Xitay kommunist partiyisige toqquz baha (3)

Aldinqi programmilarda "yer islahati", "üchke qarshi turush", "besh ke qarshi turush" dégen heriketler we "chong sekrep ilgirilesh" dep atalghan herikettin kéyin peyda bolghan chong acharchiliq heqqidiki qismi bérilgen édi. Bügünkisi "medeniyet inqilabi" dégen herikettin tyen enmén weqesi we uningdin kéyinki falun'gongni basturush herikitigiche bolghan jeryan heqqidiki bayanlar

"Medeniyet inqilabi" da 100 milyon adem ziyankeshlikke uchrighan

"Xitay kommunist partiyisige baha" dégen 9 parche bash maqalining "xitay kommunist partiyisining qirghinchiliq qilish tarixi" dégen qismida, 1966 - yili 5 - ayning 16 - küni bashlan'ghan "medeniyet inqilabi" dégen heriket "10 yilliq bulangchiliq" dep atalghan.

Uningda bayan qilinishiche, "jungxu'a xelq jumhuriyiti tarixida bolup ötken weqeler" dégen kitabtiki sanliq melumatlargha qarighanda, "medeniyet inqilabi" dégen herikette qolgha élinip tekshürülgen adem sani 4 milyon 200 ming. Gheyri normal ölgen adem sani 1 milyon 728 ming, eksil'inqilabchi dep ölüm jazasi bérilgen adem sani 135 ming. Herket jeryanidiki elem kürishide ölgen adem sani 237 ming, yarilan'ghan adem sani 7 milyon 30 ming, weyran bolghan a'ile 71 ming 200.

Kommunist partiye élan qilghan bundaq sanliq melumatlargha ishinish qiyin, emma némila bolsun, bu, 1985 - yili kommunist partiyining ongchiliri maw zédongchi solchilarni tenqidlesh üchün teyyarlap élan qilghan san. Bu béyjingning xewiri bar jaylardin élin'ghan san bolishi éhtimalgha yéqin. Emma shinjang, tébet, ichki mongghuliye, yünnenlerde bolup ötken eng dehshetlik qirghinchiliqlar ashkara bolighini yoq, uni téxi dunya bilmeydu. Eyni waqitta uni yézishqa jür'et qilghan yaki jür'et qilishi mumkin bolghan kishiler alliqachan yoqitiwétilgen. 80 - Yillarda kommunist partiyining bash shujisi bolghan xuyawbang ependimu yuguslawiye muxbirigha "medeniyet inqilabida 100 milyon adem, yeni pütün nupusning 10 din biri ziyankeshlikke uchridi" dep élan qilghan idi.

Medeniyet inqilabida nurghun alimlar ölüwélish yolini tallighan

"Medeniyet inqilabi" dégen herikette kommunist partiyining solchiliri aljighan idi. U chaghda bilimlik kishilerni kemsitidighan hetta aljip, bilimlik ademla bolsa ularni xalighanche urup, xorlap öltürüp tashlaydighan kishiler "sinipi düshmenlerge öchmenliki bar" rast "inqilapchi" dep atilatti. Bundaq ehwal astida azabqa chidimay özini öltüriwalidighan ehwal köpeygen idi. Law shé, fu léy, wu xen, chu'en ping we Uyghur millitidin kélip chiqqan jen bozen qatarliq eyni waqitta xitaydiki nahayiti meshhur ziyaliylar del shundaq shara'itta azabqa chidimay özini öltüriwélish yolni tallighan.

Xitayda dölet ishiki échiwétilgendin kéyin dunya "rast tyen enmén" ni kördi

Déng shawping xitayda solchiliqqa qarshi turush siyasitini qollinip, döletning ishiki dunyagha échiwétilghandin kéyin, xitayda dunya bilen bolghan uchur-alaqe peyda boldi. Xitaygha chet'ellikler köplep kélidighan boldi. Uningdin burunqi 30 nechche yil ichide dunya xitayda yüz bergen qirghinchiliqtin xewersiz idi. Ishik échiwétilgendin kéyin, dunya hetta 1989 - yili 6 - ayning 4 - küni béyjingning tyen enmén meydanida démokratiye telep qilghan oqughuchilarni xitay kommunist partiyisi tanka bilen qandaq basturup öltürgen körünüshlernimu öz közi bilen körgendek kördi.

1999 - 2002 - Yilighiche her küni yette falüngongchi öltürüldi

1989 - Yilidiki tyen enmén weqesidin kéyin, jang zémin hoquq tutushqa bashlap 10 yil ötkende, 1999 - yili 7 - ayning 20 - künidin étibaren xitayda en'eniwi medeniyetni güllendürüshni teshebbus qilidighan falun'gongchilarni basturushqa kiriship, 2002 yilining axirigha qeder falun'gongchilardin 7000 kishini saqchi ponkitlirigha qamap, emgek bilen özgertish lagirlirgha ewetip, türmilerge solap, rohi késeller doxturxanilirida xarlap- azablap öltürdi. Hésaplap köridighan bolsaq, mushu bir nechche yilda her küni yette neper falun'gongchini öltürüp mangdi. (Weli)