Xitay kommunist partiyisining zulumigha uchrawatqan her qandaq milletning musteqil bolush hoquqi bar

• Muxbirimiz welining bu heqtiki melumati
• Download story audio

Erkin asiya radi'osining tibet bölümi yéqinda 2006 ‏- yil 12 ‏- ayning 23 ‏- küni, kangbaliq tibetlerning amérikining nyuyork shehiride achqan xelq'araliq yighinini xewer qilghan idi. Asiya démokratik ittipaqi dégen teshkilatning re'isi, xitay hökümiti bilen siyasiy köz qarishi oxshimaydighan erbab wéy jinshéng ependining bu yighinda qilghan sözi xitay bolmighan milletlerning diqqiti qozghidi. Tibetlik dostlarning sözlep bérishiche, tibetler özang, amdo we kangba dep atilidighan 3 xil shiwide sözlishidu. Buning ichidiki tibetning sherqiy jenub teripidiki 'töt derya , alte tagh arisida yashaydighan kangbalar' dep atilidighan tibetler xitaylar bilen köp ariliship, köp sawaqqa ige bolghan, milliy héssiyati küchlük kishiler, dep qarilidiken. Shunglashqa xitay hökümiti kangbalarni 'musteqilchiler' dep qaraydu, shundaqla chet'elliklerning kangbalar rayonigha bérip ziyaret qilishini qattiq cheklep kéliwatidu.

Tibet hökümiti ching sulalisining we jungxu'a min'go hökümitining hökümranliqida bolup baqqan emes

Dowéy agéntliqining kangbaliq tibetlerning xelq'araliq yighini heqqide élan qilghan xewiride bayan qilinishiche, 80 ‏- yillarda tyen'enmén meydanidiki démokratiye témigha shir yazghanliqi üchün türmige tashlan'ghan, hazir amérikida turuwatqan wéy jinshéng ependining kangbaliq tibetlerning xelq'araliq yighinida qilghan sözi: tibet hökümiti ching sulalisining we jungxu'a min'go hökümitining hökümranliqida bolup baqqan emes؛ xitaygha mustemlike bolup qalghan her qandaq milletning musteqil bolush hoquqi bar, bu ularning eqelliy kishilik hoquqi؛ dalay lamaning 'otturiche yol nezeriyisi' bilen musteqilliq otturisida héchqandaq toqunush yoq؛ hazir xitay kommunist partiyisining zolumigha chidimay musteqilliq yoligha méngiwatqan milletlerning xitay kommunist partiyisi gumran bolghandin kéyin özliri tallaydighan yoli téximu köp؛ xitay xelqining ichidimu tibetlerning musteqil bolushini qollayghan, özimu xitay kommunist partiyisining zulumidin özini azad qilishni xalaydighan kishiler barghanséri köpiyiwatidu, dégen besh nuqtidin ibaret.

Xitay xelqning ichidimu kommunist partiyining zulumidin özini azad qilishni xalaydighan kishiler barghanséri köpiyiwatidu

Wéy jinshéng ependi kangbaliq tibetlerning nyuyork shehiride échilghan xelq'araliq yighinida yene mundaq dégen:

Wéy jinshéng ependi sözide, xitay xelqining ichide tibetlerning xitay hökümitining zulumi astida iziliwatqanliqini, milliy ghururi depsende qiliniwatqanli'iqini körüp, ulargha hésdashliq qilidighan kishilerning köpiyiwatqanliqini bayan qilghan.

Tibetler qarshiliq we bésimni izchil dawamlashturghandila, andin xitay hökümiti tibetliklerni közge élip söhbet üstilige kélidu

Wéy jinshéng ependi kangbaliq tibetlerning xelq'araliq yighinda qilghan sözide, xitay hökümitining néme üchün tibetler bilen söhbetlishishike qoshulghanliqi we yene néme üchün tibet -xitay söhbiti tosattin toxtap qalghanliqining sewebliri heqqide toxtalghanda, tibetler xitay hökümitige bésim ishletken idi, ular tibetlikler bilen söhbet ötküzüshke qoshuldi. Tibetler xitay hökümitining 'aldi bilen her qandaq qarshiliq heriketlerni toxtitish lazim' dégen aldinqi shertige qoshulup qarshiliq heriketlirini toxtatqan haman, xitay hökümiti tibetler bilen söhbetlishishni derhal toxtatti. Emeliyet shuni ispatlidiki, tibetler xitay hökümitige bolghan qarshiliq we bésimni izchil dawamlashturghandila, andin u tibetliklerni közge élip söhbet üstilige kélidu, dégen.

Xu jintaw hökümitidin yaxshiliq kélidu dep hergiz ümid kütmeslik kérek

Wéy jinshéng ependi xitay hökümiti bilen qandaq mu'amile qilish heqqide toxtalghanda, xu jintaw hökümitidin yaxshiliq kélidu dep hergiz ümid kütmeslik kéreklikini, ulardin merhemet kütüp hergiz xushamet qilishqa bolmaydighanliqini, peqet xitay hökümitige qarita qarshiliq körsitish we yuqiri bésimni dawamlashturush arqiliqla andin közligen meqsetke yétish mumkinlikini tekitligen. Wéy jinshéng ependining bu sözliri tibetlerning alqishigha érishken. (Weli)