4- Iyun weqesidin kéyin xitayni changgiligha alghan üch chirik padishahliq (2)

• Muxbirimiz welining bu heqtiki melumati
• Download story audio

Lin bawxu'a ependining " 4 - iyun weqesidin kéyin xitayni changgiligha alghan üch chirik padishahliq" dégen obzorida bayan qilinishiche, kommunist partiyide birsi emel tutsa, uning pütün jemeti bay bolup kétiwatidu.

1989 - Yili béyjingda jiddiy qozghalghan démokratik heriket del mushundaq xiyanetchilikke, chiriklikke qarshi turush üchün qozghalghan idi, kommunist xiyanetchiliri bu heriketni qoralliq basturdi. Bu heriketni basturghandin kéyin, kommunist partiye xelqning himayisige ige bolush üchün, xiyanetchilerni qattiq jazalash, yuqiri derijilik emeldarlarning bala-chaqiliri sodigerchilik bilen shughullinishni qet'iy cheklesh, yuqiri derijilik rehbiri kadirlarning hökümet pulini serp qilip aliy derijilik aptomobil sétiwélish we chet'ellerning ziyaret qilishini qet'iy cheklesh dégendek qararlarni chiqarghan bolsimu, emma bu hemmisi yalghanchiliq bolghachqa, kommunist emeldarliri peqet bundaq siyasetlerni paydilinip özining reqiblirini yiqitip, özlirining xiyanetchilik, chirikliktin téximu keng kölemde yolgha qoydi.

Mensep tutqanlarning jemeti bay boldi

" 4 - Iyun weqesidin kéyin xitayni changgiligha alghan üch chirik padishahliq" dégen obzorlar bayan qilinishiche, xiyanetchilik we chiriklikke qarshi turidighanlar qoralliq basturulghan, kommunist partiye ichide chiriklik keng kölemde ewj élishqa bashlighan bu yillarda, déng shyawpingning küy'oghli azadliq armiye qoral -yaraq bölümining bashliqi bolup turiwatqan xé pirning himayisi astida, déng shyawpingning oghli déng bafang, déng jotang we qizliri déng lin, déng net, déng rohlarning bala jemetliri chén yü'enning qizi chén wéyl, wang jinning oghli wang jün, xongkongdiki eng chong bay li jachéng qatarliqlarning jemetliri bilen birlikte xong kong, shangxey, shénjén qatarliq sheherlerde renglik métal we qoral -yaraq tijariti bilen shughullinidighan, yer- zimin tijariti bilen shughullinidighan shirketlerni qurdi. Shirketlirining tijaritini tedriji halda her qaysi ölke, aptonom rayonlargha kéngeytip, hemme jaygha changgal sélishqa bashlidi.

Li péng jemeti éléktir quwwitini qoligha aldi

" 4 - Iyun weqesidin kéyin, pütün xitayni changgiligha alghan üch chirik padishahliq" dégen obzorida bayan qilinishiche, li péng 80 - yillardin tartipla 10 yildin artuq waqitqiche bash ministir bolup turdi, uningdin kéyin yene 10 yildek memliketlik xelq qurultiyining mudiri boldi, u 20 nechche yil ichide éléktir quwwiti sahesidin qol üzmidi. Chong su qurulushlirini bina qilip shinjanggha köchmen yötkeshni yolgha qoydi. Bu yillarda kommunist partiyining 89 19 - yili 4 - iyunda xiyanetchilikke, chiriklikke qarshi turidighan démokratik heriketlerni qoralliq basturushida chong xizmet körsetken lipéngning oghli li shawpéng qoralliq saqchi qisimlar bilen birliship bashliqning testiq qeghizini sétip béyishqa bashlighan idi.

Azadliq armiye 80 - yillarda gu'angdungda yadro éléktir istansisi qurushqa bashlighan haman li péngning xotuni julinni shirketning béyjingda turushluq wekillikige teklip qildi. Li péngning oghli hazir pütün memliketning éléktir quwwitini kontrol qilidighan xu'anéng iqtisadiy guruhining bash mudiri (mu'awin ministir derijilik bashliq), li péngning qizi xitay éléktir quwwiti dep atilidighan xelq'araliq shirketning meblegh salghuchisi we ijra'iy re'isi. Li péng jemetining qoli memliketning her qaysi jaylirigha nahayiti uzun sozulghan.

Jyang zémin jemeti uchur – alaqe sahesini changgiligha aldi

" 4 - Iyun weqesidin kéyin, pütün xitayni changgiligha alghan üch chirik padishahliq" dégen obzorda bayan qilinishiche, bu mezgillerde jang zéminning oghli jang myenxéng shangxey métallurgiye tetqiqat inistitutining bashliqi, uzun ötmeyla yene u xitay penler akadémiyisining mu'awin bashliqi dégen menseplerge ige bolush arqiliq, barliq imkaniyetlerdin paydilinip bayliq menbelirini igileshke bashlidi we uchur - alaqe sahesidiki bir munche meblegh sélish shirketlirining qanunluq wekili boluwaldi. Bu chaghda shangxey birleshme meblegh sélish shirkiti dégendek chong shirketlerning bashliqliri iz -déreksiz yoqilip, uning ornigha jang myenxéngning ismi qoyuldi. Jang zémin bolsa déng shawping jemetini bezi jehetlerde qolini tartish lazimliqi heqqide jiddiy agahlandurdi. Jang zémin jemeti mushundaq wastilar bilen pütün memliketning uchur - alaqe sahesini changgiligha kirgüzüshke bashlidi.

Xu jintaw dewri

Lin bawxu'a ependining éytishiche, hazir bolsa 4 - ewlad yadrosi dep atiliwatqan xu jintaw dewri. Bu dewrde azadliq armiye qoral - yaraq bölümining bashliqi almashturiwétilgendin kéyin, déng shawping jemetining renglik métal, qoral -yaraq padishahliqining herikiti ajizlap ketken bolsimu, emma jang zémin bilen li péngning chirik padishahliqi yenila mewjut. Gerche xu jintaw yéqinda yuqiriqi padishahliqlargha chéqilmaqchi bolup, adem yötkesh tedbirini qollinip baqqan bolsimu, emma qurbi yetmeywatidu.

Xu jintaw bilen wén jabaw özlirimu hazir yuqiriqi chirik padishahliqlar bilen riqabet qilip, eng yéngi pen - téxnika saheside yene bir yéngi padishaliq tikleshke tirishiwatsa kérek. Meyli néme bolsun, bumu chiriklikning bir qismi. Kommunist partiye xiyanetchilikke, chiriklikke qarshi turush üchün qozghalghan heriketni basturup, xiyanetchilik-chiriklikni téximu ewj alghuzdi. Qarangghu jem'iyet kishiliride az - tola mertlik -merdaniliq bar, kommunistlarda shundaq nersimu yoq. Hazir xelq bilen kommunistlarning otturisidiki iqtisadiy perq barghansiri zoraymaqta. Xelqning ulargha bolghan nepriti hessilep örlimelte. (Weli)