Хитай вә уйғур районидики давалиниш һәққи вә суғуртиси


2004.11.24

Хитай сәһийә министирлиқиниң юқири дәриҗилик әмәлдарлириниң анализ қилишичә, йеқинқи йиллардин буян, гәрчә хитай пуқралириниң кирими бир қәдәр өрлигән болсиму, давалиниш һәққиниң һәддидин ташқири тез сүрәттә өсүватқанлиқи сәвәбидин, нурғунлиған бимарлар дохтурға көрүнүшкиму еришәлмәй кәлмәктә.

Давалиниш суғуртисиға еришәлмигәнләр көп нисбәтни игиләйду

Тәкшүрүшләргә асасланғанда, хитай пуқралириниң дохтурға көрүнүш нисбити 97 - йилидики 17 пирсәнттин һазирқи 13 пирсәнткә чүшүп қалған. Кесили бар туруп вақтида давалиналмайдиған пуқралар 50٪ ни игилигән. Хитайниң сәнши телевизийә истансисида узун йил мухбир болуп ишлигән ма шавмиң хитайдики давалаш һәққиниң адәмни чөчүткидәк дәриҗидә өрләп кетиватқанлиқини тәкитләп, "һазир хитайда давалиниш суғуртисиға еришәлмәй келиватқанлар омуми нопусниң аз дегәндә 80٪ ни игиләйду" дәп көрсәтти.

Ма шавмиң әпәнди сөзидә: "һазир хитайда пуқралар болупму йиллиқ киримигә тайинип күн өткүзиватқан дәһқанлар адәттә кесәл болуп қалса һәргизму дохтурға бармайду. Һәтта еғир кесәл болуп қалған һаләттиму дохтурханида йетип давалинишқа ешиналмайду. Бичарә дәһқанлар қәрз елип болсиму бир амалларни қилип дохтурханида йетип даваланған тәғдирдиму, давалаш һәққи һәддидин ташқири қиммәт болғачқа, давамлиқ давалиниш вақти тошмай турупла дохтурханидин чиқип кетиду" дәп билдүрди.

Сақаймай туруп дохтурханидин чиқип кетидиғанлар көп санлиқ

Хитай сәһийә министирлиқиниң истатистикисидин мәлум болушичә, һазир хитайда, мәйли йезиларда болсун, яки шәһәрләрдә болсун, ٪ 40 кә йеқин адәм кесәл туруқлуқ дохтурға көринәлмәйдикән. Иқтисадий әһвали начар болғанлиқтин кесили сақаймай туруп дохтурханидин чиқип кетимиз дәп тәләп қилидиғанлар ٪ 64 ни игиләйдикән.

Алдин пул тапшурмай туруп көрүнүш мумкин әмәс

Йеқинда хитай агентлиқиниң үрүмчидин бәргән хәвәрлиридиму, һазир уйғур районидики давалиниш һәққиниң һәддидин ташқири юқири болуп кетиватқанлиқи һәмдә бу хил әһвалниң кишиләрниң күндилик турмушиға зор дәриҗидә бесим болуватқанлиқи оттуриға қоюлған.

Биз бу һәқтә уйғур районидики дохтурханиларға телефон қилип , әһвал игилигәндә зияритимизни қобул қилған аптоном районлуқ тиббий унивәрситетиниң қармиқидики биринчи дохтурхана ятақ мәсули, һазир үрүмчидә мәзкур дохтурханидин башқа дохтурханилар бимарлардин ятақта йетиш үчүн алдин ала тапшурушқа тегишлик болған 3000 йүән пулни толуқ тапшуривалмай туруп, бимарни қобул қилмайдиғанлиқини мәлум қилған.

Суғурта ширкәтлириниң мәсулийәтсизлики

Мунасивәтлик мәлуматларға қариғанда, һазир хитайда вә шундақла уйғур районида давалиниш һәққиниң қиммәт болуп кетиватқанлиқидин башқа, давалиниш суғуртисиму наһайити төвән болған.

Мәсилән университет оқуғучилириниң йиллиқ давалиниши үчүн берилидиған пул аран нәччә он йүән пул болуп, һөкүмәт хираҗити билән давалиниш дегәнлик пүтүнләй қуруқ гәпкә айланған. Шуңа һазир оқуғучилар кесәл болуп қалғанда давамлиқ өзи пул чиқирип давалинидикән.

Шинҗаң университетида оқуватқан исмини мәлум қилишни халимиған бир оқуғучиниң билдүрүшичә, мәзкур мәктәптә оқуватқан бир оқуғучи еғир кесәлгә гириптар болуп қелип, давалиниш һәққини төлийәлмигәнликтин, илаҗисиз мәктәптин чекинип өйигә қайтип кәткән.

Зияритимизни қобул қилған қәшқәр шәһиридә турушлуқ бир уйғур ханим мәзкур райондики хәлқниң һечқачан давалиниш суғуртисидин бәһриман болуп бақмиғанлиқини сөзләп келип, мундақ бир мисални сөзләп бәрди:

(Меһрибан)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.