Xitayda 250 milyon ishchining künlük ish heqqi téxi bir dollarghimu yetmeydu

Xongkongdiki xitay filologiye uniwérsitéti axbarat fakultétining dotsénti, 3 - qétimliq xongkong edebiyat mukapatigha érishken tawjé ependi chong quruqluqtiki ishchilarning turmush ehwalini tepsili közetkendin kéyin yazghan obzorini "hazir xitayda 250 milyon ishchining künlük ish heqqi amérika dolliri hésabida bir dollargha yetmeydu. Bu adaletsizlik üchün xitaydiki ishchilarning özining teshkilati emes, belki dunya emgekchilerteshkilati xitay hökümitige naraziliq bildüriwatidu. Néme üchün buningdin xitay xelqi özi ejeblenmey dunya xelqi ejeblinidu? buni kim qiliwatidu? xitay hökümitimu yaki dunya soda teshkilatimu? " dep bashlaydu.

Eng japaliq ishlep eng az heq alidu

Tawjé ependi xitay bilen xitayning sirtidiki dunyani sélishturup mundaq bayan qilidu: xitay hökümiti dunya soda teshkilatigha eza bolup kirgendin kéyin, dunyada özgirish boldi. Pütün dunya xitaydiki erzan emgek küchi bazirini talishidighan boldi. Xitayda ishchilar jénini tikip turup bir kün ishlise, tapidighini bir amérika dollirigha yetmeydu. "Xitayda ishlendi" dep marka chaplan'ghan mallarning bahasi erzan. Bolupmu hazirqidek rojdéstwo bayrimi mezgilide köp sétilidighan mallarning bahasi téximu erzan bolup kétidu. Amérikida otturahal ahalilarning öyidiki julaliq bayram bézekliride chong quruqluqtiki ishchilarning, bolupmu xénendiki eng japaliq ishlep, eng az ish heqqige érisheleydighan ishchilarning singdürgen qan -téri, ishlep qaparghan barmaq izi bar. Dunya bazirida bayram bézeklirila emes, kir alghu, kiyim-kéchek, ochaqbéshi esliheliri dégendek jiddiy éhtiyajliq, emma bahasi erzan mallarning köpinchisi "xitayda ishlendi" dégen marka chaplan'ghan mallar. Chet'ellerde "xitayda ishlendi" dégen marka chaplan'ghan kiyimni kiygen her bir adem xuddi xitaydiki ishchilarning térisini tirik turghuzup soyuwélip üstige kiyiwalghandek bolidu.

Emgek küchi shundaq erzan bahada sétilishigha xelq özi razimu?

Tawjé ependi obzorida yuqiriqidek adaletsiz hadisining seweblirini tépishqa tiriship mundaq dep bayan qilidu: nechche ming yilliq medeniyet tariximiz bar dep maxtinip bashqilarni közge ilmaydighan xitay döliti bazar igilikige mushundaq kirdi. Xitay xelqi qul bolushni xalaydighan, buni bashqiche teswirligende, mushundaq iqtisadiy tereqqiyat yaki parawanliqni qobul qilidighan xelqmu? özlirining emgek küchi shundaq erzan bahada sétilishigha xelq özi razimu? eger bu so'alni memliketlik xelq qurultiyi yaki memliketlik siyasiy kéngesh dégen organning ezaliq salahiyiti bar xongkongluq baylardin sorisang, qilghan sözüng eger döletning iqtisadi hazir ajayip tereqqi qilip ketkenlikini maxtaydighan "wetenperwerlik" söz bolmisila, ular stanfortta ögen'gen in'glizche teleppuzda chala sözlep "qawaqxanigha barghin, shu jayda sözlisheyli" dep sini ret qilidu. Xitayda emeldarlar asasen mushundaq.

Xitayning dunya soda teshkilatigha kirishi xelq üchün emes

Tawjé ependi xitayning hökümet xizmetchilirinimu yaxshi chüshen'gen. Uning bayan qilishiche, sungxu'ajyang deryasi zeherlendi, kan hadisiliri bek köp yüz berdi, senwéy shehiride kent puqralirini hökümet basturdi, xitayda bashqa milletlerni basturush téximu yawuzlashti. Xitay jem'iyiti mushundaq weziyette turghanda, hökümet xizmetchiliri siyasiy jehette layaqetlik xadim bolush üchün, 1 milyard 300 milyon xelqqe rehimsiz bolushi kérek. Hökümetke naraziliq bildürgen xelqni basturushi kérek. Eger ishchilar künlük ish heqqi üchün bir amérika dollirini az körse, shuningghimu érishelmey ish kütüp turghan yene kürming adem barliqini közige körsitip qoyushi kérek. Ularni hökümetke rexmet éytquzushi kérek. Xitayda dunya soda teshkilatigha xelq emes, belki hökümet kirgenlikini , menpe'etni hökümet élishi kéreklikini ulargha sezdürmesliki kérek. Kim hökümetning xelqni éziwatqanliqigha narazi bolsa, déng shawpingning "wetenperwerlerni yitishtürsekla, xongkongnimu idare qiliwérimiz" dégen sözini este tutup, xelqni, bolupmu tebi'iy bayliqliri mol rayonlardiki xelqni xitay hökümitining ékispilatatsiye qilishigha qarshi turmaydighan ‘wetenperwerlik’ yoligha bashlishi kérek. Xitayda mushundaq qilalighanlar andin siyasiy jehette layaqetlik dölet xadimi bolup turiwatidu. (Weli)