Qazaqistan prézidénti amérikini ziyaret qilmaqchi


2006.08.29
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp

Amérikida chiqidighan washin'gton pochtisi gézitining xewer qilishiche, qazaqistan prézidénti nursultan nezerbayéf séntebir éyining axirlirida prézidént bushning teklipi bilen amérikini ziyaret qilidiken.

Bush hökümitining nazarbayéfni teklip qilishi kishilik hoquq teshkilatlirining tenqidke uchrimaqta

Kishilik hoquq teshkilatiri hemde nurghunlighan siyasiy mulahizichiler prézidént bushning, nazarbayéfni aqsaraygha teklip qilghanliqini tenqid qilmaqta. Ularning éytishiche, téxi bir nechche hepte burun chet'el dölet xadimliri arisidiki chiriklikke qarshi urush bashlitip, uni amérikining milliy bixeterliki üchün tehdit dep körsetken hemde démokratiyini ilgiri sürüshni özining ulughwar nishani qilip békitken amérika prézidénti jurj bushning, qazaqistan prézidénti nur sultan nazarbayéfni amérikigha teklip qilishi, bush hökümitining semimiyiti heqqide su'al peyda qilmaqta.

Elwette, qazaqistan prézidénti, bush hökümiti teripidin aqsaraygha teklip qilin'ghan tunji munazirilik dölet bashliqi emes. Bu yil april éyida, talash-tartishlargha seweb bolghan bir saylamda ezerbeyjan prézidént wezipisige saylan'ghan ilham eliyif aqsaraygha teklip qilin'ghan idi. Lékin xewerlerge qarighanda, bolupmu qazaqistan prézidénti nur sultan nazarbayéf aqsaray teripidin alahide qizghin qarshi élinmaqta iken.

Wehalenki amérika hökümiti özi yanwar éyida nursultan nazarbayéfni bir parixorluq délosi tüpeylidin sotqa tartishqa teyyarlinwatidu. Hökümet amérikiliq bir bankérni 1990‏- yillirida qazaqistanning néfit sodisi üstide hakimiyet qurush üchün, qazaqistan da'irilirige pari bergen dep eyblimekte. Mezkur bankér bu jinayti tüpeylidin türmige tashlinishi mumkin, emma nazarbayéf téxi resimi eyiblenmigen. .

Bush hökümitining nazarbayéfni teklip qilishi qazaqistan öktichilirining tenqidke uchrimaqta

Washin'gton pochtisi gézitining bildürüshiche, qazaqistandiki siyasiy öktichiler, prézidént bushning, nazarbayéfni amérikigha teklip qilghanliqigha qattiq naraziliq bildürgen. Prézidént bushning nazarbayéfni aqsaraygha teklip qilipla qalmay uni mayindiki a'ile dachisida kütüdighanliqi ularni téximu ghezeplendürmekte. Amérika hökümiti téxi qazaqistan prézidéntining amérika ziyaritini ochuq élan qilmidi. Emma prézidént bushning dadisi sabiq amérika prézidénti bushning bayanatchisi tam prichet, nazarbayéfning amérika ziyariti jeryanida bush a'ilisining mayindiki dachisida méhman bolidighanliqini éniqlidi.

Qazqistandiki siyasiy öktichilerning éytishiche, 1990‏- yilidin béri qazaqistanda hökümranliq qiliwatqan nur sultan nazarbayéf hökümiti öktichi siyasiy partiyilerning pa'aliyitini cheklep yaki ularni en'ge élishni ret qilghan. Hökümetni tenqid qilghan pütün gézit-jornallarni cheklep, kishilik hoquq teshkilatlirining pa'aliyetlirige tosqunluq qilimaqta. Hazirghiche qazaqistanda ikki ataqliq siyasiy öktichi nahayiti gumanliq usulda öltürülgen.

Ularning déyishiche, bundaq bir ehwalda qazaqistanda chiriklikning simwoli bolghan nazarbayéfni aqsaraygha teklip qilish, qazaqistan xelqighe xata signal ewetidiken.

Bush hökümiti bu ishta özini aqlimaqta

Lékin prézidént bush hökümiti we hökümetke yéqin ebaplar nazarbayéfni, amérikigha düshmen diktatorlar hökümranliq qiliwatqan bir rayondiki dost we mötidil bir rehber dep qarimaqta. Ular, nazarbayéfning xelq'arada öz étibarini qandaq tikleydighanliqini yaxshi bilidighanliqini tekitlep, qazaqsitan prézidéntining hökümet ichidiki chiriklikni bir terep qilidighanliqigha ishindighanliqini, yéqinda qazaqistan hökümitining nazarbayéfning buyruqi bilen chiriklikke qarshi keng kölemlik bir heriket élip barghanliqini we heriket netijiside nurghunlighan ottura derijilik hökümet xadimining qolgha élin'ghanliqini bildürüp, nazarbayéfni aqlashqa hemde prézidént bushning uni aqsaraygha teklip qilghanliqining toghra bir teshebbus ikenlikini ispatlashqa tirishmaqta.

Emma, amérikidiki yene nurghunlighan siyasiy mulahizichiler hemde kishilik hoquq teshkilatliri, qazaqistandiki siyasiy öktichilerge oxshashla, prézidént bushning nazarbayéfni aqsaraygha teklip qilghanliqini tenqid qilip, amérika hökümitining nazarbayéfqa oxshash mutidil we dost déktatorlarni aqsaraygha teklip qilishi, bush hökümitining diktatorlargha qarshi turup, démokratiyini tiklesh toghrisidiki semimiyitige dash chüshürüp, bu heqtiki pa'aliyet we tirishchanliqini berbad qilidu, déyishmekte. (Qanat)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.