Những tranh cãi tại San Jose về tên gọi cho khu phố Việt (phần 2)

Đằng Phong, thông tín viên đà i RFA

Hiện nay tại San Jose, California, một cuộc tranh luận căng thẳng đang diỠn ra giữa cộng đồng người Việt và chính quyền thà nh phố sau khi thà nh phố San Jose đã công nhận một khu phố Việt nhưng lại không cho phép cộng đồng Việt Nam đặt tên khu nà y là Little Saigon. Từ San Jose, Đằng Phong gởi về bà i tường thuật sau đây.

Trong hơn bốn tháng qua, hội đồng thà nh phố San Jose và cộng đồng người Việt sống tại đây đã đối đầu với nhau về cái tên chính thức của một khoảng đường một dà i dặm trên đường story road đã được quy định là m phố Việt.

Hội đồng thà nh phố đã nghe theo lời đề nghị của nữ nghị viên Madison NguyỠn và quyết định nơi nà y sẽ có tên là Saigon Business District. Trong khi đó, đại đa số người Việt tại San Jose đồng lòng muốn nơi nà y phải có tên là Little Saigon. Cho đến nay thì chưa bên nà o chịu thua cả.

Ý nghĩa quan trọng

Cô Lan, một người sống ở San Jose cái ý nghĩa quan trọng của tên Little Saigon: "Cộng đồng của mình là cộng đồng tỵ nạn cộng sản. Cho nên mình phải cho tất cả mọi người hiểu, đây là Little Saigon và chúng ta chống chế độ cộng sản của Việt Nam.

Mình không muốn cái tên Saigon Business District vì tạo cơ hội cho chính quyền Việt Nam đánh lận con đen và nói rằng cộng đồng Việt Nam tại hải ngoại là dân của dưới quyền của chế độ đó. Tại vì nếu như vậy thì mình sẽ mất đi tiếng nói và căn cước tỵ nạn của mình.

Vì khi các đại diện Việt Nam đi ra thế giới, họ sẽ nói rằng khu nà y là do người của họ lập nên. Mình phải chống lại tên nà y để bảo vệ quyền tỵ nạn của mình. Mình đã bỏ nước ra đi thì mình phải bảo vệ quyền tỵ nạn của mình. Mình không để cho người khác lợi dụng để đánh lận con đen và dùng những tên khác để là m chính trị, để là m lợi cho đảng cộng sản. Điều đó là dứt khoát.”

Mình không muốn cái tên Saigon Business District vì tạo cơ hội cho chính quyền Việt Nam đánh lận con đen và nói rằng cộng đồng Việt Nam tại hải ngoại là dân của dưới quyền của chế độ đó. Tại vì nếu như vậy thì mình sẽ mất đi tiếng nói và căn cước tỵ nạn của mình.

Sau hơn 30 năm sống tại hải ngoại, cái tên Little Saigon đã có trở thà nh một biểu tượng mang ý nghĩa chống cộng rõ rà ng, và vì thế người Việt tại San Jose nhất định sẽ không chấp nhận một tên nà o khác.

Sau khi hội đồng thà nh phố biểu quyết 8 trên 3 để chọn tên Saigon Business District thay vì Little Saigon, cộng đòng người Việt tại San Jose đã tổ chức một buổi họp khoáng đại để tính những bước kế tiếp. Cô Lê Mỹ Phương, một người trẻ trong ban chấp hà nh của Phong Trà o Cử Tri San Jose Đòi Dân Chủ cho biết:

“Sau vụ nà y xảy ra, và o ngà y 9 tháng 12, cộng đồng đã có một buổi họp khoáng đại. Hơn 2000 người đã đến tham dự. Cái quyết định chung của buổi họp là mọi người muốn bãi nhiệm cô Madison NguyỠn khỏi chức nghị viên hội đồng thà nh phố.”

Nhưng việc bãi nhiệm một nghị viện hội đồng thà nh phố không phải là dỠ. Để là m việc đó, phải nợp cho thà nh phố mấy ngà n chữ ký của những người cư dân đang sống trong khu vực mà cô Madison NguyỠn trách nhiệm. Sau đó thư ký thà nh phố sẽ phải kiểm soát từng chữ ký, và nếu chấp thuận thì thà nh phố tổ sẽ chức một buổi bầu cử đặc biệt đề cho cử chi có thể bầu cho một người khác. Tuy nhiên cô Madison vẫn có quyền ứng cử và có thể tái đắc cử.

Bên cạnh những việc chuẩn bị để bãi nhiệm nghị viên Madison NguyỠn, cô Mỹ Phương cũng cho biết là và o mỗi thứ Ba kể từ hôm thứ Ba ngà y 20 tháng 11 hà ng trăm người đã tụ tập trước toà thị chính để biểu tình hà ng tuần và đòi cái tên Little Saigon.

