Yawrupa-amérika uchur wastiliri "jang zémin eserliri" ning neshr qilinishi heqqide téximu köp emeliy mesililerni otturigha qoymaqta
2006.08.18
Xitay kommunist hökümitining uchur wastiliri yéqinda yéngi birxil teshwiqat herikiti qozghidi. Amérika awazining xewer qilishiche, bu herikette, kommunist partiye merkizi komitéti emeldarlarni we partiye ezalirini "jang zémin eserliri" ni öginishke chaqirghan. Erkin asiya radi'osining obzorlirida bayan qilinishiche, jang zéminning 80 yashliq xatire küni yétip kéliwatqanda, 8- ayning 17 - küni partiye merkizi komitéti jang zémin eserlirini öginish doklat yighini achqanliqi, yighinda xujintawning jang zéminni taza maxtighan sözliridin xitay kommunist partiyisining ichki qisimdiki hoquq körüshi, xujintaw ning kommunist partiyining 17 - qurultiyida hoquq teqsimlesh jehette közligen meqsiti ashkarilanmaqta.
Yéqin kelgüsidiki özgirish
Teywende chiqidighan "xitay waqit géziti" ning 17 - awghust küni bayan qilinishiche, gerche jang zémin özi alliqachan texttin chüshüp ketken bolsimu, emma xu'angjü, li changchün, logen qatarliq jang zémin sistémisidiki emeldarlar téxiche hoquq tutuwatidu. Yéqin kelgüside, xujintaw -wénjabaw hakimiyiti kommunist partiyining 17 - qurultiyida hoquq teqsimati jehette özgirish peyda qilmaqchi. Bundaq ehwal astida, jang zémin jiddiy heriket qildi. Mesilen: shangxey transport uniwérsitétigha bérip söz qildi؛ sayahet heptilikide teysen téghigha chiqip muxbirlar bilen uchrashti؛ "dunya ilmiy sawat neshriyati" gha jang zémin eserlirini neshr qildurdi. Bu xujintaw layihilewatqan yéngi hoquq teqsimatigha qilin'ghan riqabet idi. Xewerde bayan qilinishiche, jang zéminning gep -sözlirini xelq burun köp anglap bizar bolghan. Hazir jang zéminning "diplomatiye xatirisi", "jang zémin eserliri" dégen'ge oxshash kitablirini bir kim sétiwélishni arzu qilmaydighanli'iqinimu xujintaw obdan bilidu. Emma u yenila mexsus yighin échip, jang zéminni maxtap, kökke kötürüp, xelqni uning eserlirini öginishke chaqirdi. Biraq xujintaw jang zéminning "bir ewlad choqum burunqi bir ewlattin éship kétidu, bu bir qanuniyet" dégen sözini tekrarlash we emeldarlarda xiyanetchilik peyda bolghan mesilini körsütüsh arqiliq özining közligen meqsitini ashkarilap qoyuwatidu.
Xongkongda chiqidighan "échilish" zhurnilida élan qilin'ghan mulahizilerde bayan qilinishiche, xitayda xelq burun jang zéminni teshwiqat qilidighan matériyallardin bizar bolup ketken. Uning bir kitabini hazir 30 yüen yaki 90 yüen pul xejlep sétiwélishni téximu xalimaydu. Hazir xujintaw özi otturigha chiqip yolgha qoyuwatqan jang zémin heqqidiki teshwiqatlarning shekli we mezmuni pütünley burun qollunup xelqni bizar qiliwetken qatmal shekil. Bundaq gepler hazir birkimning qoliqigha yaqmaydu. Hazir emeldarlarda xiyanetchilik nahayiti éghir, emeliyette bu jang zémin xelqqe keltürgen balayi apet idi. Emma xujintaw yenila jang zémini maxtash arqiliq uning aghzini tosmaqchi.
Her xil mulahiziler
Yawrupa-amérika qit'eliride neshir qilinidighan uchur wastilirida "jang zémin eserliri" ning neshr qilinishigha qarita élan qilin'ghan mulahizilerde téximu köp emeliy mesililer otturigha qoyulmaqta.
"Pul - mu'amile géziti" bayan qilinishiche, jang zémin pénsiyige chiqip ikki yil ötkendin kéyin, jang zémin eserliri neshr qilinip, uninggha eng yuquri ölchem bilen mu'amile qilin'ghanliqi jang zéminning pénsiye chiqqandin kéyin özining tesiri yoqap kétiwatqanliqigha narazi bolghanliqining inkasi bolsa kérek. "Iqtisadshunas" heptilik gézitide bayan qilinishiche, jang zémin rehberlik qiliwatqan 1990 - yillarda, xitayda omum xelq mehsulat qimmti yuquri örlimigen idi. Jang zémin shu yillarda "ma'arip islahati" dep atilidighan birxil islahatni élip bardi. Shuningdin kéyin , meyli hökümet tewelikidiki mektepler bolsun yaki shexsi mektepler bolsun, hemmiside oqughuchilar töleydighan oqush rasxoti yuquri özlep kétip, oqughuchilarning iqtisadiy séliqi )xelqning iqtisadiy séliqi( éghirlap ketti. Namrat rayonlarda oqush rasxotini tölesh xelq üchün téximu éghir keldi. Shuningdin kéyin xelqning hökümetning ma'arip sistémisigha bolghan ishenchisi yoqaldi.
"Musteqilliq géziti" ning 17 - awghust küni xewer qilishiche, xitayda yawayi haywanatlarni owlash kinishkisini xelq'aragha qarita sétish jang zémin dewride yolgha qoyulghan idi. Hazir shenshi, chingxey, ningsha, shinjanglardiki yawayi haywanatlarni owlash téximu ewj aldi. Bolupmu shinjangdiki yawayi haywanatlarni owlash eng ewjige chiqti. Bu rayonlardiki yawayi haywanatlarni owlash kinishkisini sichu'enning chingdu shehiride satidu. Eger qotaz owlimaqchi bolsa, 21 ming en'giliye pond stérlingi, yeni 30 ming yüen xelq puli qoshup tölishi kérek. Bashqa kam uchraydighan haywanatlarni owlash bahasi téximu qimmet. Démek hazir dölet buyiche birinchi derijilik we ikkinji derijilik qoghdilidighan yawayi haywanatlar dep atilidighan alliqachan nesli qurushqa yüzlen'gen yawayi haywanatlar ni owlash moda bolup qaldi. Hazir pütün dunya buyiche yawayi haywanatlarni owlap sétish tijaritining pul miqtari 6 milyard amérika dollirigha yetti. Nesli qurushqa yüzlen'gen yawayi haywanatlarni owlash dégen bu yéngi tijaret hazir pütün dunya miqyasidiki zeherlik chékimlik tijariti, qoral -yaraq tijariti dégen'ge qoshulup, dunyadiki 3 chong qanunsiz tijaretning biri bolup qaldi. (Weli)
Munasiwetlik maqalilar
- "Armiyini himaye qilish" dégen Uyghur xelqighe mejburiy téngilghan siyasiy heriket
- Xitayda siyasiy xizmet kadirliri dölet puqralirigha yépishqan parazitlar
- Xitay hökümiti néme üchün Uyghur élide armiyini himaye qilish nemunichisini kötürüp chiqiridu?
- Qadir baqining kündilik xatirisi
- Amérikiliqlar bilen xitay kommunist partiyisi bir naxshini teng éytamdu?
- Xitayda emeldarlar bilen xelq otturisida teminat jehette qanchilik perq bar?