Ху җинтав өзигә йеңи образ яратмақчи (2)


2005.09.02

Америкидики йел университети гезитидә баян қилинишичә, 8 - айниң 31 - күни, йел университетиниң мудири ричард левин әпәнди әскәртиш берип "хитай коммунист партийисиниң баш секритари ху җинтав 9 - айниң 8 - күни, америкиниң йел университетидин ибарәт бизниң бу әркин мунбәрдә нутуқ сөзләйду. Йел университетида мәвҗут болған идийә әркинлики, пикир әркинлики, диний әркинлик вә очуқ - йоруқ муназирә хуҗинтавниң һакимийити бар җайда йоқ. Ху җинтав өзи худди 'кишилик һоқуқ көзәткүчиси' дегән тәшкилат тәсвирлигәндәк, хитайда хәлққә қарита 'қаттиқ бесим' пәйда қиливатқан киши. У әмгәкчиләр һоқуқиға таҗавуз қилғучиларниң, диний әркинликкә зиянкәшлик қилғучиларниң, дөләт ичидики әркин алақә вә әркин пикирни чәклигүчиләрниң вәкили. Шуңлашқа йел университети коммунист хитай һакимийитиниң бундақ бәд- бәширә тәрипини һәргиз әстин чиқирип қоймайду" дегән.

Ху җинтав һоқуқ тутқандин кейинки өзгиришләр

"Улуқ ира гезити" ниң баян қилишичә, америкидики принстон университети хитайшунаслиқ илимий җәмийитиниң рәиси чен куйде әпәнди хитайниң дөләт рәиси ху җинтав америкини зиярәт қилиш һарписида елан қилған обзорида, ху җинтавни "пурсәтпәрәс" дәп көрсәткән. Униң қаришичә, хитайда мав зедоңниң сиясәтлиригә хәлқниң наразилиқи таза өрлигәндә, дең шавпиң өзиниң иқтисадий сиясәтлирини базарға салалиғанға охшаш, һазир хитайда әмәлдарларниң чириклики һәддидин ешип, намратлар билән байлар оттурисида пәрқ чоңлап, буниңға хәлқниң ғәзипи қозғалғанда, ху җинтав җәмийәтни қайтидин мав зедоң дәвригә қайтурушқа башлиди. У тәхткә чиққан вақиттила мав зедоң дәвридики "муқәддәс инқилабий җайлар" ға берип тавап қилип, бундақ бир өзгириш ясашқа тәйярлиқ қилған иди. Ху җинтав һоқуқ тутқандин бири хәлқниң әркинликини, демократийини чәкләйдиған коммунист әнәнисигә варслиқ қилип кәлмәктә.

Ху җинта демократийини хитайға тәһдит дәп қариған

"Көзитиш жорнили"да йеқинда, америкини зиярәт қилидиған, хитай мәтбуатлири "хәлқпәрвәр", "тинчлиқпәрвәр" дәп тәшвиқ қиливатқан дөләт рәиси ху җинтавниң буйил 5 - айда қилған сөзи әсләп өтүлгән.

Мақалида ейтилишичә, ху җинтав бу йил 5 - айда, коммунист партийиниң ички қисмида сөз қилип, у сөзидә " ис чиқмайдиған бир мәйдан чоң уруш" қилип, америкиниң бизниң әтрапимиздики дөләтләрдә, һәтта җоңгода рәңлик инқилаб қозғишиниң алдини елиш керәк, дәп тәкитлигән. Ху җинтавниң бу сөзи мәркизий комитет һөҗҗити қилинип наһийә, полк дәриҗилик органларғичә тарқитилған. Униңда 2003 - йили грозийидә "қизилгул инқилаби" йүз берип, сабиқ совет иттипақи әмәлдарлири шивардназиниң һөкүмити ағдуруп ташланғанлиқи, 2004 - йили украинийидә "портакал инқилаби" , униңдин кейин қирғизстанда "лимон инқилаби" йүз берип, узун йиллардин бири , һакимийәттин қол үзмәй турувалқан пишқәдәм коммунистлар ағдуруп ташланғанлиқи алаһидә тилға елинип, әмди хитайда шундақ вәқә йүз беришниң алдини елиш һәққидә агаһландуруш берилгән.

Ху җинтав йәнә "америка призеденти риган совет иттипақини қандақ гумран қилған? " дегән китабни һәр бир дөләт кадириға тарқитип беришни, буниңдин савақ елишни тәкитлигән. Ху җинтав ички қисимда қилған сөзидә, мәтбуатларни қаттиқ контрол қилишни, мәркәзниң гепигә кирмигән мәтбуатларни рәткә селип, униң башлиқлирини вәзипидин қалдурушни, рәңлик инқилапниң амиллири көрүлсә, уни бихидила уҗуқтурушни, сотсиялизим қуруш үчүн җәмийәтни идарә қилиш қабилийитини юқири көтиришни тәкитлигән. Шуниңдин кейин , хитайда чоң нәшриятлардин 54 и иштин тохтитилған. Интернет торлири пүтүнләй нәзәрбәнд астиға елинған.

Хитай терроризмни баһанә қилип уйғурларға йәнә зәрбә бәрмәкчи

"Тинч окян учур мәркизи" анализчисиниң 30-авғуст күни елан қилған мақалисида ейтилишичә, хитай һөкүмити өткән бир қанчә йил ичидә, уйғурларни осама бин ладинға четивелип бастурған иди. Әмди йеқинда ху җинтав һөкүмити уйғур хәлқини йәнә башқа бир террорчи тәшкилатқа четип зәрбә беришкә тәйярланған. Мақалидә баян қилинишичә, хитайниң бейҗиңдики хәлқара мунасивәтләр иниститутиниң тәтқиқатчиси фаң җинйи пакистанниң пайтәхти исмамабад шәһридә ечилған "хәлқара террорчилиқ мәсилиси" йиғинида сөз қилип, "һезбий тәһрир дегән тәшкилат һазир хитайниң бихәтәрлики үчүн әң чоң тәһдит болмақта. 2001 - Йилидики 11 - сентәбир вәқәсидин кейин, бу террорчи тәшкилатниң тәсири уйғурлар ичидә, болупму җәнуб тәрәптики уйғур юртлирида тиз кеңәймәктә. Хитай һөкүмити әмди мәдәнийәт, иқтисад, сиясий вә мәтбуат вастилириниң һәммисини қоллинип террорчилиққа қарши туриду", дегән. (Давами бар)(вәли)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.