Việt Hùng, phóng viên đài RFA
Lý do "nghi là buôn tiền giả" đã trở thành câu cửa miệng của một số nhân viên an ninh tại Hà Nội khi chặn giữ một ai đó để rồi sau đó chuyển sang một vấn đề khác có liên quan đến Tự do - Dân chủ, đó là trường nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa ở Hải Phòng lên Hà Nội vào hạ tuần tháng 9 vừa qua. Trong câu chuyện với Việt Hùng của Ðài chúng tôi, nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa kể lại.
Nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa: Cái lý do đầu tiên thì họ bảo là tôi tiêu thụ tiền giả, nhưng khi vào đồn công an thì tôi trình bày thì họ không xem mà họ chuyển sang một lý do khác đó là tôi đã vào thăm Bác sĩ Phạm Hồng Sơn và anh Nguyễn Khắc Toàn.
Mặc dầu tôi đã trình bày, tôi là một nhà văn, tôi định viết một tác phẩm về những vấn đề mà xã hội Việt Nam đang quan tâm thí dụ như là vào WTO hay những vấn đề về hoạt động dân chủ... thế nhưng rồi họ cũng không buông tha tôi.
Họ giữ tôi lại từ 18 giờ cho đến 22 giờ mới thả và khi tôi đề xuất việc có thể để đi thăm cụ Hoàng Minh Chính thì họ đã nói rằng, những vấn đề ấy cần phải để sau thời gian "nhạy cảm...", tôi cũng không hiểu họ đặt vấn đề thời gian "nhạy cảm" là thời gian nào?
Việt Hùng: Nhà văn là hội viên Hội Văn bút Hải Phòng, hẳn là cũng có những giới hạn của nó....
Nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa: Không đúng đâu ạ, bởi vì chúng tôi không có hạn chế một đề tài nào cả, còn trong nội bộ lãnh đạo văn chương Hải Phòng và quốc gia Việt Nam thì tôi không biết, thế nhưng đối với các nhà văn chúng tôi thì họ không có một tuyên bố gì cả cho nên tôi đã chọn đề tài ấy.
Họ giữ tôi lại từ 18 giờ cho đến 22 giờ mới thả và khi tôi đề xuất việc có thể để đi thăm cụ Hoàng Minh Chính thì họ đã nói rằng, những vấn đề ấy cần phải để sau thời gian "nhạy cảm...", tôi cũng không hiểu họ đặt vấn đề thời gian "nhạy cảm" là thời gian nào?
Việt Hùng: Phải chăng điều gì mà nhà văn lại chọn cho mình đề tài "gai góc" như vậy?
Nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa: Như tôi đã nói với quí đài, nhà văn phải là người ghi chép lịch sử thông qua tác phẩm của mình. Lịch sử Việt Nam hiện nay nhất là thời điểm bây giờ rất nhiều biến động và rất nhiều các cần phải viết để ghi chép lại giai đoạn này cho đời sau và chính vì vậy mà tôi đi vào đề tài này.
Việt Hùng: Nhưng mà trong quá khứ tại Việt Nam nhiều tác phẩm đụng chạm đến những "vùng cấm" nên bị vậy đã bị thu hồi hoặc là không được các nhà xuất bản in ấn....vì một cái lệnh ở đâu đó thì phải chăng nhà văn có tin rằng những ý tưởng mà nhà văn đang đeo đuổi có thể....
Nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa: Tôi nghĩ trách nhiệm của nhà văn là ghi chép lại lịch sử thông qua tác phẩm văn học, thế còn những việc in ấn và được phép xuất bản hay không thì những cái đó lại phụ thuộc vào những khía cạnh khác. Trách nhiệm của nhà văn là phải trung thực với thời đại của mình và tôi cứ viết....
(Xin theo dõi toàn bộ cuộc phỏng vấn trong phần âm thanh bên trên)