Haman jenggahta yan'ghan yalqun – küresh küsen
2006.10.30

Uyghur millitining hörlük üchün élip barghan uzun yilliq küresh tarixi mol öchmes betler bilen pütülüpla qalmastin belki, minglighan, yüz minglighan qurbanlarning aqquzghan issiq qanliri , ularning azadliq, erkinlik dep towlighan xitapliri hem nidaliri bilen tolghan. Ene shu xitablar we nidalar Uyghurlargha öz kélechikige nisbeten ümid we ishench rohi ata qilghan bolup, bu rohni kücheytken Uyghur millitining yüzligen milliy qehrimanliri, diniy we milliy erbabliri hem pidakar ezimetlirining qataridin yalqunluq kompozitor, ot yürek naxshichi küresh küsenmu orun aldi. 29- Öktebir küni Uyghur xelqining pidakar perzenti küresh küsenning yalqunluq yüriki soqushtin toxtidi.
Küresh küsen 1959-yili, ürümchide milletperwer Uyghur ziyaliysi sultan maxmut a'iliside dunyagha kelgen. Ösmürlük waqtida a'ilisi bilen kuchargha sürgün qilinip, éghir künlerni bashtin kechürgen. Küresh küsen ilgiri kéyin aqsu sen'et mektipide we terjimanlarni yétishtürüsh kurslirida oqughan hemde kompozitorluqta töt yil oqughandin kéyin, köp qirliq sen'etkar bolup yétiship chiqqan.
Merhum küresh küsen 90-yillarda sen'et guruppisi qurup, Uyghur élini aylinip yürüp oyun qoyup, Uyghurlarni erkinlikke ündeydighan naxshilarni orunlap, zil-zile peyda qilghandin kéyin uning pa'aliyetliri cheklep qoyulghan idi.
Küresh küsen, 1996-yili wetendin ayrilip, aldi bilen türkiyige, uningdin kéyin qirghizistan'gha kelgen hemde 1999-yili shwétsiyige kélip yerleshken.
Merhum küresh küsen bu jeryanda 5 qisimliq "oyghan türkistan" namliq CD pilastinkisi we "kuchar naxshiliri", " Uyghur xelq naxshiliri" namliq pilastinkilirini chiqirip, Uyghurlarning alqishigha sazawer bolghan.
Merhum küresh ependi aktip siyasiy pa'aliyetchi bolup, u ilgiri kéyin dunya Uyghur yashliri qurultiyining mu'awin re'isi we re'isi, dunya Uyghur qurultiyining bash teptishi, shiwitsiye Uyghur komitétining re'isi bolup pidakarliq bilen xizmet qilghan idi. (Ümidwar)
Merhum küresh küsen ependining 2005 – yili 30 – dékabir küni erkin asiya radi'osida léntigha élin'ghan naxsha muzikiliridin:
Atush bulbulum sayrang deptim erzim dadey gulayim gülmerem harwikesh naxshisi özhal muqamidin ariye salam denglar yerni satmanglar
Munasiwetlik maqalilar
- Shiwitsiyide xitaydiki kishilik hoquq mesilisi boyiche yighin échildi
- Küresh küsen shwétsiyide Uyghurlarni tonushturmaqta
- Shwétsiyidiki ikki Uyghur teshkilati birleshti
- Küresh küsen ependining amérika sepiridiki tesiratliri
- Küresh kösen ependi bilen söhbet
- Shwétsiyide Uyghur muzikisi jaranglidi
- Shwétsiyide xitaygha qarshi namayish ötküzüldi
- Gérmaniyining paytexti bérlinda, tibet we Uyghurlar birlikte namayish ötküzdi
- Ablimit tursun we köresh küsen Uyghurlarning qurban héytini tebriklidi
- Chet'eldiki Uyghur teshkilatlirining rehberliri wetendashlarning qurban héytni tebriklidi