam, nhưng lại bị giới thiệu nhầm tác giả. Xin nói lại cho đúng và xin lỗi hai bạn PT và Đức.
Chưa hết, vẫn còn lỗi. Bạn Huỳnh Quốc Sỹ viết: "Trong chương trình phát thanh 6:30 ngày 13 tháng 10 năm 2007, tôi nghe anh Việt Long nói rằng một tàu đánh cá bị chìm ở vùng biển Cà Mau và "mười bốn ngàn tấn dầu đã loan ra biển". Sau đó anh nói lại là "mười bốn ngàn lít dầu". Theo tôi thì "mười bốn ngàn lít dầu" có lý hơn."
Bạn Sỹ đúng quá. 14 ngàn lít dầu mới là đúng. Như vậy coi như tuần này Việt-Long vừa bị thua đội áo xanh 0-3.
Cảm thông và chia sẻ với công việc làm dâu trăm họ của các anh chị. Chuyện khên chê không thể thiều trong nghề truyền thông. Quan trọng là trung thực, khách quan, chính xác, kịp thời. Như vậy thì họ có dùng tường lửa hay phá sóng thì người người tìm đến các bạn, và mình xin làm người phổ biến cho các bạn.
Tiếp tục, thư bạn Việt Nguyễn từ San Jose viết:
“Toi thuong hay vao website cua quy vi de doc tin tuc. Doi khi toi thay quy vi dung chu khong duoc chuan cho lam. Vi du, thap nien (tuc 10 nam), ma dung la thap ky ( 10 the ky). Hom nay trong bai "Dân oan khiếu kiện đất đai biểu tình ở Sài Gòn lại bị giải tán lần thứ 3" mo dau la : "Trà Mi liên hệ với một số nhân chứng và nạn nhân trong cuộc để tìm hiểu thêm:", toi thay cho nay la lien lac chu khong phai la lien he.”
Cám ơn bạn Việt Nguyễn. Tuy nhiên chúng tôi dùng từ ngữ ‘thập kỷ’ là cách dùng chữ của báo chí trong nước hiện nay; theo định nghĩa của tự điển Việt Anh của Viện khoa học xã hội Việt Nam thì thập kỷ và thập niên đều là 10 năm, không khác gì nhau. Cũng theo báo chí sách vở trong nước thì liên hệ có nghĩa là liên lạc.
Chúng tôi sử dụng cả hai cách nói, cách thứ nhất là của miền Nam trước đây tức là của người Việt hải ngoại ngày nay, và cách thứ hai là của người Việt trong nước hiện nay.
Xin nhắc lại: đông đảo thính giả của RFA là người trong nước, và khoảng 60% dân số Việt Nam ngày nay là những người sinh sau năm 1975, không biết rất nhiều từ ngữ được dùng trứơc năm 1975 ở miền Nam. Mong các thính giả ở hải ngoại thông cảm.
Tương tự thư của bạn Việt, thư của bạn T.D. Nguyễn cũng chỉ trích vịệc đài dùng từ ngữ “sự cố”, gọi đó là từ của Cộng Sản, đồng thời cho biết nhiều bài viết còn trật chính tả tùm lum tùm la. Chúng tôi ghi nhận và cám ơn ý kiến của bạn về việc website còn có chữ trật chính tả, và vẫn cố gắng sửa chữa nhiều lắm, nhưng vẫn còn một số chữ lọt sổ, vì vội vã và sơ sót.
Vẫn còn thư trách móc, chưa hết, nhưng lời trách này nghe vừa vui vừa cảm động, của bạn Trần Huynh:
“Da lau cac ban chang gui bai cho chung toi, bao gồm cả vợ con. Hay cac ban lai nghe loi xàm tấu cua nguoi ngoai nen ghet bo. Noi that cac ban dung ghet nhe. Cai tinh cua toi ngang tang lam nen nhieu nguoi ghet. Do cung la su that bai cua rieng minh. Tuy nhien dung bo be chinh ban than toi chu. XIN CHUC CAC BAN VA QUY Vị KHOE MANH.”
