Xăng dầu, tác nhân trực tiếp đến bầu không khí của người dân


2007.06.15

Mặc Lâm, phóng viên đài RFA

Mới đây theo báo chí trong nước thì Bộ Thương Mại đã cố tình trì hoãn việc thực hiện quyết định của Thủ Tướng Chính Phủ ban hành, theo đó dần dần chuyển đổi các loại xăng dầu hiện lưu hành hiện nay sang tiêu chuẩn EU2 là tiêu chuẩn tuy không cao so với các nước trong khu vực nhưng vẫn tương đố sạch cho môi trường hơn các loại nhiên liệu đang xử dụng trong nước.

BiodieselOil150.jpg
Một trạm bán dầu Diesel ở Issaquah, tiểu bang Washington hôm 30-8-2005. AFP PHOTO

Người dân bức xúc trước việc này và đa số đều tỏ vẻ đồng tình rằng có một bí ẩn nào đó của Bộ Thương Mại khi bộ này liên tục đưa ra những văn bản đề nghị kéo dài thời gian sử dụng các loại xăng dầu hiện nay. Mặc Lâm có bài về vấn đề này mời quý vị theo dõi.

Những thông tin về thực phẩm có chứa lượng độc tố vượt mức quy định trong vài tuần qua như những hồi chuông báo động đến người tiêu dùng Việt Nam dẫn đến việc người dân đã có những cảnh giác nhất định về thực phẩm nhập lậu từ Trung Quốc cũng như những sản phẩm trong nước, như vụ nước tuơng chẳng hạn.

Để thay thế các loại thực phẩm an toàn hơn, người dân đã có những biện pháp thay đổi nhãn hiệu, thể loại cũng như những thói quen trong bữa ăn gia đình nhằm tránh những ngộ độc thực phẩm có thể tác hại đến sức khỏe của họ.

Việc ngộ độc thực phẩm dù sao cũng dễ kiểm soát hơn, ít ra là trong giai đoạn này vì chính phủ biết rõ nguồn cung cấp cũng như những thể loại cụ thể. Tuy nhiên, ở một dạng ngộ độc khác khó kiểm tra hơn và tác hại của nó có tỷ lệ nhiều lần hơn đó là ô nhiễm không khí đến từ khói thải độc hại do các chủng loại xăng dầu có nồng độ lưu huỳnh cao trong không khí.

Và quan trọng hơn nữa là người dân không thể thay đổi một loại xăng dầu tốt hơn để sử dụng vì thị trường không cung cấp một sản phẩm nào khác tốt hơn.

Lời cảnh báo có tính cách nghiêm trọng

Đứng về mặt nguyên liệu mà nói thì có tác dụng là bớt phụ thuộc vào dầu mỏ, nhưng mà điều tôi băn khoăn và đã đưa ra khuyến cáo: chất lượng biodiesel từ mỡ cá được sản xuất như thế nào, có kiểm tra có đánh giá hay không và đặc biệt trong khí thải của nó như thế nào, đây là điều tôi quan tâm nhất.

Các chuyên gia về môi trường của quốc tế đều đồng ý rằng sự ô nhiễm môi trường có liên hệ mật thiết đối với vấn đề phát triển của quốc gia hơn người ta nghĩ. Những số liệu thống kê cho thấy, Trung Quốc là nước chiếm tỷ lệ ô nhiễm cao nhất thế giới vì xử dụng những nhà máy than đá cũng như nhiệt điện vào nền công nghiệp nặng của họ.

Lý do là những loại nhiên liệu này giá thành rất rẻ so với nhiên liệu có tiêu chuẩn sạch cho môi trường hơn. Kết quả của quyết định này góp phần không nhỏ vào việc tăng lợi nhuận cho Trung Quốc nhưng cũng tương đương như thế, số người dân bị nhiễm độc chất và bụi bẩn trong nhiều thành phố lớn của nước này đang là một vấn nạn đối với Trung Quốc trong những ngày gần đây.

Sự chọn lựa nhiên liệu có độc chất cao của Trung Quốc dù sao cũng là điều dễ hiểu vì chính phủ nước này khó có chọn lựa nào khác để phát triển kinh tế trong tình hình thực tế của nước họ. Tuy nhiên đối với Việt Nam thì lại khác, vì thật ra Việt Nam chưa có những nhà máy công nghiệp loại lớn, việc ô nhiễm môi trường chưa có dấu hiệu đến từ sản xuất nhưng đã được nhìn thấy rất rõ ràng là khói bẩn đến từ những phương tiện giao thông trên đường phố.

Từ chiếc xe gắn máy bình thường đến những loại xe cơ giới...tất cả đều cùng nhau góp phần cho bầu khí quyển Việt Nam ngày càng độc hại và dĩ nhiên, bầu không khí ô nhiễm này không miễn trừ bất cứ ai.

Theo lời ông Nathan Sage, Giám đốc chương trình môi trường Mỹ - Á tại Việt Nam thì Việt Nam hiện đứng gần cuối bảng trong danh sách các nước châu Á có tiêu chuẩn không khí chưa đạt yêu cầu. Đây không những là một cảnh báo có tính cách nghiêm trọng cho môi trường mà còn đưa ra tiên đoán ngầm những hậu quả mà người dân Việt Nam phải gánh chịu trong thời gian sắp tới.

