Chet'ellerdiki xitaylar 4 - iyun weqesini xatirileshni untumidi(1)

• Muxbirimiz eqidening bu heqtiki söhbiti
• Download story audio

Merkizi nyo-yorktiki xitay kishilik hoquq teshkilatining mudiri lyu ching " 4 -iyun" tyen'enmin weqesining 16 yilliqigha peqet bir heptidin oshuq waqit qalghanliqini, chet'ellerde yashawatqan xitay démokratlirining bu künni xatirileshni untup qalmighanliqini bildürüp, ziyaritimizni qobul qildi.

Eqide: Lyu ching ependi, " 4 - iyun" küni yétip kélishke, peqet 9 kün waqit qaldi, teshkilatinglar bu künni xatirilesh üchün qandaq teyyarliqlarni körüwatidu? radi'o anglighuchilirimizgha bu heqte qisqiche sözlep bersingiz?

Lyu ching: Nyo-york rayonida " 4 - iyun" herikitini xatirilesh komitéti qurulghan bolup, biz her yili mezkur komitét bilen birlikte " 4 - iyun" ni xatirilesh pa'aliyetlirini élip barimiz. Bu yilmu " 4 -iyun" ni xatirilesh üchün teyyarliqni bashliwettuq, yeni 3 - iyun küni axshimi xitay chong quruqluqining nyo-yorkta turushluq konsulxanisi aldida sham yéqish kéchiliki ötküzimiz. Elwette bu künde biz weten ichidiki " 4 - iyun" herikitide ziyankeshlikke uchrighuchilarning a'ile tawabatliridin ding ziling qatarliqlar bilen alaqe ornitimiz, bir qisim a'ililer bizni shu dewirde yüz bergen paji'eler bilen teminlidi. Biz qolgha chüshürgen shu matiriyallargha asasen tashqi dunyagha xewer tarqitimiz.

Eqide: Lyu ependim, eger siler weten ichidiki ziyankeshlikke uchrighuchilarning a'ile tawabatliri bilen alaqe ornatsanglar, ular xéyim - xeterge yoluqmamdu?

Lyu ching: Biz ular bilen alaqe ornatqanda, ularning salahiyitini ashkarilimaymiz, elwette bir qisim kishiler bilen bolghan alaqimiz ashkara bolidu. Mesilen : " 4 -iyun" da ziyankeshlikke uchrighuchilar a'ile tawabatliridin ding ziling qatarliqlar bilen. Ding ziling hazir ashkara otturigha chiqip, ziyankeshlikke uchrighuchilargha wakaliten söz qilidu. Bundaq ehwal astida u ,metbu'atlarning ziyaritini qobul qilishqa, xelq'ara kishilik hoquq teshkilatliri bilen sözlishishke mejbur bolidu. Chünki u xelq'araning himayisige we qollishigha muhtaj.

Eqide: Undaqta uning hayatigha kapaletlik qilghili bolamdu?

Lyu ching: Elwette ilgiri ding ziling we uning hemriyi jyang pingkün, xitay saqchiliri teripidin qolgha élinip türmige tashlan'ghan. Biraq ular xelq'araning diqqitini qozghighan we köngül bölishige érishkenliki üchün, eger xitay hökümiti ulargha ziyankeshlik qilsa, u chaghda xelq'arada ghul - ghula chiqish bilen birge ,ularni qutquzush teshebbüsliri qozghilidu. Shunga xitay hökümiti ulargha asanliqche qol tekküzelmeydu.

Eqide: Lyu ching ependi, amérikidin bashqa döletlerdiki xitay kishilik hoquq teshkilatlirining bu künni qandaq xatirileydighanliqidin xewiringiz barmu? eger bolsa bu heqtimu azraq sözlep bersingiz?

Lyu ching: Amérikidiki pa'aliyetlerdin sirt, 15 yildin buyan xatirilesh pa'aliyetliri élip bérilghan bolup, hetta yer shari boyiche " 4 - iyun" ni xatirilesh komitéti qurulghan idi. Mezkür komitétmu bu yil ,bu heqte köp qétim yighin échish bilen birge, her qaysi döletlerde xatirilesh pa'aliyetliri élip bérish üchün teyyarliq körmekte.

Xitay kishilik hoquq teshkilatining mudiri lyu chingning éytishiche, xitayda 16 yil ilgiri yüz bergen " 4 - iyun" herikitining xitay hökümiti teripidin qoralliq basturulghanliq qilmishliri, héchqachan kömülüp qalmaydiken, belki buning eksiche , xitayning démokratiyilishishi, parchilinishigha biwaste tesir körsitidighan asasliq amillardin bolup qalidiken.