Qirghistanda narazliq bildürgüchilerning herkiti dawamlashmaqta

• Muxbirimiz eqidening bu heqtiki xewiri
• Download story audio

Amérika birleshme agéntliqining , qirghizistandiki bir naraziliq bildürgüchining sözini neqil keltürüshiche, naraziliq bildürgüchiler paytext béshkekke qoshun kirgüzüshke teyyarliq köriwatqan bolup, ular hökümettin heqiqet telep qilish bilen birge, hökümetning derhal öktichi pa'aliyetchi japarofning saylam qatnishish hoquqini eslige keltürüshni telep qilidiken.

Amérika birleshme agéntliqining xewiride yene körsitilishiche, yéqinqi bir nechche kündin béri qirghizistandiki bir qanche müsteqil basma zawutlarning tok yolliri késiwitilgen, mezkür zawutlar bu ishning hökümet teripidin élip bérilghanliqini bildürgen.

Xelq'ara kishilik hoquq teshkilatining " erkinlik sariyi" teripidin béshkekte échilghan neshriyat ornining éléktir séstimisimu üzüwétilgen bolup, hökümetning bu heqte körsetken bana sewepliri qayil qilarliq emes iken.

Bu munasiwet bilen biz, "erkinlik sariyi" ning béshkekte turushluq ish béjirish orginining neshiriyat we basma zawutining mes'uli maykéstong ependini ziyaret qilduq. U bu heqte mundaq dédi:

"Munasiwetlik organlarning körsitishiche, bizde téxnikiliq mesililer körülgenmish. Biraq biz tok idarisi teripidin testiqlan'ghan xizmet lahiyisi boyiche ish élip bériwatimiz. Biz barliq intizam - tüzümlerge emel qilip, qirghizistan qanunliri boyiche ish élip bériwatimiz, shunga biz "silerde mesile körüldi" dégen bahane bilen tokni késiwitishni pütünley xata dep qaraymiz. Biz peqet bir basma zawuti bolghanliqimiz üchün kimning bu yerge kélip gézit - zhornal basturishidin qet'i nezer, biz hemmisini qizghin qarshi alimiz, meyli hökümetning gézit - zhornili bolsun meyli öktichi teshkilatlarning bolsun. Shunga bizning tokimizni tosap xizmitimizni toxtitip qoyush anche heqliq bolmidi".

Melum bolushiche " erkinlik sariyi" ning qirghizistanda turushluq neshiryati öktichiler awazini köprek anglitidighan gézit neshir qilidiken

Qirghizistanda 2 -ayning axiri parlamént saylimi, 10 - ayda bolsa prézidént saylimi ötküzülmekchi. Saylamning adil we heqiqi élip bérilishini telep qiliwatqan öktichiler bolsa zor kölemlik ammiwi inqilab qozghap, hazirqi hakimyetni özgertish herketlirini élip barmaqta.

Qirghizistan prézidénti aqayéf, sabiq sowét ittipaqi parchilinip, qirghizistan musteqil bolghandin kéyin textke chiqqan we hazirgha qeder 10 nechche yildin buyan hakimiyet yürgüzüp kéliwatqan prézidént hésablinidu.

Amérika hawayi shitatining "asiya - ténch okyan merkizi" ning , sabiq rusiye tetqiqatchisi asizi'en ,qirghizistan we bashqa ottura asiya döletlirining démokratik herikiti heqqide toxtilip mundaq deydu.

"Omumen qilip éytqanda ottura asiya hakimyetchiliri, sabiq sowét ittipaqida qozghalghan naraziliq awazliridin qattiq chöchimekte. Bu naraziliq heriketliri giruziyide we ukra'iniyide qozghalghan bolup, qirghizistandiki öktichiler köp qétim namayish we narazliq herketliri élip bardi. Shunga kishiler nezirini ottura asiyadiki döletlerge yötkidi we u yerde démokratiye hemde erkinlikni meydan'gha keltürüsh kéreklikini his qilishti. Shunga méningche ottura asiya döletlirining rehberliri bu döletlerde erkinlik we dimokratiye siyasitini yolgha qoyushi kérek. Eger undaq bolmaydiken bu döletlerde narazliq herketliri hetta uningdinmu éghir bolghan hökümetke qarshi herketlerge toxtimastin élip bérilishi mumkin".

Bu heqte ziyaritimizning qobul qilghan, " amérika azadliq radi'osi" ning béshkekte turushluq shöbisining mudiri qiya molda qasimof ependimu, bir nechche kündin béri narin oblastidiki qoshqar yézisida béshkekke we xitaygha qarap mangidighan muhim qatnash yoli 5000 gha yéqin narzaliq bildürgüchiler teripidin qamal qilin'ghanliqini bildürdi.

U sözide yene, gerche saylam namzati japarof özining saylamgha qatnishish salahitining élip tashlan'ghanliqigha narazliq bildürüp, qirghizistan ali sot mehkimisige erz sun'ghan bolsimu, biraq uning bu erzi sot teripidin ret qilin'ghanliqini bildürdi.

Qiya molda qasimofning éytishiche, eger hökümet naraziliq bildürgüchlerning teleplirige mushundaq pisent qilmasliqtek pozitsiyisini dawamlashtursa, qirghizistandiki naraziliq herketliri yenila dawamlishishi mumkin iken .

Aldinqi yilining axiri, sabiq sowét ittipaqigha tewe bolghan giroziyide "etirgül inqilabi" , ötken yilining axiri okra'iniyide " sériq reng inqilabi" partlighan bolup, zor kölemde élip bérilghan bu ikki qétimliq xelq inqilabi we bu qétim qirghizistanda partilghan ammiwiy narazliq herkiti qirghizistan öktichilirining " emdi qirghizistanda ténchliq yoli bilen kona hakimyetni ayaqlashturush waqti pishship yétildi" digen xulasini chiqirishigha yol achqan. (Eqide)