Хитай чирикликкә қарши туруш һәққидә мәхсус қанун бекитидиған болди

• Мухбиримиз меһрибанниң бу һәқтики программиси
• Download story audio

Анализчиларниң көрситишичә, хитай иқтисади тез сүрәттә тәрәққи қиливатқан, кишиләр маддий буюмларға һәддидин ташқири чоқуниватқан бир пәйттә, хитайда мәвҗут болуп туриватқан чириклик, парихорлуқ вә хиянәтчилик дегәндәк мәсилиләр техиму еғирлишип, хитай җәмийитиниң юқиридин башлап әң төвән қатламлириғичә сиңип кәткән.

Мән бу қанунниң ролиға пүтүнләй гуман билән қараймән. Хитай әзәлдин қанун бойичә иш қилидиған дөләт әмәс. Хитайдики қанунниң һәммиси дигидәк сиясәт үчүн хизмәт қилиду.

Чирикликниң хитай җәмийитигә қанчилик еғир дәриҗидә сиңип кетиватқанлиқини, бейҗиң пойиз истансисидики хитай аяллириниң қолида даңлиқ миһманхана, ашхана вә сода сарайлириниң тамғиси бесилған ақ һөҗҗәтләрни тутивелип, уни башқиларға әрзан баһада һәдәп зорлап сетиватқанлиқидин, һәмдә пурсәтпәрәсләрниң буни сетивелип, өз идарилириға апирип сахтилиқ билән атчот қилип, пайда көриватқанлиқидинла һис қилғили болидикән.

Хитай рәһбәрлири чирикликниң еғир дәриҗигә йәткәнликини һис қилмақта

Бу йил 1 - айда, хитай дөләт рәиси ху җинтав чириклик мәсилиси һәққидә компартийә кадирлириға мәхсус сөз қилип, чирикликниң хитай компартийисиниң һакимийәт бешида туришиға зор тәһдит елип келиватқанлиқини көрсәткән. У йәнә чирикликниң алдини елиш үчүн йеңи қанун -бәлгилимә бекитишниң интайин зөрүр икәнликини тәкитләп, барлиқ компартийә әзалирини бирликтә тиришип, чириклик мәсилисини йилтизидин һәл қилишқа чақирған.

Хоңкоң шәһәр университетиниң профессори җен йүшө әпәнди "ху җинтавниң чириклик мәсилиси һәққидә бундақ гәп қилиши шуни көрситип беридики, хитайдики чириклик мәсилиси һәқиқәтән хитай һөкүмитигә зор тәһдит йәткүзмәктә. Һазир хитайдики бай вә кәмбәғәлләр оттурисидики пәрқниң күнсери кеңийиватқанлиқи, кадирларниң өз һоқуқидин пайдилинип, халиғанчә хиянәт қиливатқанлиқи ахириға берип җәмийәт наразилиқини кәлтүрүп чиқириш билән бир вақитта, сияси муқимлиққа зор тәһдит елип келиду, шуңа хитай компартийиси бу мәсилигә әмди һәргизму сәл қариса болмайдиған йәргә йәтти" дәп көрсәтти.

Хитай һөкүмити чирикләшкән әмәлдарларни җазалаватқанлиқини тәшвиқ қилмақта

Хитай хәлқ қурултийи ечилиштин бир нәччә һәптә бурун, хитай һөкүмити чирикликкә қарши туруш һәрикитини күчәйтип, банка вә карханилардики чириклишип кәткән компартийә кадирлирини қолға алған һәмдә бу һәқтики тәшвиқатлирини илгирикидин техиму бәк күчәйткән.

Мәсилән, хитай һөкүмити йеқинда бултур бир йил ичидә 15 милйон партийә әзалирини чириклик түпәйлидин җазалиғанлиқини мәлум қилған. Лекин көплигән хитай ишлири тәтқиқатчилири " бу хил қолға елиш вә тәшвиқ қилиш һәрикәтлири арқилиқ чирикликниң алдини елиш мумкин әмәс, хитай әмәлдарлири үчүн һазирқи әң муһим мәсилә түзүм характерлик түзитиш тәдбирлирини тепип чиқиш" дәп көрсәтмәктә.

Бу һәқтә америкидики сиясәтшунас ли шүру " хитай рәһбәрлири дуч келиватқан мәсилә шуки, һазир хитай компартийиси өзи интайин чириклишип кәткән, һөкүмәт әмәлдарлири өзлири һәммидин бәк чириклишип кәткән. Шуңа чирикликни йилтизидин йоқ қилалиши интайин тәскә тохтайду" дәп билдүрди.

"Чирикликкә қарши туруш қануни" тәстиқлиниш алдида турмақта

Ейҗиңда ечиливатқан хитай хәлқ қурултейидиму "чирикликкә қарши туруш қануни" муһакимә қилинип, тәстиқлиниш алдида турмақта. Лекин көплигән анализчилар " хитайда бу хил қанун тикләнгән һаләттиму, чирикликни түп йилтизидин йоқитип, өзгириш елип келәлиши мумкин әмәс" дәп көрсәтмәктә. Бу һәқтә вашингтондики хитай учур мәркизиниң мәсули чин күйде әпәнди өз ой - пикирлирини баян қилип мундақ деди:

" Мән бу қанунниң ролиға пүтүнләй гуман билән қараймән. Хитай әзәлдин қанун бойичә иш қилидиған дөләт әмәс. Хитайдики қанунниң һәммиси дигидәк сиясәт үчүн хизмәт қилиду. Ху җинтав тәһткә чиққандин буян чириклик мәсилилири азаймастин, әксичә әвҗ алмақта. Көпчилик буни наһайити ениқ көрүватиду. Хитайниң әмәлдарлири, зиялийлири, шуниңдәк хәлқ аммиси һәммиси "чирикликкә қари турмиса, дөләт йоқилиду, чирикликкә қарши турса компартийә гумран болиду" дегән қарашқа келип болди. Әмәлдарлар үчүн, әлвәттә, партийиниң мәнпәәти әң үстүн орунда туриду. Шуңа улар партийисини сақлап қелиш үчүн,һәргизму чириклик мәсилисини түп - йилтизидин йоқ қиливетишни халимайду. Улар пәқәт чирикликкә қарши туришни сиясий тәшвиқат үчүнла содиға айландуривалған. Һәргизму қануни шәкилдә елип бармайду. Шуңа мәнчә қанун турғузсиму һич пәрқи болмайду".

Хитай хәлқи һөкүмәттин интайин нәпрәтлинип үмүтсизләнмәктә

Хитай һөкүмәт әмәлдарлири чирикликниң алдини алимиз дәп давраң салғансери, хәлқ бу һәқтики мәлуматларни күрүп, һөкүмәттин техиму бәк нәпрәтлинишкә башлиди. Чүнки уларниң көз қаришичә: хитай һөкүмити хели йиллардин буян, чирикликни йоқитимиз дәп кәлгән, лекин хәлқ буһәқтә һечбир үнүмлүк нәтиҗини көрмигән. (Миһрибан)