Xitayda exlaq ölchimining eng töwen cheklimisimu buzup tashlan'ghan

Xitayning xéylongjang ölkisidiki xarbin méditsina uniwérsitétining doxturxanisida pénsiyige chiqqan bir ishchi 67 kün dawalinip ölüp ketken, u dawalinish heqqi üchün 5 milyon 500 ming yü'en pul tapshurghan bir ghelite weqe yüz bergen. Bu weqe "shinjinbaw géziti" de pash qilin'ghan. Yéqinda "yéngi esir jurnili"da xitayning xébéy ölkisidiki iqtisadshunas chi yenchén ependi, xongkongdiki siyasi mulahizichi lyufusen ependilerning bu heqtiki obzorliri élan qilindi.

Xébéy ölkisidiki iqtisadshunas chi yenchén ependining bayan qilishiche, xarbin méditsina uniwérsitétigha qarashliq 2 - doxturxanida 67 kün dawalan'ghan bir kishige 88 künlük dawalash heqqi hésablan'ghanliqila emes, belki dawalinish heqqi üchün 5 milyon 500 ming yü'en tapshurghanliqining jeryani bir ghelite weqe. Téximu ghelite yéri shuki, bu weqe merkizi intizam tekshürüsh komitéti we jama'et xewpsizlik ministirliqining diqqitini qozghighandin kéyin, bimarni dawalighan mes'ul doxtur iz-déreksiz yoqalghan. Ehwaldin qarighanda, bu weqening sirini échip tashlash nahayiti qiyin bolushi mumkin.

Kespiy exlaq ölchemliri

Iqtisadshunas chi yenchén ependining mulahize qilishiche, insaniyette ri'aye qilishqa tégishlik kespiy exlaq ölchemliri siyasiy exlaq, qanuniy exlaqi, dawalash exlaqi dégendin ibaret 3 chong da'irini öz ichige alidu. Siyasiy, kishilerni kelgüsige qarita tolup tashqan ishench we ümid bilen bextlik yashaydighan qilishni közleydu. Eger siyasiy exlaq buzulsa, insaniyette étiqat krizisi peyda bolup, kishilerde öz - ara ishench yoqilidu, jem'iyet omumyüzlük dawalghush halitige ötidu. Qanun kishilerning tertiplik yashishini we qolgha keltüridighan menpe'etlirini kapaletke ige qilishni meqset qilidu. Eger qanuniy exlaq buzulsa, jem'iyette héchkim héchkimni qutqazmaydighan, insanperwerlik tügigen halet shekillinidu. Dawalash sahesi kishilerning hayat turushini, uzun ömür körüshini meqset qilidu. Eger dawalash exlaqi buzulsa, jem'iyette özidin bashqa kishining hayati bilen kari bolmaydighan, hetta ziyankeshlik qiliwéridighan halet shekillinidu.

Xitayda hazir siyasi sahe xelqqe jinayet toquydu, xelqning étiqadini chekleydu, emeldarliri xiyanetchi. Siyasiy qanun pütün jem'iyetke biperwaliq bilen mu'amile qiliwatqanliqidin jem'iyettng qurulmisi buzulup, qanliq öch élish weqeliri kélip chiqmaqta. Dawalash saheside bolsa, kishilerning hayatliqini depsende qilidighan hadisiler éghir. Yuqarqilar xitayda insaniyette ri'aye qilishqa tigishlik exlaq ölchemlirining eng töwen cheklimisimu buzup tashlan'ghanliqining belgisi. Bu hazir pütün jem'iyetni mentiqe jehettin buzup, omumyüzlük partlash halitige bashlimaqta.

Eqilge sighqusiz dawalash heqqi

Xongkongdiki siyasiy mulahizichi lyu fusenning bayan qilishiche, xarbin shehiride pénsiyige chiqqan 74 yashliq wén famililik bir ishchi yaman xaraktérlik limfa ösmisi késili bilen xarbin méditsina uniwérsitétigha qarashliq 2 - doxturxanida 67 kün dawalan'ghanliqi üchün 1 milyon 397 ming yü'en neq pul tapshurghan, buningdin bashqa yene 4 milyon yü'enlik dora sétiwélip doxturxanigha ötküzüp bergen.

Démek doxturxana uningdin jem'iy 5 milyon 500 ming yü'en pul alghan. Pul élish talunidiki tizimlik bekla ghelite. 7 - Ayning 31 - küni bimargha 22 ming 197 yü'enlik qan salghan. Shu küni bimargha tomuridin 106 botulka tuzluq su mangghuzulghan. Bu adem bedinige qandaq sighidu? bu qeder köp suyuqluq ademge emes peqet déngizdiki eng kélengsiz haywan hésablinidighan kitqa muwapiq kélishi mumkin. Talunlarda xatirilen'gen tizimlik nahayiti éniq, emma shu dorilarning hemmisi mushu bimarning özige ishlitilgenmu yaki bashqa kishilergimu, bu ni bash séstra uqmaydu, mes'ul doxtur uqmaydu, praktikant doxturmu uqmaydu. Pénsiyige chiqqan 74 yashliq bu bimarda shunchilik pul barliqinimu héchkim bilmeydu. Emma talunning hemmiside bimarning imzasi bar. Xarbindiki bu doxturxanida pénsiyige chiqqan bir ishchidin shuqeder köp pul "tapshuruwélip" yolgha qoyulghan bundaq "dawalashning" sirini intizam tekshürüsh komitétimu bilishke aldirighan.

Mulahizichi lyufusenning bayan qilishiche, xitayning xéylongjang ölkiside buningdin burun emeldarlar adem basturuwetken mérsidés weqesi, yuquri derijilik emeldarlarning mensep sétish weqesi , 100 din artuq oqughuchi ölüp ketken ning'en bashlan'ghuch mektep weqesi , 161 adem ölüp ketken chiteyxé kömür kéni weqesi, sungxu'ajyang deryasi rak késilini keltürüp chiqiridighan zeherlik maddilar bilen bulghinish weqesi dégendek bir qatar chong möjiziler yüz bergen idi. Emdi xarbin méditsina uniwérsitétining doxturxanisida yene pénsiyige chiqqan bir ishchi 67 kün dawalinip ölgende 5 milyon 500 ming yü'en dawalash heqqi töligen yene bir mujize yüz bergen. Bundaq insaniyet qobul qilalmaydighan "möjiziler" ni xuddi mawzédong dégendek, dunyada héchqachan bolup baqmighan her qandaq mujize xitayda kommunist partiye rehberlikide adette ijat qiliniwiridu, dégen söz bilen chüshendürüshke bolsa kérek. (Weli)