Amérikidiki bir qisim parlamént ezaliri, xitayni jazalashni telep qildi


2005.02.10

Amérikining xitay bilen bolghan menggülük normal soda munasiwitining aqiwiti ornitishi amérikidiki bir qisim parlamént ezalirining küchlük qarshiliqigha uchridi. Parlamént ezaliri ilgirimu buninggha oxshash qararni otturigha qoyghan bolup, biraq bu qétim burunqi qétimqilardin alahide küchlük telepler otturigha qoyuldi.

Amérika sodisigha élip kélidighan tesiri

Charshenbe küni, jumhuriyet partiyisi, démokratlar partiyisi we partiyisiz guruhlarning ezaliri bir arigha kélip, axbarat élan qilish zalining sehnisige chiqip birdin - birdin söz qilip, amérika parlaméntining 2000 -yili xitaygha bérilgen menggülük soda alaqisi hoquqini qayturiwilishini telep qildi.

Wérmont shitatidin kelgen, partiyisiz gurohning ezasi sangdés, bu qétimqi heriketning bashlamchisi bolup, sangdésning éytishiche, xitaygha bérilgen menggülük soda alaqisi hoquqi bilen hökümetning soda siyasiti sewebidin, amérikida soda saheside zor chékinish meydan'gha kelgen, u bu heqte toxtulup mundaq didi: " biz shuninggha diqqet qilishimiz kérekki, eger biz xitay bilen menggülük soda alaqisi élip barsaq, amérika berpa qilghan özige xas sana'et sahesini pütünley yoq qilip tashlaymiz, nechche milyonlighan yuqiri téxnika, uchur sahesi xizmet pursetlirining bitchit bolishgha yol achimiz".

Shimaliy karolayna shitatidin kelgen, jumhuriyetchiler partiyisining ezasi jins ependining bildürishiche, xitaygha bérilgen menggülük soda alaqisi hoquqi, shimaly karolayna shitatigha échinishliq aqiwetlerni élip kelgen. U bu heqte toxtulup mundaq deydu:

"Bizning xitay bilen bolghan munasiwitimiz barewer bolishi kérek, xitaygha bérilgen bu hoquq sewebidin, nöwette men wekillik qiliwatqan shimaliy karolayna shitatida nechche on minglighan ishchi xizmitidin ayrildi. Buning qanchilik ziyanlarni élip kelgenlikini tesewwur qilish tolimu qéyin. Shuning üchün biz bu xil soda kélishimige jiddi bir pozitsiyide bolishimiz kérek".

Burunqi ümid

2000 -Yili, xitaygha menggülük soda hoquqi bérish heqqide bélet tashlighan bir qisim parlamént ezaliri "xitaygha bérilgen mezkur hoquq bir tereptin xitayning iqtisadiy tereqqiyatini ilgiri sürüshke yardem béridu, yene bir tereptin xitayni démokratiyige élip mangidu" dep qarighan idi.

Biraq, köpligen parlamént ezaliri bolsa, xitayning emeliy ehwali yuqiriqi pikirlerni otturigha qoyghan parlamént ezalirining oylighinidin nahayitimu yiraq ikenlikini bildürmekte.

Kaliforniyidin kelgen, jumhuriyetchiler partiyisining ezasi bak ependining qarishi bolsa yene bashqiche bolup, u bu toghriliq mundaq deydu:

" Bir qisim kishiler bizge, eger xitayning iqtisadiy tereqqiy qilip melum bir derijige yetkende, ular choqum siyasiy islahat élip baridu" dégen idi, biraq xitayda hazirghiche siyasiy islahat élip bérilmidi.

Xitay ilgirileshke qarap méngiwatidu

Lékin, washin'gtondiki démokratchilar partiyisining ezasi maykni öz ichige alghan köpligen parlamént ezaliri, öz waqtida bérilgen qararning toghra ikenlikini bildürmekte.

Bu heqte muxbirlarning ziyaritini qobul qilghan mayk ependi mundaq digen: " biz xitayda yüz bériwatqan özgirishlerge qarishimiz kérek, men 1997 -yili xitaygha barghan idim, hazir men 1997 -yildin hazirgha qeder xitayda intayin zor özgirishlerning meydan'gha kelgenlikini bayqidim, gerche ularda yenila bir qisim mesililer mewjüt bolsimu, emma mesililerni hel qilghili bolmaydighan derijide emes, méningche xitay hazir aktipliq bilen ilgirleshke qarap méngiwatidu".

Xitaygha qarita menggülük normal soda munasiwiti ornitish hoquqi bérishni bikar qilishqa yétekchilik rol oynighan sangdés ependi, xitaygha bérilgen menggülük normal soda hoquqini bikar qilish qararining 50 nechche parlamént ezaliri teripidin qollashqa érishkenlikini bildürüp: " shuninggha ishinimenki, bizning tirishchanliqimiz choqum netije körsitidu, bizning sépimizge yene nurghun parlamént ezaliri qoshulup, hökümettin, xitaygha bérilgen bu hoquq üstide estayidilliq bilen küzitish élip bérishni telep qilidu" dep körsetti. (Eqide)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.