Đằng Phong, thông tín viên đài RFA
Cách đây một tháng, một nhóm mang tên ‘Lời Kêu Gọi Dân Chủ’ đã chi ra hơn 5,000 đô để phóng lớn tấm hình Cha Lý bị công an bịt miệng ngay tại Tòa án Thừa Thiên – Huế hôm 30-3-2007, và đa9ng cao trên đường xa lộ 101 tại thành phố San Jose, tiểu bang California. Từ tiểu bang Cali, Đằng Phong đã tìm hiểu về vấn đề này và gửi về bài tường thuật sau đây.
Tấm hình bịt miệng biết thét
Bức hình Cha Lý bị bịt miệng trong phiên toà tháng 3 năm nay đã gây sự bất bình cho hầu như tất cả những ai xem qua. Với mục đích dùng hình này để gây sự chú ý về thực trạng nhân quyền tại Việt Nam hôm nay, một nhóm mang tên Lời Kêu Gọi Dân Chủ đã bỏ công và bỏ tiền để đăng bức hình này trên một bảng quảng cáo với chiều cao 4.26m và chiều ngang 14.63m ngay trên đường xa lộ 101 tại thành phố San Jose.
Tấm hình đã được treo kể từ mùng 7 tháng 6 và đã gây chú ý của hàng ngàn người mà mỗi ngày phải lái qua đoạn đường này. Ông Ngô Quốc Sĩ, một thành viên của nhóm “Lời Kêu Gọi Dân Chủ” cho biết:
“Cái hình Cha Lý bị bịt miệng, chúng tôi gọi đó là cái tấm hình biết thét. Cái hình đó đã tạo nên một cái sự phấn kích rất lớn cho đấu tranh dân chủ tại San Jose. Khi thấy bức hình đó thì ai cũng thấy nóng lòng, muốn đấu tranh cho dân chủ và muốn đóng góp cái gì cho dân chủ tại Việt Nam.
Một cái bảng như vậy thì chúng tôi phải chi trên 5,000 bạc. Chính ra một cái bảng như vậy phải là $7,500. Nhưng vì họ thông cảm với chúng tôi, thấy rằng đây là một công việc đấu tranh mà có tính cách nhân đạo, thành ra họ đã giảm cho chúng tôi và chi phí cho một bảng chỉ khoảng trên $5,000 mà thôi.”
Theo ông Sĩ thì số tiền $5,000 này rất đáng vì bảng hình đã gây được tác động mong muốn:
“Khi mà người Mỹ họ thấy được hình đó thì họ nói rằng họ không thể tưởng tượng được tại sao cái chuyện đó có thể xảy ra tại Việt Nam. Họ ngạc nhiên ghê lắm. Và khi mình giải thích cho họ thì họ thấy ràng, à té ra những cái mà họ nghe trên báo chí qua giọng tuyên truyền của Cộng Sản và ngay cả tờ báo Mỹ viết về Việt Nam thì có thể nói không trung thực vì phía sau họ còn thấy những sự đau khổ của người Việt Nam mà bức hình đó đã nói lên những đau khổ đó cho đến bây giờ.”
Gây xúc động cho nhiều người
Riêng với người Việt Nam tại San Jose thì không lạ gì với những chuyện thường xẩy ra ở trong nước. Nhưng khi lái qua bức hình này trên xa lộ 101 thì bắt buộc cũng phải có phản ứng. Anh Hoàng, một người sống tại San Jose chia xẻ cảm tưởng:
“Thứ nhất là mình thấy là những cái điều mà mọi người thường đi Việt Nam nói là đất nước Việt Nam thay đổi tốt đẹp này kia đó, thì khi nhìn vào bức hình này thì nó phản ngược lại tất cả những ý tưởng đó. Cũng như là mình từ trước đến giờ đã biết, là Việt Nam mình đâu có tự do. Những người nói lên tự do thì sẽ bị đàn áp giống như là hình ảnh của Cha Lý vậy đó.”
Còn đối với giới trẻ thì Huy, một bạn 24 tuổi cho biết ý kiến:
”Huy nghĩ việc phóng hình lớn lên và đăng ngay xa lộ là việc tốt, nên làm. Tuy nhiên, theo Huy thì đối với đa số người lái xe ngang qua, hình đó sẽ rất tối nghĩa vì người ta chỉ thấy một ai đó bị bịt miệng mà không hiểu hoàn cảnh của người đó là gì. Huy cho rằng nếu giải thích được hình đó đã chụp trong trường hợp nào thì sẽ tốt hơn.”
Lời phê bình của Huy có lý, nhưng dù không làm theo những góp ý đó thì bức hình Cha Lý bị bịt miệng vẫn có giá trị gây tác động vào tâm lý của người xem.
Đó là lý do nhóm Lời Kêu Gọi Dân Chủ đã quyết định đăng hình đó trên đường xa lộ và đó cũng là lý do một tổ chức khác tại San Jose mang tên Lương Tâm Công Giáo đã bắt đầu đi treo hình này quanh phố.
Sẽ nhân rộng tại nhiều thành phố Hoa Kỳ
Tuy nhiên tổ chức Lương Tâm Công Giáo đã chọn một khuôn hình nhỏ hơn để có thể in nhiều bảng hơn. Ông Đặng Đình Hiền, chủ tịch tổ chức Lương Tâm Công Giáo giải thích:
“Tại San Jose có dựng một tấm billboard thật lớn ở trên xa lộ 101. Trước khi dựng bức đó lên, thì chúng tôi cũng đã dựng một tấm hình nhỏ ở trên đường phố. Chủ trương của chúng tôi là làm cho thật nhiều ở trong các đường phố chính của San Jose. Chúng tôi có một số hình có chữ Mỹ và chữ Việt, và một số hình khác chúng tôi có cả tiến Mỹ và tiếng Mể ở trên đó.
Và hiện tại cho đến giờ phút này thì chúng tôi đã dựng được 4 tấm tại các cửa hàng, cửa tiệm người ta, cũng như ở Phở Bằng, và tại những sân sau hay sân trước của những nhà người Việt ở kế bên những đường lớn hay đường ra xa lộ chính chẳng hạn. Chúng tôi đã làm những công tác đó, và chúng tôi tiếp tục làm cho đến khi không còn ai muốn giúp chúng tôi nữa.”
Nói như thế thì có lẽ trong những ngày tháng trước mặt ông Đặng Đình Hiền sẽ phải tiếp tục đi phổ biến hình Chá Lý bị bịt miệng khắp nơi, vì ông sẽ không thiếu người giúp ông trong công tác đó.
Theo ông Ngô Quốc Sĩ cho biết thì trong thời gian tới ông và những người trong nhóm Lời Kêu Gọi Dân Chủ sẽ phát huy chiến dịch phóng hình này lớn lên và đăng nó tại những trung tâm thành phố lớn nhất của nước Mỹ.
“Bây giờ thì San Jose là nơi đầu tiên ở hải ngoại này chúng tôi thực hiện và trong một tương lai gần thì chúng tôi sẽ cố gắng để thực hiện ở những nơi khác. Những nơi được ưu tiên sẽ được những bảng đó thứ nhất là San Francisco, chúng tôi đang cố gắng để dựng một bảng như vậy – và những nơi khác mà chúng tôi dự trù là Washington, DC phải có một bảng, New York phải có một bảng, Los Angeles phải có một bảng, và San Diego… và có thể là ở Little Saigon sẽ có một bảng nữa. Đó là những cái mà chúng tôi đang dự trù để cố gắng mà thực hiện.”
Chúng tôi là Đằng Phong, tường thuật từ San Jose.