Nghe vừa vui vừa cảm động là những chữ :’bao gồm cả vợ con’, và: ‘lại nghe lời xàm tấu...’ Hết sức tự nhiên và chân thật, hay quá. Đã có thư giải thích với bạn Huynh nguyên do là hệ thống email lúc đó bị trở ngại, nhưng phải nói thêm là đâu có ai ghét bỏ bạn đâu và đâu có thấy bạn ngang tàng gì đâu!
Mời quý vị tham gia mục Trao Đổi Thư tín với thính giả. Mọi email xin gửi về Vietweb@rfa.org
Chắc bây giờ bạn đã nhận được email tin tức và bài vở, nếu chưa thì vui lòng cho biết liền, và đừng nghĩ bạn bị bỏ bê gì hết, nheng. Dù sao cũng xin lỗi đã làm bạn phải trông chờ.
Thư bạn Anh Phan: "Khong muon khen RFA nua, vi nhieu nguoi khen qua roi, co dieu mong sao RFA khong bi pha song o Vietnam de moi nguoi deu nghe thoai mai va co dip de so sanh voi cac dai trong nuoc.
Toi thich chuong trinh "tra loi thinh gia",vi RFA da thay doi phuong cach tra loi. Nghe rat vui tai.
Toi da cho cac ban cua toi website cua RFA , khi toi ve Vietnam. Mot so ban cua toi bao rang ho da bat duoc dai RFA. Va toi da mua mot so radio tang cac ban ( nhung tiec qua, radio thi bi pha song rat nhieu, năm sáu ddài phat cu`ng tan so cua RFA, nen it khi nghe duoc ro lam.) Mot it chi tiet bao cho RFA biet.”
Cám ơn bạn rất nhiều. Mong sao các bạn khác cũng góp sức phổ biến chương trình của RFA như bạn đã làm. Có bạn ở Bình Dương cũng gọi qua cho biết mấy bữa nay bị phá sóng dữ lắm, đài Chân Trời Mới cũng không nghe được luôn.
Thư bạn Trịnh Quỳnh yêu cầu đài tìm một giọng nữ miền Trung thanh thoát địu dàng thì sẽ được thính giả cả 3 miền yêu mến nhiều hơn. Thư của bạn Tân Trần viết về chuyện cầu Cần Thơ bị sập, tựa đề là “đàn em vả miệng đàn anh”, xin tóm lược nội dung như sau:
“Đàn anh Nguyễn Minh Triết quát lên hai câu: Phải cứu những người bị nạn - Phải giữ tiến độ thi công. Rồi đến ngày mùng 8 tháng 10, đàn em là Nguyễn Tấn Dũng ra lệnh tạm thời ngưng thi công xây dựng cầu Cần Thơ. Sự việc đàn em ra lệnh ngưng thi công chẳng khác nào cái vả vào miệng của đàn anh Nguyễn Minh Triết vậy thay.”
Thư bạn Vũ Hùng viết về ý nghĩa của việc Việt Nam xin gia nhập Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, thì chúng tôi đã có một số bài, sau cùng thì chương trình sáng thứ tư cũng có phóng sự về việc Việt Nam đã trở thành hội viên không thường trực của Hội đồng Bảo An rồi.
Thư bạn Huỳnh Minh viết về một quá khứ của bạn, chúng tôi đã nhận. Thư của bạn Không Tên, góp ý là bài hội luận giữa hai nhân vật Phạm Quế Dương và Trần Ngọc Thành về tham nhũng ở Việt Nam rất hay và đúng thực tế. Bạn đề nghị Việt Hùng nên phanh phui cặn kẽ nhiều cách tham nhũng thì may ra sự chống mới có hiệu quả. Bạn nêu ví dụ như sự tham nhũng các dự án ngoại quốc hỗ trợ phát triển, đường giây buôn lao động, xuất khẩu trẻ em hay buôn con nuôi, buôn người di dân bất hợp pháp, rửa tiền, buôn lậu dầu hoả, chiếm đất của dân.... vân vân.
