Kondiliza ra'isning pat arida amérika tashqi ishlar ministirliqigha teyinlinishi türlük qarashlarni meydan'gha keltürmekte


2004.11.26

Kondiliza rayis xanimning, pat arida amérika tashqi ishlar ministirliq wezipisini üstige alidighanliqi heqqidiki xewer tarqalghandin kéyin, xelq'ara metbu'atlar bu heqte her xil maqalilarni élan qildi.

Fransiyining qarishi

Fransiyide chiqidighan " dunya géziti" ning washin'gtonda turushluq muxbiri patrik, maqalisida "amérika prézidénti jorj bushning, kondiliza rayis xanimni amérika tashqi ishlar ministirliqigha namzat qilip körsitishi, yawropaliqlar xalimighan bir qarar idi" dep körsetti. U yene maqalisida mundaq didi: " fransiyiliklerning neziride, rayis xanim yawropagha dostane mu'amilide emes, bolupmu fransiyige nisbeten téximu shundaq bolup, meyli qandaq bolushidin qet'iy nezer, fransiye hökümiti we fransiyining siyaset sehnisidiki erbablar, rayis xanimning iraq urushidin burunqi xeterlikler toghrisida qilghan bir meshhur sözini éside nahayiti ching tutqan. Rayis xanim mundaq dégen idi: "amérika rusiyini epu qilmaqchi, hazirche gérmaniyige diqqet nezirini salmaydu, fransiyini bolsa jazalimaqchi".

Hindistanning qarishi

Buningdin sirt "hindistan waqti géziti" ning xelq'ara xewerler bétining bash tehriri rajijata "hindistan xelqining köpinchisi, rayis xanimning, amérikining tashqi ishlar ministiri bolushini qizghin tebrikleydu" dep körsitish bilen birge yene " kolin powilnimu, dunyaning her qaysi jayliridiki kishiler yaxshi köretti, hindistan'gha nisbeten élip éytqanda, kolin powilning pakistanning prézidénti musheref bilen bolghan yéqin munasiwiti tüpeyli, bu qétim powélning wezipisidin istipa bérishi netijiside, yéngi déhli erkin bir nepes aldi".

Xitayning qarishi

Xitayning, shangxey shehiride chiqidighan "wénxuy" gézitining washin'gtonda turushluq muxbirlar ponkitining mudiri ju shingfuning éytishiche, xitay rayisning amérika tashqi ishlar ministiri bolup teyinlinishidin intayin xosh iken. Bu heqte ju shingfu yene mundaq deydu: "rayis, xitaygha nisbeten natonush emes, amérika - xitay munasiwitini ötken 4 yildin béri, peqet rayis xanimla bir terep qilip keldi. U yene 7 - ayda béyjingni ziyaret qilghanda, xitaydiki barliq dölet rehberliri bilen körüshüp, nahayiti semimiy we yaxshi keypiyat astida muzakiriler élip bardi. Ikki terep bir - birining meqsitini tamamen chüshinidu, shunga méning qarishimche xitay terep, rayisning tashqi ishlar wezipisini üstige élishini xalaydu".

Afriqiliqlarning qarishi

Biraq en'giliyide chiqidighan "iqtisad mütexessisliri"zhornilining afriqa bölümining tehriri robért, afriqa döletlirining kolin powélni intayin esleydighanliqini bildürüp mundaq deydu:

" Kolin powélni hemme ademler yaxshi köridu, u bush hökümitidiki eng mulahim bir kishi. U yene afriqining ishliri üchün alahide köngül bölgen, bolupmu u sudandiki darfor mesilisini bir terep qilishta köp bash qaturghan. Emdi rayis xanimgha kelsek, uni kishiler anche chüshenmeydu, u afriqa mesiliside köp ipade bildürüp baqmighan. Amérikining afriqidiki menpe'eti, amérikining bashqa döletlerge qaratqan qiziqishining aldida nahayiti kichik orunda turidu".

Ereblerning qarishi

Erep gézitliridin "el - erebiye" gézitining muxbiri, rayis xanimning amérika tashqi ishlar ministiri bolushigha nisbeten intayin mürekkep bir tuyghu ichide bolup, u bir tereptin ümidsizlense yene bir tereptin yene azraq ümidwar ikenlikini bildürmekte. U bu heqte qarishini mundaq otturigha qoyghan:

"Bir qisim kishiler, rayisning wezipini üstige élishi, bush hökümi'iti yolgha qoyuwatqan qattiq siyasetning ghelbe qilghanliqidin dérek béridu, kishilerning qarishiche, rayis xanim bilen prézidént bushning munasiwiti intayin yaxshi bolghanliqtin, elwette prézidéntqa gépige qulaq salidighan hemrah kérek". Rayis xanim ilgiri prézidéntqa wakaleten pelestin rehberliri bilen körüshken, ularning shu chaghda, rayis xanimgha qarita chüshenchisi yaman emes bolghan, yeni rayis xanim bu zéminni chüshinishke qiziqqan. Méning qarishimche, pelestin xelqi, rayis xanimning pelestin mesilisini ténch yol bilen bir terep qilish üchün körsitidighan tirishchanliqini qarshi alidu".

Gerche, dunyaning oxshash bolmighan rayonliridiki kishilerning, rayis xanimning amérika tashqi ishlar ministirliq wezipisini ötishige qarita pikirliri oxshash bolmisimu, biraq köpligen döletlerdiki muxbirlar "kondiliza rayis bush bilen intayin yéqin munasiwette, shunga u amérika siyasitide heqiqi halda bushqa wekillik qilidu" digen qarashta.(Eqide)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.