Хитай аһалисиниң җинсий пәрқ нисбити тәңпуңсизлашмақта

Хитай һөкүмәт даирлириниң истатисткилиқ мәлуматлиридин ашкарилинишичә, хитай нопусиниң җинси пәриқ нисбити еғир дәриҗидә тәңпуңлиғини йоқутуп, оғул бовақлар саниниң ешиш дәриҗиси, хәлиқара өлчәм сизиқидин ешип кәткән .

Шинхуа агентлиқиниң хәвиригә асасланғанда, өткән әсирниң 80 - йиллиридин буян, хитайда туғулған оғул бовақларниң сани тез сүрәттә юқири өрләп, нөвәттә бу сан 107 гә 100 дин тоғра келиштәк хәлқара өлчәм сизиқидин һалқиған .

Мәлуматларға қариғанда, хитай нопусиниң туғулуш җинсий пәрқиниң тәңпуңсизлиниш әһвали интайин еғир бир мәсилигә айланған,буниңға әгишип, һәр йили туғулидиған адәм саниниң азийиши, нопустики җинсий пәрқниң техиму өрләп кетишигә сәвәп болмақта икән . 1999 -Йили хитайда йеңи туғулған адәм сани 1990 -йили билән селиштурғанда йеримидин көпрәки азийип кәткән, бирақ туғулған бовақларниң җинси пәрқи % 10 ашқан .

2005 - Йили 5 - қетимлиқ нопус тәкшүрүш нәтиҗисидин ашкарилинишичә,хитайда 0 яштин 15 яшқичә болған әрләрниң омумий сани, охшаш яштики аяллар санидин тәхминән 18 милйон 830 миң адәм артуқ икән һәмдә йәнә хитайда яшқа тошмиған қиз бовақларниң өлүш нисбити йеши тошмиған оғул бовақлардин алаһидә юқири икән .

Хитайда йеңи туғулған қиз бовақларсани билән оғул бовақлар нисбитиниң алаһидә пәриқлинишидики сәвәпләр һәққидә тохталған, америкидики җәмийәтшунас лю шавҗо мундақ диди :

"Асаслиқ мәсилә пиланлиқ туғут сияситидин келип чиққан, гәрчә бу сиясәтниң нопусниң көпийип кетишиниң алдини елишта һәқиқәтән үними болсиму бирақ буниңға төлигән бәдәл бәкму еғир,болупму хитай мәдинйитидә әрни чоң көрүп аялни кәмситиштәк бу хил тәсирләр наһайити еғир, бу хил һадисә хоңкоң, тәйвән вә башқа бир қисим дөләтләрдиму мәвҗүт мәсилиләр, бирақ хитайдики кәлгүсидә нәччә он миңлиған әргә һәмраһ тепилмайдиған әһвалдәк еғир дәриҗидә әмәс, шуниң үчүн бу , хитай һөкүмити җидди бир тәрәп қилидиған муһим ишларниң бири".

Лю шавҗуниң қаришичә, әгәр хитайда йеңи туғулған бовақларниң җинси пәрқи җәһәттики бу еғир мәсилә һәл қилинмайдикән, бирқанчә он йиллардин кейин нәччә он миңлиған бойтақ әрләр, өз дөлитидин һәмраһ тапалмайдикән, буниң билән бир қатар қалаймиқанчилиқлар келип чиқидикән, шуниң үчүн хитай һөкүмити бир пәрзәнтлик сияситини тездин бикар қилиши вә дохтурханиларда җинси диагиноз қоюштин кейин келип чиққан һамилини алдурветиштәк қилмишларниң қануни җавапкарлиқини сүрүштә қилишни күчәйтиши керәк.

Күзәткүчиләрниң билдүришичә, хитай һөкүмитиниң пиланлиқ туғут сиясити вә йәнә хитайларниң оғул балини арзулап, қиз балини пәс күрүшкә охшаш начар илләтлири хитайда ялғуз җинси тәңпушсизлиқни кәлтүрүп чиқирипла қалмастин бәлки җәмийәт тәртивиниң қалаймиқанлишиғиму йол ачидикән .(Әқидә)