Có lẽ nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề xăng dầu là tác nhân trực tiếp đến bầu không khí của người dân, nên từ năm 2005 Thủ Tướng Chính Phủ đã có quyết nghị ra lệnh cho Bộ Thương Mại xem xét thay đổi việc nhập khẩu xăng dầu có hàm lượng lưu huỳnh theo tiêu chuẩn EU2 trong kế hoạch làm sạch môi trường của Việt Nam.

Tuy nhiên Bộ Thương Mại đã liên tục trì hoãn việc thực hiện nghị định này trong nhiều năm liền và ngay cả mới đây Bộ này đã có văn bản đề nghị tiếp tục cho việc nhập các loại xăng dầu như từ trước đến nay với những lý do hết sức khó thuyết phục.

Hóa chất chứa trong xăng dầu

Chúng tôi tìm hiểu thêm về những chi tiết liên quan đến hóa chất chứa trong xăng dầu hiện nay dưới kinh nghiệm của một chuyên gia về hóa chất. Tiến sĩ Mai Thanh Truyết, Chủ Tịch Hội Khoa Học Kỹ Thuật Việt Nam tại Hoa Kỳ đã phân tích những sự độc hại có trong xăng dầu như sau:

“Chúng tôi thiết nghĩ rằng với thời giá dầu thô cao như hiện nay xăng dầu tại Việt Nam có thể được xem là nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp lên ảnh hưởng môi trường. Như chúng ta được biết các loại xăng dầu có chì thấp nhất tại Mỹ là xăng 83. Hiện nay tại Hoa Kỳ đã xử dụng loại xăng 87 hay 89 hay 91, 92 trong khi đó thì Việt Nam lại nhập xăng 83 cho nên lượng khói chì rất nhiều.

Những nhà buôn bán tại Việt Nam hay có thể do những mật đàm đối với xăng nhập cảng từ Tân Gia Ba thì họ đã cho thêm Benzen vào vì lượng Benzen cháy rất nhanh và giá thành lại rẻ hơn. Chúng tôi muốn nói Benzen thô vẫn rẻ hơn giá xăng. Họ trộn 5 hoặc 10% Benzen vào cho nên xăng dầu của Việt Nam có tính cháy rất cao nhưng mức độ ô nhiễm cũng rất cao trong không khí như là chì và Benzen.”

Chúng tôi đề nghị Tiến Sĩ Mai Thanh Truyết nói rõ hơn về sự độc hại của Banzen đối với sức khỏe của con người thì được ông cho biết:

“Benzen là một hóa chất có tính gây ung thư, đặc biệt là trên màng óc, đó là một nguy cơ của chúng ta ngoài ra nói về mặt ô nhiễm môi trường. Hiện nay có một lượng xăng dầu được nhập từ Tân Gia Ba không đúng quy cách số lượng rất lớn đang tiêu thụ khắp 3 miền Nam Trugn Bắc của Việt Nam.

Đôi bên vẫn còn tranh cãi nghĩa là xăng dầu từ khi nhập vào Việt Nam hay là đã được pha từ nơi cung cấp. Riêng vấn đề của dầu Diesel sở dĩ chúng ta có lượng khói nhiều như vậy vì còn một số chất hũu cơ không được bão hòa do đó có nhiều chất như CO2 cùng những hỗn hợp khí rất độc khác do đó dầu diesel cần phải lưu ý nhiêu hơn là xăng nữa vì mức thải ra khí độc của dầu rất nhiều và cũng có thể làm tăng nhanh hiệu ứng hâm nóng toàn cầu.”

Những phân tích cặn kẽ của Tiến Sĩ Mai Thanh Truyết đã phần nào nói lên sự lợi hại của việc sử dụng nhiên liệu trong đời sống. Những thành tựu kinh tế của Việt Nam trong thời gian qua đa phần đến từ công nghiệp đánh bắt và nuôi trồng thủy sản, xuất khẩu gạo và nông phẩm....cũng như vài ngành công nghiệp may mặc hoặc da giày mà đa số những công đoạn sản xuất không có sự tham dự của các nhà máy sử dụng đến xăng dầu có hàm lượng lưu huỳnh cao, vì vậy lý do sản xuất phải xử dụng nguồn nhiên liệu giá rẻ như Trung Quốc là hoàn toàn không có cơ sở.

Mặc dù Chính phủ đã có nghị định "Nghiêm cấm nhập khẩu, lưu thông tiêu thụ sản phẩm xăng dầu không đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng "theo quy định về kinh doanh xăng dầu, nhưng thị trường hình như vẫn không nghe thấy vì tất cả những công ty nhập khẩu xăng dầu đều cùng chung tiếng nói với Bộ Thương Mại cho rằng thời điểm hiện nay là chưa thích hợp cho việc chuyển đổi.

Tuy nhiên theo đánh giá của dư luận, lý do chính vẫn là lợi nhuận vì nếu các công ty xăng dầu Việt Nam ngưng mua nhiên liệu từ Singapore hay Trung Quốc thì nguồn lợi khổng lồ của họ có cơ mất trắng.

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.