Xitay- rusiye birleshme herbiy manéwiri kimge qaritildi?

• Muxbirimiz arzuning bu heqtiki melumati
• Download story audio

22-Awghust küni xitay azadliq armiyisi chingdawda rusiye bilen herbiy manéwir ötküzmekte.

"Tinchliq wezipisi- 2005" dep atalghan xitay- rusiyining tünji birleshme herbiy manéwiri 8 - ayning 18- künidin 25 - künigiche rusiyining yiraq sherq rayoni we xitayning shendung yérim arili etrapida ötküzüldi.

Birleshme herbiy manéwirda, xitay we rusiye bir qisim ilghar tiptiki qoral - yaraqlirini ishqa salghandin sirt, manéwirgha yene quruqluq, déngiz , hawa armiye we déngiz quruqluq armiyisidin bolup 10 mingdin artuq esker we ofitsérlar qatnashqan. Buning ichide 1800 i rusiyining eskerliri idi. Ikki dölet yene, shangxey hemkarliq teshkilatigha eza döletlerning mudapi'e ministirliri we shangxey hemkarliq teshkilatining küzetküchi döletlirining wekillirini manéwirni körüshke teklip qilghan idi.

Nishan yenila amérika

Undaqta, bu qétimqi xitay we rusiyining birleshme herbiy manéwiri zadi kimge qaritildi? miras fondi jem'iyitide bu heqte mulahize yürgüzgen mutexesislerning qarishiche, ikki dölet bu qétimqi " tinchliq wezipe -2005" herbiy manéwiri arqiliq özlirining herbiy küchini amérikigha köz- köz qilip, amérikining dunyani bashqurushigha texir qilmaydighanliqini bildürüshni meqset qilghan.

Yighinning riyasetchisi bolghan amérika miras fondi jem'iyitining rusiye we ottura asiya ishliri mutexessisi ariyal koxenning bildürüshiche, intayin roshenki ,xitay- rusiye birleshme herbiy manéwiri amérikini nishan qilghan. Emma nöwette rusiye, xitay- rusiye munasiwitide passip halette bolup, eger rusiye dawamliq türde xitay bilen birliship, amérikigha taqabil turidighan yolni tallisa, u halda moskwa axiri öz béshini yeydu. Koxenning éytishiche, rusiyining uzun mezgillik menpe'eti emeliyette xitaydin kélidighan yoshurun tehditke uchrimaqta. Ariyal koxen mundaq deydu:

"Uzun mezgildin éytqanda, rusiye kelgüside zorayghan xitay teripidin bésiwélinip yoqilish xewpige düch kelmigen teghdirdimu, emma rusiyining yiraq sherq rayoni, sibiriye qatarliq jaylar we u yerdiki mol tebi'iy bayliqlar xitay teripidin tartiwélinish xewpi bar. Shunga biz rusiyidiki siyasiy erbablargha bu mesililerni körsitip bérishimiz kérek. Andin ulardin xitay bilen qanchilik hemkarlishishni xalaydighanliqini sorishimiz kérek".

Amérika hemkarliqni kücheytishi kérek

Ariyal koxen yene amérikining, xitay we rusiyidin kélidighan tehditke taqabil turush üchün, hindistan we yaponiye bilen bixeterlik we herbiy hemkarliqni kücheytishi kérekliki, shundaqla yene rusiyining yiraq sherq rayoni we ottura asiyada her xil tijaret programmlirini élip bérishi kéreklikini körsetti.

Uning tekitlishiche, amérika yene shangxey hemkarliq teshkilatida "küzetküchilik" salahiyetni kapaletke ige qilishi hemde xitay- rusiye munasiwetlirini yéqindin küzitishi kérek iken.

Herbiy manéwirning meqsiti köp terepmilik

Yighinda söz qilghan," rusiye RIA - nowosti uchur mulazimet merkizi" ning washin'gtonda turushluq ishxanisining mudiri igor ziwilofning bildürüshiche, xitay- rusiye birleshme herbiy manéwiri amérikini nishan qilghandin sirt yene, dölet ichide özining herbiy jehettin küchlen'gen bir obrazni tikleshni meqset qilghan. Buningdin sirt, xitay herbiy manéwir arqiliq yene yaponiye, teywen we bashqa ottura asiya döletlirigimu heywe qilishni oylighan. U mundaq deydu:

"Néme üchün nurghunlar rusiye- xitay otturisidiki herbiy manéwirdin shunchilik endishe qilidu dégende, méningche uning bir qanche türlük sewebi bar. Méning qarishimche, rusiye we xitayning tereqqiyat modili, amérika we yawropaning modélidin perqlinidu. Bu modél, döletning bashqurushi astidiki bazar igiliki, démokratik élméntlar bar yaki yoq bolghan mustebit tüzüm, zamaniwilashturush döletning nöwettiki eng tüpki nishani qatarliqlarni öz ichige alidu. Démokratiyini yolgha qoyush bu döletlerning eng muhim nishani emes. Amérika we yawrupa bolsa özlirini uniwérsal qimmet qarishini tarqatquchi dep qaraydu. Shunga yéqin kelgüside qimmet qarishi arisidiki toqunush ular arisida jiddiylik we toqunushlarni keltürüp chiqirishi mumkin.

Amérikigha bérilgen bir signal

Yighinda yene söz qilghan, miyazawa jornilining sahibi we tehriri maykil miyazawa, xitay- rusiye birleshme herbiy manéwirining amérikigha éniq signal bergenlikini bildürüp mundaq dédi:

"Xitay rehberliri bu herbiy manéwir arqiliq amérikigha shundaq signal berdiki, u bolsimu, xitay amérika bilen bixeterlik mesiliside bolamdu yaki bashqa mesililerde bolamdu toqunushushni xalimaydu. Amérika bilen hemkarlishishini xalaydu. Emma, xitay hemmila ishqa texir qilip turmaydu. Shunga xitayni bek chékige qistimang, bolupmu teywen mesiliside".

Miras fondi jemiyitining dangliq tetqiqatchisi, xitay ishlar mutexessisi xarwiy fildmen, rusiye - xitay birleshme manéwiri arqiliq, shimaliy koriye yadro kirizisini hel qilish yolidiki söhbet buzulup, amérika herbiy heriket élip barghan shara'itta, ularning amérikining herbiy herikitini tosush küchi barliqini körsitishni meqset qilghanliqini éytti. Uning éytishiche, rusiyining xitaygha keng kölemde qoral sétip bérishi, emeliyette xitaygha özini ésip öltüriwalidighan arghamcha bergendek bir ish iken. (Arzu)