Rabiye qadir xanim, washin'gton pochta gézitide bérilgen maqalisi we xewer heptiliki zhurnilida bergen söhbiti heqqide toxtaldi

• Muxbirimiz jümening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

23 - We 24 - mart xotende asasliqi Uyghur ayalliri teripidin élip bérilghan namayish we xitayning mezkur namayishni basturushigha alaqidar uchurlar radi'omiz arqiliq dunya jama'etchilikige ashkarilan'ghandin kéyin, mezkur namayish we xitay hökümiti olimpik mesh'ili bixeterliki mesilisini bahane qilip, qeshqer we xoten qatarliq Uyghurlar topliship olturaqlashqan rayonlarda yéqindin buyan yürgüzüwatqan her türlük cheklesh herikiti, we Uyghurlarning bésim astidiki hayatigha alaqidar xewerler xelq'aradiki herqaysi nopuzluq metbu'atlarda orun élishqa bashlidi.

Rabiye qadir xanim washin'gton pochta gézitide maqale élan qilip Uyghurlarning hazirqi ehwali heqqide toxtalghan idi

Xotende élip bérilghan namayishtin on nechche küni ilgiri yeni 10 - mart tibette we xitayning tibetler olturaqlashqan gensu, chingxey, chéngdu qatarliq rayonlirida xitay hakimiyitige qarishi élip bérilghan namayishni xitay hökümiti zorawan wasitilerni qollinip qanliq basturghan we tibetlerning sürgündiki hakimiyitining sanliq melumatigha asaslan'ghanda, 140 din artuq namayishchini basturush jeryanida öltürgen idi.

Shu munasiwet bilen dunya Uyghur qurultiyi re'isi we Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanim washin'gton pochta gézitining 1 - apréldiki sanida maqale élan qilip xitayning tibette élip barghan basturushliri jeryanida bala - chaqiliridin we qérindashliridin ayrilghan uruq - tughqan we ata - anilargha chongqur hésdashliq bildürgen we Uyghurlarning hazirqi ehwali heqqide toxtalghan idi.

Uningdin bashqa, 2 - aprél küni amérikida chiqidighan nopuzluq zhurnal xewer heptiliki ( Newsweek) tibet namayishi we 23 - 24 - mart künliri xotende élip bérilghan naraziliq namayishliri heqqide rabiye qadir xanim bilen söhbet élip bardi.

Rabiye qadir xanim: " Uyghurlarning sadasini dunya jama'etchilikige qayta eskertishni burchum dep bilip ushbu maqalini élan qildim"

Rabiye qadir xanim bügün radi'omiz ziyaritini qobul qilip, washin'gton pochtisi gézitide élan qilghan "bu erkinlik mesh'ili emes" namliq maqalining mushundaq tarixi shara'itta élan qilinishi heqqide toxtaldi we dewrimizge kelgende Uyghur xelqi xitay mustemlikichilirining zulumi astida ilgiri körülüp baqmighan derijide milliy kimlikini yoqitish girdabigha bérip yetkenlikini, hemde tibette élip bérilghan namayishning Uyghur élige bolghan tesirini azaytish xitay hökümitining üchün Uyghurlarni herxil shekilde, eqelliysi béshigha yaghliq artting dégen nam bilenmu basturuwatqanliqini shunga Uyghurlarning bésilip qalghan sadasini dunya jama'etchilikige qayta eskertishni burchi dep bilip ushbu maqalini élan qilghanliqini bildürdi.

Rabiye qadir xanim:" xitay terep söhbet üstilige kélishi kérek"

Uningdin bashqa, tünügün amérikidin chiqidighan xewer heptiliki zhurnilida mezkur zhurnal muxbiri mery hennokning rabiye qadir xanim bilen Uyghurlar hazir duch kéliwatqan siyasiy bésim, Uyghur - tibet munasiwiti we Uyghurlarning milliy mesilisini hel qilish chariliri toghrisida ötküzgen söhbiti toluq tékisti bilen bérildi.

Söhbette rabiye xanim Uyghur tibet mesilisini hel qilish charisi üstide toxtalghan we xitay terepning Uyghur we tibetlerning teleplirini maqul körüp Uyghur we tibet rehberliri bilen söhbet élip baridighan üstelge kélishi kéreklikini körsetken.

Bu heqte toxtalghan rabiye qadir xanim, xitay hökümiti Uyghur we tibet mesilisini bolupmu Uyghur mesilisini söhbet ötküzüsh yoli bilen hel qilish kéreklikini, undaq bolmaydiken hazir tibette yüz bergen weqelerning kelgüside Uyghur élide yüz bérishi mumkinlikni körsetti.

Rabiye qadir xanim:" dunya Uyghur qurultiyi dunyadiki barliq Uyghurlargha wekillik qilidu"

Dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim axirida, xitay terep bilen ötküzidighan bu xildiki söhbetlerni Uyghurlargha kimlerning wekil bolup ötküzidighanliqi heqqide toxtaldi we dunya Uyghur qurultiyining dunyadiki barliq Uyghurlargha wekillik qilidighan aliy organ ikenlikni shunga söhbetlerni mezkur teshkilatni chöridigen asasta saylap chiqilghan wekiller élip baridighanliqini körsetti. (Jüme)