Ai sẽ chịu trách nhiệm trong vụ Cầu Văn Thánh?

Gia Minh, phóng viên đài RFA

Trong khi vụ án PMU18 gây xôn xao dư luận khắp cả nước đang làm lung lay chiếc ghế của người đứng đầu ngành giao thông vận tải là ông bộ trưởng Đào Đình Bình tại thủ đô Hà Nội, thì ở thành phố lớn nhất miền Nam, nhiều người dân địa phương cũng hết sức bức xúc về sự bất ổn định và chắp vá của công trình cơ sở hạ tầng ‘Dự án Đường Lê Thánh Tôn nối dài’, nay là đường Nguyễn Hữu Cảnh, với những tên hạng mục công trình quen thuộc như Văn Thánh 1, Văn Thánh 2.

0:00 / 0:00
VanThanh200.jpg
Xuất hiện lỗ thủng trên mặt đường Nguyễn Hữu Cảnh ngày 15-3-2006. Photo courtesy Laodong Online.

Mức độ sai phạm của ngành chủ quản và các cơ quan chức năng trong tư vấn, thiết kế, thi công, kiểm tra và sửa chữa công trình này ra sao? Gia Minh tổng hợp một số thông tin trên báo chí trong nước và ý kiến của người dân về vấn đề này.

Ba tờ báo tại thành phố Hồ chí Minh gồm báo Sài Gòn Giải Phóng, báo Tuổi Trẻ, và Công An Thành phố, trong tuần qua đều có bài về mức độ sai phạm nghiêm trọng của dự án đường Nguyễn Hữu Cảnh, sau khi vào đêm 15 tháng 3 vừa rồi lại có thêm sự cố mới là xuất hiện lổ hổng gần 2 mét trên cầu Văn Thánh 2.

Có thể sập bất cứ lúc nào

Sang tuần cuối tháng Ba, bộ Giao thông-Vận Tải có công điện khẩn gửi cho Ủy ban Nhân dân thành phố Sài Gòn cảnh báo là Cầu Văn Thánh có thể sập bất cứ lúc nào.

Người dân thành phố cũng thấy rõ mối hiểm nguy tại tuyến đường quen thuộc này khi họ phải thường xuyên phải ra vào thành phố qua đó. Một thanh niên ở Sài Gòn cho biết: "Đường nối liền từ trung tâm ra Cầu Sài Gòn."

Bạn nghĩ gì về việc này? Xin email về Vietweb@rfa.org

Tại sao Văn Thánh 2 lại nổi tiếng như thế? Thứ nhất đây là một hạng mục trong dự án Đường Lê Thánh Tôn nối dài được UBND thành phố phê duyệt hồi cuối năm 1996. Cầu Văn Thánh 2 là một trong ba cầu của tuyến công trình. Và trong quá trình thi công cầu này được bổ sung thêm hai hầm chui tại hai đầu cầu.

Sau khi công trình được đưa vào sử dụng hồi tháng 2 năm 2002 thì bắt đầu lún và hầm chui Văn Thánh 2 lún chỉ còn 1,4- 1,5 mét so với cao trình thiết kế là 2,5 mét. Và rồi do nền đường cũng bị lún và ngập nước nên cầu Văn Thánh 2 bị chuyển dịch mố cầu.

Mỗi khi xảy ra lún thì đơn vị thi công lại ra sức sửa chữa. Lần đầu ép 160 cọc bê tông dài 34 mét xuống phần móng, rồi cắt nóc hầm cũ và xây tường cao thêm cho đủ độ cao 2,5 mét như thiết kế.

Đối với lổ hổng xuất hiện hồi trung tuần tháng 3 vừa rồi thì Sở GTCC và các bên liên quan cho bơm vữa lấp khoảng trống bên dưới lổ thủng. Dù tốn kém nhưng giải pháp này cũng chỉ là giải pháp tạm thời trước mắt.

Hậu quả công trình cầu đường bị lún do ai? Thiết kế kỹ thuật dự án ai duyệt? Bộ Giao thông vận tải duyệt tháng 4 năm 1997. Hạng mục bổ sung do ai ký? Ủy ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh ký hồi tháng 6 năm 2001.

Người thanh niên ở Sài Gòn nhận xét về chất lượng các công trình giao thông tại Việt Nam: "Công trình nào cũng ăn."