Những người lãnh đạo Việt Nam chỉ cố cầm quyền, tránh né tối đa các tin tức về lãh hải và lãnh thổ giữa Việt Nam với Trung Cộng. Lại nữa họ khó mà cãi vã với Trung Cộng vì bức công hàm của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng về việc Hoàng Sa năm xưa. Hà Nội chỉ nói quanh co chiếu lệ mà thôi.
Thư của bạn Phạm công Hải nói là đang muốn thành lập một Hội của các doanh nghiệp, các công ty, bạn cho địa chỉ và nhờ gởi những bài viết hay thông tin nào về trình tự, thủ tục lập hội, vân vân... Xin thưa là bạn nên tham khảo ý kiến một luật sư trong nước thì hay hơn.
Thư của bạn Nguyễn Tùng Buông nhờ chuyển lời chúc mừng của hội cựu học sinh quận Dĩ An đến nhà khoa học Huỳnh Mỹ Hằng. Sẽ chuyển. Thư bạn Thy Nguyễn hỏi địa chỉ tin cậy để gửi tiền cho Hoà Thượng Quảng Độ cứu giúp dân khổ. Sẽ có thư riêng cho bạn. Mấy câu đố của bạn Công Thiện gửi cho Trà My và Thanh Trúc, đã chuyển rồi.
Thư của bạn Trung Nguyễn từ Liên Bang Đức:
“em> “Toi may man duoc nguoi ban cho website cua Dai nay,nen sau khi di lam ve toi cung thuong vao day de nghe tin tuc trong va ngoai nuoc.Cam on qui´ ddai` da cho toi noi rieng,va cho tat ca nguoi Viet Nam tren the gioi duoc nghe nhung ban tin moi nhat trong ngay.
Co 1 dieu toi rat chu y la cac co chu anh chi doc nhung ban tin rat hay, Khien nguoi nghe phai chu y den tung chi tiet. Cung nhu cach doc cua moi nguoi, ma nhat la Tra Mi. Toi rat thich Tra Mi doc nhung bai tren dien dan rat la hay, nhat la giong Tra Mi co cai gi loi cuon, khien cho nguoi nghe phai theo doi va lang nghe nhieu hon.”
Cám ơn lời khen của bạn. Chúng tôi vẫn luôn luôn cố gắng để khỏi phụ lòng thính giả, nhưng bạn cũng thấy đó, vẫn phạm nhiều lỗi kỹ thuật nên chưa toàn hảo, vì vậy vẫn thấy lòng áy náy khi được nghe những lời khen tặng.
Thư bạn Vuơng Ngạc cho biết bạn và nhiều người mà bạn quen biết rất thích buổi hội luận của hai luật sư Trần Thanh Hiệp và Trần Lâm, rồi tới phần trao đổi của cựu đại tá Phạm Quế Dương và ông Trần Ngọc Thành về vấn đề tham nhũng. Bạn lại đề nghị đài chọn lọc trình bày một số sách về tâm linh xúât bản trong nước vì có nhiều người ưa thích. Riêng về điều này thì chúng tôi không đáp ứng được, vì không còn thì giờ cho những loại sách đó.
Cũng về đề tài mà bạn Ngạc vừa nêu lên, có một lời nhắn của một thính giả từ Bạc Liêu. Ý kiến của vị thính giả đáng kính rất nghiêm chỉnh và gây xúc động.
Cũng về điều 4 hiến pháp, có thư của bạn Henry Phạm:
“Tôi chưa bao giờ gay gắt như lúc này, một bạn nghe đài tại Việt Nam muốn nghe chương trình về Pháp Luật, mà cho rằng nên dẹp mục khác đi.
Nói về điều 4 hiến pháp: Ngày xưa, đảng viên CS tham gia vào đảng, chết không tiếc vì họ là Vô Sản không có gì để mất. Bây giờ, họ đã trở thành Tư Sản rồi, do đó rất sợ điều 4 hiến pháp, vì họ biết rằng còn đảng Cộng sản thì họ còn bị đánh tư sản.
Vì vậy trong nội bộ các đảng viên sẽ ngầm tranh đấu cho bỏ cái điều ấy đi, để mà có thể có đảng khác ra đời thì họ sẽ bỏ ngay ĐCS liền. Họ đã nghĩ tới hai lần đánh Tư Sản ở hai miền Nam-Bắc họ sợ tới rợn tóc gáy chứ bộ.