“Sau ngà y họp khoảng đại, hà ng tuần Phong Trà o Cử Tri San Jose Đòi Dân Chủ tổ chức một cuộc biểu tình ngay trước tòa thị chính hà ng tuần và n ngà y thứ Ba từ 12 giờ đến 2 giờ trưa. Thong thường thì có từ 150 cho đến 200 người tham dự.”

Cho đến nay cộng đồng người Việt đã tổ chức 14 buổi biểu tình hà ng tuần liên tiếp, kể cả và o hai ngà y Noel và mùng một Tết Tây mới qua vì hai ngà y nà y cũng rơi và o ngà y thứ Ba.

Trong những tuần đầu tiên, các giới truyền thông Mỹ đã xem cộng đồng Việt Nam như những người cực đoan, không hiểu thế nà o là một nền dân chủ đại diện, và là những người chỉ muốn ép buộc thà nh phố phải theo ý của mình. Nhưng sau khi thấy sự quyết tâm và kiên nhẫn của cộng đồng người Việt qua 14 tuần biểu tình, nay giới báo chí đã tích cực hơn trong việc tìm hiểu quan điểm của người Việt Nam.

Đạo luật Brown Act

Bên cạnh đó, một số sự kiện cũng đã xảy ra, có lợi cho cuộc tranh đấu của người Việt tại San Jose. Hơn hết là lời thú nhận của nghị viên thà nh phố Forrest William rằng nghị viên Madison NguyỠn có đến yêu cầu ông ủng hộ cho cái tên Saigon Business District trước khi vấn đề được đem ra biểu quyết ở buổi họp của hội đồng thà nh phố.

Anh Thomas NguyỠn, cũng là một thà nh viên trong Phong Trà o Cử Tri San Jose Đòi Dân Chủ, cho biết rằng:

“Ông nghị viên Forrest William đã lên trên đà i truyền hình Việt Nam Tự Do để phỏng vấn và cho biết là ông đã được bà Madison NguyỠn vận động, xin ông chấp thuận cho cái tên mà bà đã chọn.”

Hà nh động nà y của nghị viên Madison NguyỠn có thể đã vi phạm một đạo luật của thà nh phố mang tên là Brown Act. Đạo luật Brown Act nà y cấm các nghị viên trong hội đồng thà nh phố vận động lá phiếu của nhau về bất cứ một vấn đề gì trước khi vấn đề đó được đem ra thảo luận một cách công khai tại các buổi họp của hội đồng thà nh phố. Về phía của Madison thì cô lại nói rằng cô đã không vận động ai cả.

Tuy nhiên, dù chưa chứng minh được Madison có vị phạm đạo luật Brown Act hay không, người luật sư của thà nh phố San Jose cũng phải công nhận việc nà y có vẻ bất ổn và đã khuyên hội đồng thà nh phố nên hủy bỏ quyết định chọn tên Saigon Business District và o ngà y 20 tháng 11 – mà cộng đồng Việt Nam còn gọi là quyết định thứ Ba Đen.

Sau lời khuyên đó của luật sư thà nh phố, ông Chuck Reed, thị trưởng của San Jose đã phát biểu rằng theo ý kiến của ông thì vấn đề chọn tên Little Saigon, Saigon Business District hay bất cứ một tên nà o khác nên được giải quyết qua một cuộc bầu cử mà tất cả cử tri thà nh phố có thể tham gia. Theo ông Reed, giải pháp nà y là thể hiện "dân chủ đích thực" một cách công bằng.

Và có lẽ ông cũng có cái lý của ông. Nhưng nhìn từ một khía cạnh khác, đây cũng là một cách khéo léo dẹp luôn cái vấn đề đặt tên phố Việt mà đã là m cho ông và hội đồng thà nh phố mất mặt hơn hai tháng nay. Vì trong khi đại đa số người Việt muốn cái tên Little Saigon, cộng đồng người Việt Nam chỉ là một thiểu số khi so với toà n số dân đang sống tai San Jose. Nếu vấn đề nà y được đem ra cho cả thà nh phố giải quyết thì rất có thể cộng đồng người Việt sẽ thua một trận nữa. Cô Mỹ Phương giải thích.

“Cộng đồng Việt Nam chỉ chiếm 10% trong số toà n dân San Jose thôi. Cho nên cho dù 100% của cộng đồng mình bỏ phiếu chọn tên Little Saigon thì mình vẫn có thể thất bại vì mình chỉ có 10% tổng số phiếu mà thôi.”

Nhưng may cho cộng đồng người Việt tại San Jose là giải pháp nà y chỉ là ý kiến của riêng ông thị trưởng thôi, và nếu được áp dụng thì sẽ phải thông qua hội đồng thà nh phố trước. Chắc chắn là cồng đồng người Việt sẽ không ngôi yên để cho việc nà y xảy ra.

Chúng tôi là Đằng Phong, tường thuật từ San Jose.

Kính mời quý vị thính giả tiếp tục theo dõi sự việc nà y qua phần 3 của bà i nà y, sẽ phát thanh trong chương trình kỳ tới.