Hashar - u qul emgiki

• Muxbirimiz gülchehrening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Xitayda qara xumdan weqeliri pash bolup , qul ishlitish setchiliki otturigha chiqqan buyan bu heqtiki mulahiziler pütün dunya miqyasida dawam etmekte. Jümlidin mezkur mesile üstide tepekkür yüzgüzgen bezi Uyghurlar , xitaydiki qara xumdanlardin qulluqqa tutulghan ishchilarni qutuldurulush , ularning qanuniy hoquq menpe'etliri , ish heqqi we bashqa tölemlirini qayturush ishliri élip bériliwatidu .

Gerche xitay da'iriliri qanunsiz adem ishlitishke qet'iy qarshi turup , uni tazilap tügitish üchün mexsus qanun chiqirip heriket élip bériwatqan bolsimu , emma Uyghur élide, bu xil xitay hökümiti basturuwatqan qul emgiki yeni heqsiz ishlitish, mejburiy ishlitish , qanun'gha xilap halda adem ishlitishler hazirgha qeder dawamlashmaqta . U bolsimu hashar.

Uyghur déhqanliri qachan hashardin qutuldurilidu ? dégendek mulahizilerni otturigha qoymaqta . Bu heqte Uyghurlarning insani heq ‏- hoquqliri üchün pa'aliyet élip bériwatqan amérikidiki Uyghur kishilik hoquq programmisi dériktori alim séyitof ependi muxbirimiz gülchéhrening ziyaritini qobul qilip "hashar , u qul emgiki " dep körsetti.

Alim séytof ependige bérilgen su'allar.

-- Sizgimu melum nöwette , xitayda qara xumdan weqesi pash bolup xitayning nurghun jaylirida hetta Uyghur élidimu ishchilarni qul ornida ishletken mesililer otturigha chiqti , emma yillardin buyan peqet Uyghur élidila dawamliship kéliwatqan qanunsiz adem ishlitish xaraktérige yatidighan hashar emgiki tilgha élinmidi. Hemmimizge melum , Uyghur déhqanliri heqsiz ,mejburiy qatnishidighan, emgek jeryanida yarilansa hetta ölüp ketsimu heq telep dewasi bolmaydighan bu hashar hazirgha qeder dawam etmekte. Sizningche hasharmu qul emgikige kiremdu ?

-- Xitay hökümiti mexsus höjjet chüshürüp Uyghur élide hasharni 2005 - yilining axirghiche pütünley bikar qilidighanliqini élan qilghan idi. Emma Uyghur déhqanliri bügün'ge qeder hashardin qutulmidi . Bu yerdiki mesilini beziler yerlik kadirlardin körse , yene beziler xitay merkizi hökümitining köz boyamchiliqi , emeliyette siyasetni shular chüshüridu . Peqet yézilardiki yerlik kadirlar ijra qilidu xalas dégen qarashlarni otturigha qoyushidu ?sizningche bu siyasetni kim yürgüzüwatidu ? esla namratliqtin qutulmighan japakesh déhqanlarni bikarliq hashargha tutup,barmighanliridin jerimane élip dégendek ularni téximu namratliqqa ittirishtiki meqset néme?

-- Siz hasharni qul emgiki dep késip éyttingiz , igiligen melumatlirimizgha asaslan'ghanda déhqanlarmu hashardin omumyüzlük qaqshaydu. Emma Uyghur xelqining % 80 ini igileydighan hashargha tutuluwatqan ashu déhqanlar özining qulluq emgikige tutuluwatqanliqini , qanuniy heq ‏- hoquqlirining depsende qiliwatqanliqini chüshenmigechke buninggha naraziliq bildürelmeywatamdu yaki buningda bashqa sewebler barmu sizningche?

-- Uyghurlarning kishilik hoquq mesililirini dunyagha anglitish üchün pa'aliyet qiliwatisiler , shundaqla Uyghur déhqanlarning hashargha uchrash mesilisimu siler hel qilish yolini izdewatqan mesilining biri . Uyghur xelqining heqsiz mejburiy hashargha tutulush mesilisini anglitshta qandaq xizmetlerni ishlidinglar ? buning netijisi qanchilik bir tonushturup ötsingiz?

-- Emdi halqiliq bir mesile , Uyghur déhqanlirining hashargha tutulushining qanunsiz ikenlikini tonush hemde buninggha qarita inkas qayturush mesilisige kelsek , xitay hökümitining qattiq qol siyasiti astida yashawatqan Uyghurlar hashargha oxshash qanunsiz emgekke sélinip insaniy heq -hoquqliri biwaste depsendichilikke uchrawatqanliqidek erzini kimge , qandaq anglitishi kérek , bu heqte muwapiq tedbir yaki yol barmu ‏- yoq ? köz qarashliringizni otturigha qoyup baqsingiz?

Yuqiridiki ulinishtin, muxbirimiz gülchéhrening su'allirigha berilgen jawaplarni anglaysiz