Musteqilliq özbékistan'gha némilerni élip keldi?

• Muxbirimiz ümidwarning bu heqtiki melumati
• Download story audio

Özbékistanning orni

Musteqilliq insanlarning tilliridiki muqeddes siyasiy atalghularning biridur. Mezkur atalghu bir millet we döletning igilik hoquq hem siyasiy kimliki bilen munasiwetlik bolup, uning ichige nurghunlighan mezmunlar yoshurun'ghan.

Musteqilliq eng muqeddes ibare

Bir millet üchün musteqilliqtin ela héch nerse bolmighanliqi üchün bügünki köpligen musteqil memliketler mezkur salahiyetlirige érishish yolida nurghunlighan qurbanlarni bergen. Köpinche döletlerning musteqilliqi shu dölet we milletning sansizlighan oghul-qizlirining issiq qanliri hem ularning cheksiz pidakarliqliri bedilige kelgen.

Emma, ötken esirning axirlirida yeni soghuq munasiwetler urushining axirqi mezgilide sowét ittipaqining yimirilishi emelge éship, sowét ittipaqigha tewe 15 ittipaqdash jumhuriyet jümlidin ottura asiyadiki qazaqistan, qirghizistan, özbékistan we bashqilar bir-birlep musteqilliq jakarlap, insaniyet tarixida tinch yol bilen musteqilliqqe érishishtin ibaret alemshumul özgirish meydan'gha kelgen idi. Shu dewrde yene chéxslowakiye yimirilip, chéx we slowakiye jumhuriyetlirige ayrildi. Bir qisim yugoslawiye jumhuriyetlirimu musteqilliq yoligha mangghan bolsimu, lékin u yerde uzun'ghiche qanliq toqunushlar dawamlashti.

Buningdin 15 yil ilgiriki 1-séntebirde özbékistan musteqilliq jakarlighan bolup, bu yil mezkur jumhuriyet öz musteqilliqining 15 yilliqini daghdughuluq xatirilidi. Xewerlerdin qarighanda, özbékistan prézidénti islam kerimop musteqilliq künide nutuq sözlep, pütün memliket xelqini öz musteqilliqini qoghdashqa chaqirip " özbékistan héch qachan bashqilargha tewe bolmaydu we boysunmaydu" dégen.

Özbékistanda musteqilliq ibarisi suyi'istémal qilinmaqta

Özbékistan bayriqi

Amérika awazi radi'osining özbékistandiki muxbirining uchurlirigha tayan'ghanda, islam kerimop " tashkent shehiridiki shéhidler meydanida sözligen nuqtida yash ewladlargha musteqilliq, xelqqe sadaqetmen bolushtek muqeddes tuyghularni singdürüsh kéreklikini, wetinim, yurtum dep yashawatqan ewladqa héch kimning tashqi tesirini ötküzelmeydighanliqini otturigha qoyghan.

Gerche, özbékistanda bu küni daghdughuluq bayram qilin'ghan bolsimu, emma, musteqilliq özbéklerge néme berdi? dégen so'al heqqide kishiler her xil shekilde öz köz qarishini otturigha qoymaqta. Özbékistanliq muxbir malik mensurning uchurliridin qarighanda, musteqilliqni qoghdashni terghip qilish hazirqi hakimiyetning öz hökümranliqini qoghdishi üchün ishlitilmekte.

Nöwette, gherb memliketliri islam kerimopni diktaturuluq bilen eyiblep, uning öz xelqining musteqilliqini jakarlisimu, lékin ularning söz erkinlikini bermigenliki, xelqning iqtisadiy hayatining künsayin xarabliship kétiwatqanliqi, jümlidin öktichilerni qanliq basturghanliqini tenqid qilmaqta.

Közetküchi baxtiyar isabékning qarishiche, musteqilliq mepkurisi peqet mewjud hökümetning mustehkemlinishi üchün süyistémal qilinmaqta.

Özbékistan musteqil bolsimu, lékin xelqi téxi azad emes

Hoquq qoghdighuchisi sur'at ikramowning qarishiche, özbékistan musteqil bolup turup puqralarning azad emesliki, ularning türlük hökümet tüzümliri teripidin tutqun qilinishi hem ularning axbarat erkinlikining yoq qilinishi hazirqi özbékistanning musteqilliq ghayisige zit ehwaldur. Uning éytishiche, özbékistanliqlar musteqil bolsimu, emma, hazir özbékler buningdin 15 yil ilgiriki ehwaldin eghir yashimaqta.

Bextiyar isabékning pikriche, 15 yilliq bu musteqilliq özbékistan puqralirini qoghdimidi, eksiche özbékistanliqlarning turmush kechürüshi türlük xorluqlargha uchridi.

"Tinchliqqa érishtuq dégen bilen rusiye, qazaqistan we yaki tashkentte medikarchiliq qiliwatqan özbékning könglide we yaki tenlirini sétishqa mejbur boluwatqan ayallarning könglide tinchliq barmu?" deydu bextiyar isabék.

Amérikida yashaydighan sabiq özbékistan parlaméntining ezasi, özbékistan démokratik qurultiyining re'isi jahan'gir ependining pikri bashqiche bolup, u mesilini siyasiy nuqtidin közitidu, uning qarishiche, özbékistan musteqilliq jakarlighan bolsimu, lékin islam kerimop öz hökümranliqini we ornini saqlash üchün rusiye bilen xitayning her qandaq shertlirige könidu. Özbékistanni heqiqiy musteqil déyish qiyindur.

Qirghizistanda özbékistan'gha qarighanda, démokratik erkinlikler biraz kengrek bolup, xelqning démokratik hoquqlardin behrimen bolushi jehette ilgirileshler bolsimu, lékin iqtisadiy jehette 15 yilliq musteqilliqning yenila qirghizistan xelqini musteqilliqtin behrimen qilduralmighanliqi, qisqisi ottura asiya jumhuriyetliride sabiq sowét ittipaqini séghinish keypiyatlirining melum derijide mewjut ikenliki ilgiri sürülmekte. Bir qisim közetküchiler ottura asiya jumhuriyetliride mundaq tinch ata qilin'ghan musteqilliqning toluq qedrige yétish keypiyatining shekillenmigenlikini otturigha qoyushmaqta. (Ümidwar)