Ông chủ tịch Triết nêu ra điều 4 hiến pháp lúc này là vì ông muốn nhắc nhở mọi người hãy suy nghĩ về điều 4 hiến pháp, nếu muốn bỏ thì mạnh dạn mà làm, không làm là Tự Sát đó, ý ổng là vậy. Vậy thì chừng nào mới tiến lên XHCN hả anh Sơn?”
Ý kiến của bạn này thật dí dỏm. Tiếp theo là ý kiến bạn khiếm thị Hồ Thanh, qua lời nhắn và mấy câu thơ.
Nối tiếp đoạn thơ của Hồ Thanh, có thơ của Phan Lạc Đông Quân, cầu thủ áo đỏ trong trận bóng tròn trên sân này, mới gửi tới, ngay sau khi nghe tin Việt Nam trở thành hội viên không thường trực của Hội đồng Bảo An. Xin trích nguyên văn mấy câu cuối, vì mấy câu này gom đủ chủ ý của bài thơ:
Xay dat nuoc , sanh vai cung the gioi. " Tu ay! trong ta bung nang ha" Chan ly tuyet voi , va ly tuong vo song Ta dang di tren duong cung the ky Bac Ho vay goi! cung chung ta di ben bo vinh quang.
Trước đó vài phút, bạn Đông Quân có một email như sau:
“Kinh gui: chi Tra Mi va cac ban tre Viet Nam, Toi rat duoc han hanh de trao doi y kien cung voi cac ban tren Dien Dan Ban Tre . Truoc het , toi xin duoc neu len nhung suy nghi , y kien cua ca nhan toi:
Hien Phap la Bo Luat cao nhat cua mot quoc gia . Trai hon 60 nam qua ke tu khi Hien Phap cua nuoc VNDCCH ra doi , o do da danh dau mot moc quan trong trong toan bo lich su nuoc VN . O do da danh dau mot su cao chung cua che do phong kien hon mot ngan nam , o do da danh dau su that bai cua chu nghia thuc dan Phap , nen doc lap cua nuoc Viet Nam khai sinh. Nuoc VNDCCH ra doi nhu la mot buoc khoi dau cua nen dan chu.
Nho lai, cuoc Tong Tuyen Cu vao thang 1-1946 , chung ta da co mot cuoc bau cu doc lap- tu do. Tat ca cac dang phai chinh tri deu da tham gia cuoc tong tuyen cu nay.
Hon nua, luc bay gio, ben canh Ho Chu Tich con co nhung vi than hao, nhan si khong thuoc dang Cong San cung duoc tham gia tan noi cac. Hien phap nha nuoc VN duoc hinh thanh tren co so: Vi muc dich bao ve doc lap, kien tao tu do, hanh phuc cho toan dan.
Dang Cong San da lanh dao toan dan de den ngay hom nay hinh anh cua nuoc Viet Nam da khong bi xoa ten tren ban do chinh tri the gioi, hinh anh cua mot nuoc VN moi dang tien vao hoi nhap voi cong dong the gioi.
Do la do cong cua ai? Xin chao cac ban , xin chao chi Tra Mi va toan the cac anh chi cua Dai A Chau tu do.”
Sân banh của chúng ta đang chờ các tuyển thủ áo vàng tiếp tục phô diễn tài năng. Trở lại hộp thư thoại tuần này, thì lời nhắn cho Trà My đã được chuyển. Lời nhắn từ Liên Bang Đức của một thính giả không nêu tên, nói về diễn đàn bạn trẻ bàn chuyện biểu tình ở Việt Nam.
Một bạn nhắn lại nói muốn làm cộng tác viên, chúng tôi sẽ liên lạc khi cần thiết. Một lời nhắn khác, dặn liên hệ, thì nói số điện thoại không rõ, vui lòng đọc lại.
Việt-Long chào tạm biệt quý vị và các bạn. Xin hẹn tuần sau. Chúc các bạn một tuần vui vẻ.