Xitay kommunist partiyisige toqquz baha (10)xitay kommunist partiyisning milli medeniyetlerni weyran qilishi


2004.12.20

Xitay kommunist partiyisning milli medeniyetlerni weyran qilishi

Maw zédong hakimiyet qurushtin burunla "biz eksiyetchilerge qarita hergizmu rehimdil siyaset qollanmaymiz" dep jakarlighan idi -- dep dawamliq bayan qilinidu "xitay kommunist partiyisige baha" namliq 9 parche bashmaqalining "xitay kommunist partiysisining milli medeniyetlerni weyran qilishi" dégen qismida . --50 Nechche yilliq emeliyet del shundaq boldi. Xitay kommunist partiyisining zorawanliq siyasetlerni ijra qilish usulimu intayin qebih boldi.

Maw zédong "ziyaliylarni özgertish"ni némige asasen pilanlighan?

"9 Baha" ning "xitay kommunist partiysisining milli medeniyetlerni weyran qilishi" dégen qismida bayan qilinishiche, 1949 - yilidin burun xitayda yuqiri melumatliq kishilerning sani 2 milyondin ashatti. Buning bir qismi gherb elliride uqup kelgen "ejnebiche" ziyaliylar idi. Ziyalylarning söz - herikitining xelqning éngigha bolghan tesiri nahayiti küchlük idi. Shunglashqa ular kongzichiliq en'enisi boyiche , jemiyette "ehli-ilmiyler" dep atilip ali hömetke sazawer idi. Maw zédong burundinla ziyaliylargha öch bolghachqa, u hakimiyet béshigha chiqqan haman "ziyaliylarni özgertish" ni pilanlidi.

Maw zédong özining xiyalini ishqa ashurush üchün, 1951 - yili "wu shünning terjihali" dégen kino filimini tenqid qilish herikitini qozghidi. Uningda, tarixta ötken "tilemchilik qilip pul toplap mektep achqan bir aliyjanab kishi" ning obrazi medhiyilen'gen idi. Maw zédong bundaq tesirlik tarixiy ülgini tenqidlep, sésitish arqiliq ziyaliylar arisida idiyiwi qalaymiqanchiliq peyda qilip, andin ziyaliylarni köz qarash jehettiki perqler boyiche parchilap, bésip boy sundurmaqchi boldi.

Partiyining birliksep organliri ziyalilargha bednam toqushni qandaq bashlighan?

"9 Baha" ning "xitay kommunist partiysisining milli medeniyetlerni weyran qilishi" dégen qismida bayan qilinishiche, maw zédong "wu shünning terjihali" ni tenqid qilish herikitini qozghighandin kéyin, partiyining birliksep ministirliki derhal buninggha masliship, ziyaliylar mushu heriket jeryanida "partiyige tarixini tapshurup, kona illettin xalas bolush" dégen bir héle-mikrini bazargha saldi. Bu organ ziyaliylarning öz tarixiy kechürmishliri we héssiyatliri heqqide rast sözlep yazghan weqelerge asasen ularning "jiyanet délo"sini turghuzushqa bashlidi. Maw zédong bolsa bu "délo" largha asasen, 1955 - yili, ali derijilik ziyalilardin xuféng ependini "eksil'inqilabi guruh" dep jakarlap, shu bahane bilen ziyalilarni basturushqa kirishti.

Maw zédongning "chong échilish - sayrash" dégini axir chong aldamchiliq bolup chiqti

"9 Baha" ning "xitay kommunist partiysisining milli medeniyetlerni weyran qilishi" dégen qismida bayan qilinishiche, 1957 - yili 2 - ayda, maw zédong ziyalilarni ötken birqanche yil ichide élip bérilghan " eksil'inqilapchilarni basturush" qatarliq siyasi heriketlerde naheq bolup qalghan ishlar bolsa, bu heqte partiyige pikir-teklip bérishke, "köngülde barini qaldurmay sözlesh" ke chaqirdi. Bu heriketni "chong échilish - sayrash" dep atidi. "Sözligichide guna yoq, anglighuchi ibret alidu" dep alahide wede berdi. Partiyining birliksep minisitiri li wéyxen ependi özi ziyalilargha mexsus teklipname ibertip , ataghliq ziyalilardin jang bojün ependini "pilanlan'ghan siyasi süyi-qestler" dégen témida, long yün ependi "sowét ittipaqigha qarshi sepsetiler" dégen timida, lo lungji ependini "eksil'inqilapchi qilip quyulghan kishilerning namini eslige keltürüsh lazim" dégen timida؛ li shiyüni "kommunist partiyining fi'odal sotisyalizmgha tenqid" dégen témida؛ wu zugu'angni "kesp ehli bolmighan kommunistlar edebiyat -sen'etke rehberlik qilishni baldurraq toxtatqini yaxshi" dégen témida nutuq sözleshke teklip qildi. "Chong échilish - sayrash" taza ewj éliwatqanda, partiye merkizi komititi bir höjjet tarqatti. Uninggha maw zédong özi imza qoyup

"Yéqinqi bir mezgil ichide ongchilar ghaljirlashti, ular 7 bal tayfon borini chiqirip kommunist partiyini yoqatmaqchi boldi" dep testiq yazdi. Démek, ziyalilarni partiyige pikir bérishke teklip qilish, emeliyette bir siyasi aldamchiliq yaki ziyaliylar üchün qurulghan xeterlik tozaq idi. Maw zédong bolsa alliqachan ziyaliylarni chapidighan qilichini bölep teyyarlap qoyghan idi.

"Ongchi" dégen ziyalilarni basturush üchün toqulghan bednam

"9 Baha" ning "xitay kommunist partiysisining milli medeniyetlerni weyran qilishi" dégen qismida bayan qilinishiche, shu qétimqi chong échilish - sayrashtin kéyin mawzédong uqumushluq kishilerdin 550 ming ademni "ongchi" dégen siyasi qalpaqni keygüzüp basturdi. Ziyalilarda "haqaretke tiz pükkendin köre ölgen yaxshi" deydighan en'eniwéy köz qarash bar idi. Maw zédong bolsa ziyalilargha qarita jazagha qayil bolmighanlarni nadan ademlening qoli bilen "köreshke tartip heywésini sundurush" yaki "éghir emgekke sélip özgertish" dégendek téximu haqaretlilik siyaset qollandi.

Maw zédong özining bu qeder qebih zalimliq qilalighinigha körengligen halda "tarixta ötken chin shixu'ang dégen padishah bizning aldimizda néme u, u kitap yazghan ziyalidin aran 4 - 500 ni yushurun halda tirik kömgen iken. Biz bolsaq "eksil'inqilapchilarni basturush" dégen herikettin tartip ta hazirgha qeder uningdin nurghun hesse köp ziyaliyni ashkara halda "tirik kömüp tashliduq" . Démukratik zatlar mini "chin shixu'ang" dep tillaptu, bu toghra emes, emeliyette men chin shixu'angdin bir nechche yüz hesse ashuriwettim" dep jakarlidi. (Dawami bar) (weli)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.