Shimaliy koriye bilen teywen mesilisi amérika - xitay munasiwitining asasliq nuqtisi hisablanmaqta

Ötken hepte, amérikining tashqi ishlar ministiri kolin powél, amérika - xitay munasiwiti heqqide addiy amma ijabiy baha berdi. U bu heqte toxtulup "bizning xitay bilen bolghan munasiwitimiz intayin yaxshi, hazirqi munasiwitimiz bir qanche on yillardin buyanqi eng yaxshi waqit hisaplinidu" dédi.

Gerche, küzetküchiler kolin powélning bu qarishigha tamamen qoshulmisimu, biraq ular omumi yüzlük qilip éytqanda washin'gton bilen béyjingning munasiwitini xéli yaman emes dep qaraydu. Mutexessislerning éytishiche, prézidént bush ikkinchi qétim wezipe élishqa teyyarliq köriwatqan mezgilde, ikki xil mesilining bundin kéyin amérika xitay munasiwitining asasliq nuqtisi bolidighanliqini mu'eyyenleshtürgen bolup, u bolsimu shimaliy koriyining yadro qoralliri mesilisi we teywen mesilisidin ibaret iken.

Xitayning bu ishtiki orni

Amérikidiki xelq'ara munasiwetler komitétining re'isi xeymi'ardunning qarishiche, shimaliy koriye yadro qoralliri mesiliside, xitay hel qilghuch rol oynawatqan bolup, uning bildürüshiche, xitay bashqa döletlerge oxshash shimaliy koriyige tesir körsiteleydiken. Shunga xitay özining bu jehettiki rolini ishqa sélishi kérek bolupla qalmastin, nöwette xitayning bu xil rolini ishqa sélishi muhim shertlerdin biri hésablinidiken.

U yene mundaq deydu: "elwette, bundaq dégenlik xitayning tesiri nahayiti chong dégenlik emes, biraq uning tesiri yenila bizningkidin chong. Shu seweblik xitay choqum shimaliy koriye mesilisige arilishishi kérek".

Xitayning endishisi

Amérikining xitayda turushluq sabiq elchisi li jéming, shimaliy koriye mesilisidiki qarishini mundaq bayan qilghan: "xitay bilen shimaliy koriye chégridash xoshna döletler. Ular dölet tüzülmisi jehettimu bir- birige yéqin, xitayda hetta xitay endishe qilidighan az sanliq millet hésablinidighan chawshen milliti rayoni bar. Xitay yene köpligen shimaliy koriyilik köchmenlerning xitaygha bésip kirish xewpi astida, xitay shimaliy koriyining menggülük mewjut bolup turushini nezerde tutup, xitay shimaliy koriyige zor meblegh kirgüzüsh we zor miqdarda ashliq bilen teminlesh ishliri élip baridu. Biraq xitay bizge oxshash, chong kölemlik yoqitish xaraktérlik yadro qoralliri mesilisige köngül bölgendek, bu mesilige étiwar bergen emes. Démek, xitay iqtisadiy tesiri bilen netijilik bir meqsetke érisheleydu."

Axirida li jéming xitay shimaliy koriye mesiliside 6 terep söhbiti ichide eng türtkilik rol oynaydighan bir dölet hésablinidu, digen xulasini chiqarghan.

Teywenning orni

Nöwette, teywen mesilisi amérika- xitay munasiwitidiki eng nazuk mesile hésablinip, amérikining meydani yenila, washin'gton teywenning musteqilliqini étirap qilmaydu digen prinsipta bolup, amérikining "bir dölet pirinsipi" siyasiti boyiche, teywen bilen chong quruqluq her ikkisi xitayning bir qismi dep qarilidu. Washin'gton teywen bilen béyjing ténchliq yoli bilen otturidiki ixtilaplarni hel qilishni teshebbus qilidu.

Teywen mesilisi we shimaliy koriye yadro qoralliri mesilisi heqiqeten, amérika -xitay munasiwitige tesir körsiteleydighan halqiliq mesililermu? digen bu qarash heqqide toxtalghan, dunya Uyghur qurultiyining mu'awin re'isi, kanada Uyghur jemiyitining re'isi memet toxti ependi mundaq dédi:

• Memet toxti ependi mundaq dédi
• Download story audio

Biraq, yene bir qisim küzetküchiler, eger amérika yadro qorallirigha ige birer dölet bilen toqunushup qalsa, toqunush yüz béridighan jay teywen bolishi mumkin dep qarashmaqta.

Jon xapkins uniwérsitétining pirafi'isori rampudun ependi mundaq dep qaraydu: "teywen rehberliri ot bilen oynishiwatidu, eger xitay xelq jumhuryiti bilen teybéy, teywen boghizida toqunushup qalsa, amérika intayin qéyin bir ehwalda qalidu. Chünki bizning tarixiy wezipimiz teywenning bixeterlikini qoghdash, amérikining iraq we afghanistandiki herbiy herkiti shuningdek pütkül dunya miqyasida térrorchiliqqa qarshi élip bériliwatqan kürishi nuqtisidin élip éytqanda, gerche teywen boghizida toqunush meydan'gha kelmisimu, hazirqi weziyet yenila bush hökümiti üchün intayin mürekkep hésablanmaqta. (Eqide)