Мавзедоң хәлқниң хусуси мүлкини қандақ булаң- талаң қилди? (2)

"Дөләт билән хусусилар шириклишиш" дегән сиясәт учуқ - ашкара елип берилған алдамчилиқ иди. ــــــ Дәп баян қилиниду лиушавбо әпәндиниң "мавзедоң хәлқниң хусуси мүлкини қандақ булаң- талаң қилди?" дегән обзорида, ـــــــ хитай коммунист партийиси чоң қуруғлуқта һакимийәт тиклигәндин кейинла, партийиниң муһим әрбаблиридин болған бойибо дөләтниң баҗ -селиқ сиясити һәққидә бир лайиһә түзүп чииқп мавзедоңға йоллиғанда, бу лайиһидә дөләт билән ширикләшкән хусуси мүлүк игилиридин алидиған баҗ "адил болуш" дәп көрсүтүлгән икән, мавзедоң булайиһәни көргәндин кейин, униңдики "адил болуш" дегән сөзни "оңчилиқ" дәп тәнқит қилған. Шуниңдин кейин хусуси мүлүк егилири учуқтин - учуқ кәмситилишкә башлиди. Мушундақ зараванлиқ билән елип берилған "сотсиалистик өзгәртиш" һәрикити ахирлашқан һаман , мавзедоң униңға улапла "сотсиализм қурулуш"дегән шуарни оттуриға қойди. Җәмийәттики һәммә байлиқ мәнбәлирини "дөләт егиликидә" дәп җакалиди. Шуниң билән хитай коммунист партийисиниң пүтүн хәлққә қаратқан чоң булаң - талиңи башланди.

Мавзедоң хәлқниң хусуси мүлүк мәнбәлирини булаң - талаң қилишқа башилиғандин кейин , ــــ дәп давамлиқ баян қилиниду "мавзедоң хәлқниң хусуси мүлкини қандақ булаң- талаң қилди?" дегән обзорда, ـــــــــ хошна дөләтләргә қарита мавзедоң өз алдиға қарар чиқирип сталин билән кимерсин қозғиған корийә урушиға қатнашти. Хитайда ички уруштин кейин иқтисад техи әсилигә келип болмиған әһвалда елип берилған коройә урушида 10 милярт америка доллири чиқим тартти вә 800 миңға йеқин адәмни үлүмгә тутуп бәрди. Дөләт ичидә болса ишикни тақап сиртқи дуня билән болған алақини үзүп, мустәбитлик йүргүзүп, "3 кә қарши" , "5кә қарши" дегән һәрикәтләр арқилиқ һәдди - һесапсиз наһәқ дело пәйда қилди. Униңдин кейин мавзедоң йәнә өз алдиға қарар чиқирип "чоң сәкрәп илгириләш" вә "хәлқ коммуниси қуруш"ни оттуриға қуйди. Буниң билән хитайда ялғанчилиқ - мубалиғичилқ ямрап кәтти. Һәтта гезитларда "бир мо йәрдин 820 миң җиң мәһсулат чиқти" дейилгән ғәлитә хәвәрләрму бесилип чиқти. Хәлққә җапа , мүлүккә зиян салидиған бундақ чоң сәкрәп илгириләш вә коммуна қуруш арқилиқ мубалиғичилиқ қилишниң ақибитидә, 1953 - йилидин 57 - йилиғичә болған 1 - бәң йиллиқ пилан вә 1958 - йилидин 1962 - йилиғичә болған 2 - бәш йиллиқ пилан мәзгилидә, йәни мушу 10 йил ичидә санаәт миқтари зор дәриҗидә түвәнлиди. Омум хәлқ киримиму камлиди. Мавзедоң дөләтниң ишикини тақивелип мустәбит сиясәт йүргүзүп елип барған вәһши һәрикәтләр бесимида астида хәлқ дад - пәрядини ағзидин чиқиралмайтти. Бундақ әһвал астида мавзедоң йәнә шәһәрниң муқимлиқини сақлаш үчүн деһқанлардин мәҗбурий һалда ашлиқ сетивелишқа башлиди. Шуниңдин кейинки бир нәччә йил ичидә хәлқниң ашлиқ сәрпият миқтари күндин - күнгә камлап маңди. 1957 - Йилидики адәм бешиға тоғри келидиған 203 кило грам ашилиқ шәһәрләрдә 160 кило грамға, йезиларда болса 150 килограмға чүшүп қалди. Шуниң билән хәлқниң саламәтлики начарлашти, көпүнчә җайлада ачарчилиқ еғир болди. Мавзедоңниң хата сиясити пәйда қилған бу ақибәтни хитай коммунист партийиси "тәбии апәт" дәп өктәмлик қилди. Бу мәзгилдә зиянға учриған хәлқ игилики 1965 - йилиға кәлгәндә аран 1957 - йилидики сәвийәгә қайтқан иди. Бу вақитта мавзедоң йәнә "мәдәнийәт инқилаби" дегән һәрикәтни қозғиди. Бу һәрикәттә 1966 - йилидин 68 - йилиғичә болған бир нәччә йилда хусуси игилик интайин еғир дәриҗидә вәйран қилинди. Санаәт вә йеза егилик мәһсулат қиммити % 90 камлиди. Омум хәлқ кирими % 75 камлиди. 68 - 69 - Йилидила санаәт вә йеза егиликидә 110 милярт юән зиян болди. Ишчи - хизмәтчиләрниң оттура һесап биләнки иш һәққиму 1963 - 65 - йиллардики 530 юәндин 1971 - 72 - йилларға кәлгәндә 513 юәнгә чүшүп қалди. Кишиләрниң әслишичә, мәдәнийәт инқилаби әң қәбиһләшкән икки йил ичидә хитайда хусуси мүлүк мәнбәлири әң еғир булаң - талаңға учриди. 1966 - Йили 8 - 9 - айлардила бейҗиңдә 30 миңдин артуқ адәмниң өйи ахтурилип 100 миң сәрдин артуқ алтун топланған. Тиәиәнмен мәйданини сүпүргәндә, мавзедоң қубул қилған "қизил қоғдиғучилар" ниң йенидин чүшүп қалған бирмунчә зихчә алтун йиғивелинған. 80 Миңдин артуқ адәм бейҗиң шәһридин қоғлап чиқирилған. Пүтүн мәмиликәт хәлқи мавзедоң дәвридә хусуси мүлүк, шәхси әркинлик, кишилик иптихари, қанунлуқ һуқуқи җәһәтләрдә тартқан уқубәтләр әң еғир, түлигән бәдәл әң көп. Пәқәт мушу ноқтидин әйтқандила, ــــــ дәп баян қилиниду "мавзедоң хәлқниң хусуси мүлкини қандақ булаң- талаң қилди?" дегән обзорниң ахирида, ـــــــ хәлқни "улуқ даһи" дегүзүш үчүн зорлуқ - зумбулуқ қилған мавзедоңниң қилғанлири һәммси хәлқниң бешиға кәлгән чоң балайи - апәт. Ахир мавзедоң өзи пүтүн дуня билән дүшмәнлишиниң һөддисидин чиқалмайдиғанлиқини һес қилғанда андин америка билән бирлишип совет иттипақиға қарши йолиға маңған иди.