Đổ lỗi

Sự việc vở lỡ thì ai chịu trách nhiệm? Giới chuyên môn cho rằng sai lầm của đơn vị thiết kế là cho sử dụng cừ tràm mà không dùng cọc bê tông để gia cố móng trên nền đất yếu. Công ty thi công Cienco 6 thì cho rằng họ thực hiện công trình trên nền đất yếu chưa gia cố nhưng do Ủy ban thành phố buộc phải cho thông xe sớm, mà lẽ ra cần từ 6 đến 8 tháng mới được thông xe. Đơn vị này còn cho rằng theo tính toán thì lưu lượng xe theo thiết kế ước đoán chỉ chừng 3 ngàn lượt xe mỗi ngày thế nhưng trong thực tế có đến 62 ngàn lượt xe qua lại mỗi ngày.

Vào tháng 6 năm 2005 đoàn kiểm tra của Cục Giám định và quản lý chất lượng công trình của Bộ Giao thông Vận tải ra kết luận về những sai phạm trong quá trình tư vấn, thiết kế, thi công cầu Văn Thánh 2 cho rằng những sai phạm chủ quan được hiểu như một rủi ro nghề nghiệp.

Chính bộ trưởng Giao thông-Vận tải hồi năm 2002 là ông Lê Ngọc Hoàn sau khi đi thị sát hầm chui Văn Thánh đưa ra kết luận lún là do sai sót về mặt kỹ thuật chứ không phải do rút ruột vật liệu xây dựng. Được biết đó là lần duy nhất một người đứng đầu ngành xây dựng vào kiểm tra công trình sau khi xảy ra bao điều tiếng.

Dù thế, sau khi xảy ra sự cố lún hầm chui Văn Thánh 2, cơ quan công an điều tra đã nhập cuộc. Vào giữa tháng 7 năm 2002, Cục Cảnh sát kinh tế khởi tố những bị can trong vụ án tham ô, vi phạm qui định của nhà nước về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng trong việc thi công hầm chui Văn Thánh 2.

Đến cuối tháng 7 Cục Cảnh sát kinh tế Bộ Công An chuyển hồ sơ vụ án về cho cơ quan điều tra công an thành phố Hồ Chí Minh. Lý do cho việc chuyển này là vì bộ đang thụ lý quá nhiều vụ án. Khuất tất về vụ án này được Báo Tuổi Trẻ cho biết là vào cuối năm 2003, Cảnh sát Điều tra thành phố Hồ Chí Minh kết thúc điều tra và chuyển hồ sơ sang cho Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố. VKS làm cáo trạng truy tố chín bị can trong vụ án ra toà án thành phố.

Mức độ tin tưởng của người dân

Sau khi nghiên cứu một thời gian, Toà án thành phố trả hồ sơ cho VKS thành phố đề nghị điều tra bổ sung. Cũng theo tờ Tuổi Trẻ thì đến ngày 27 tháng 3 vừa qua chánh án toà án thành phố cho biết là VKS vừa chuyển lại hồ sơ lần hai cách đó mấy hôm. Sau tháng tư xem xong hồ sơ thì mới đưa ra lịch xét xử.

Một người dân Sài Gòn bày tỏ mức độ tin tưởng vào việc giải quyết vụ việc: "Không tin được."

Chủ đầu tư dự án Đường Lê Thánh Tôn nối dài là Công Ty Thanh niên Xung phong trong trả lời phỏng vấn Báo Tuổi Trẻ Online số ra vào ngày một tháng tư vừa qua nói rằng công ty đảm nhận vai trò chủ đầu tư ở một công trình có vốn đầu tư lớn vào năm 1997 với một công việc còn rất mới mẻ nên việc quản lý điều hành còn nhiều bất cập. Năng lực của chủ đầu tư còn có mức độ nên khi có sự cố xảy ra cũng chưa xử lý quyết liệt. Công ty coi đây là một bài học trong việc quản lý điều hành thi công xây dựng công trình.

Ông giám đốc Công ty Thanh niên Xung phong, chủ dự án đầu tư còn đưa ra giải pháp là làm hẳn một chiếc cầu dài luôn.

Tổng cộng kinh phí thực hiện dự án Đường Lê Thánh Tôn nối dài đến nay đã tiêu tốn khoảng 436 tỷ đồng rồi. Chủ dự án nay đưa ra đề nghị làm nguyên chiếc cầu dài, nhưng chưa cho biết rõ kinh phí dự toán là bao nhiêu? Việc rút kinh nghiệm như thế nào?