Yawrupa birliki xitayning "döletni parchilashqa qarshi qanun" nigha inkas bildürdi

Gherb metbu'atliri, yawrupa birliki da'imiy hey'et ezalirining bir arigha kélip, xitayning "döletni parchilashqa qarshi qanun layihisi" heqqide mexsus bayanat élan qilghanliqini bildürdi.

Mezkur bayanatta, yawrupa birliki xitayning herqandaq shekilde teywen'ge qarita qoral ishlitish herikiti élip bérishigha qet'iy qarshi ikenlikini otturigha qoyush bilen birge, béyjing bilen teybéy arisida choqum di'alog ornitishi kéreklikini telep qildi.

Ikki qirghaq weziyitini jiddileshturushke bolmaydu

Yawrupa ittipaqining nöwettiki re'isimu bu heqte bayanat élan qilip, oxshashla, yawrupa birlikining qet'i türde béyjing bilen teybéy otturisida qoral toqunushi yüz bérishige yol qoymaydighanliqini hemde ikki terepning hergizmu teywen boghizining halitini jiddileshtüridighan bir herikette bolmasliqini teshebbüs qildi.

Yawrupa birliki bayanatida yene, "bir jonggo pirinsipi" da ching turidighanliqini tekitligen bolsimu, biraq teywen boghizi ikki qirghiqining choqum ténchliq usuli bilen ixtilaplarni yoqutushini, peqet mushu xil yol bilenla ikki qirghaq muqimliqini qolgha keltürgili bolidighanliqini qayta - qayta tekitlidi.

Bayanatta, xitay hökümitining ténchliqtin halqighan mezkur qanuni layihisining, ikki qirghaq otturisidiki sürkilishning téximu chongqurlishishigha yol achidighanliqi bu xil weziyetning nöwette yawrupa birlikini qattiq endishige séliwatqanliqi körsitilgen.

Xitaygha chong kölemdiki herbiy téxnika we qoral sétilmaydu

Gerche yawrupa birlikining bu heqtiki bayanatida, xitaygha qaritilghan qoral imbargosini bikar qilish heqqide héchqandaq söz ibariler otturigha qoyulmighan bolsimu, biraq küzetküchilerning éytishiche, xitayning " döletni parchilashqa qarshi qanun lahiyisi" yenila yuqirida tekitlen'gen qoral imbargosini bikar qilish teshebbusi üchün kölengge chüshüridiken.

Bu heqte toxtalghan yawrupa birliki komititining ezaliri, yawrupa birlikining xitayning mezkur qanuni sewebidin, asiya rayonliridiki istratégiyilik siyasitidiki tengpungluqni özgertmeydighanliqini, xitayghimu héchqachan chong kölemdiki herbiy téxnika we qorallarni sétip bermeydighanliqini bildürdi.

Gérmaniyidiki yéshillar partiyisining re'isi yawrupa birlikini, qoral cheklimisini bikar qilmasliqqa chaqirdi. U sözide : " teywen boghizi ikki qirghiqining xeterlik tereqqiyatining aldini élish üchün, qoral imbargosini bikar qilish mesilisini aldinqi shert qilip, xitaygha bésim ishlitish kérek" dédi.

Xitay qilich arqiliq meqsitige yetmekchi

Seyshenbe küni fransiyidiki köpligen metbu'atlar, xitaygha qaritilghan qoral imbargosini bikar qilmasliqni teshebbüs qilghan maqalilarni élan qildi. Fransiyide chiqidighan "arsas" gézitide élan qilin'ghan bir parche obzorda, "béyjingning bu herikitidin shuni köriwilishqa bolidiki, xitay nöwette iqtisadiy bösüsh we pütün yer sharidiki bazarni igiliwilish qedimi bilenmu chong döletlerning ornini basalmaywatidu, shunga qilich arqiliq meqsitige yetmekchi boliwatidu" déyilgen.

Rusiyining endishisi

Bu arida, rusiydiki bir qisim mutexessislermu, xitayning " döletni parchilashqa qarshi qanun layihisi" ge qet'i qarshi ikenlikini bildürüp, xitayning kelgüside özliri üchün bir tehdit bolup qilishidin endishiliniwatqanliqini tekitlidi.

Ularning qarishiche, gerche rusiye bilen xitay ikki terepning zémin we chégra mesilisi bir terep qilin'ghan bolsimu, biraq xitayning oqutush matiriyallirida eyni zamanda char rusiyining qanunsiz halda xitay ziminini bésiwalghanliqigha a'it tarixi ziddiyetler ta hazirgha qeder tilgha ilinmaqta iken.

Shunga rusiye mutexessisliri " xitay teywen mesilisini bir terep qilip bolup, nezirini yiraq sherqqe yeni sibiriyige qaritidu, u chaghda xitay rusiyige heqiqi tehdit hésablinidu, shunga teywen mesilisi bir terep bolmighan shara'itta rusiyining bixeterlikige kapaletlik qilghili bolidu" diyishmekte.(Eqide)