Қазақистанниң сабиқ министири алтунбек өлтүрүлди

Қазақистан президенти нурсултан назарбайеф 11-январ астанада өткүзүлгән президентлиққа қайта олтуруш қәсәм бериш мурасимида қазақистанниң дөләт байриқини сөймәктә. AFP

Алтунбек сәрсанбайоғли, қоғдуғучиси вә шопуриниң җәсити ‏13 ‏- феврал күни алмута шәһириниң сиртидики бир йол йеқинида типилған. Сәрсанбайоғли қазақистанда үч ай ичидә өлтүрүлгән иккинчи сиясий өктичи һесаблиниду.

Өктичиләр өлтүрүлмәктә

Өткән йили ноябир ейида қазақистан сиясий өктичилириниң йәнә бир рәһбири болған заманбек нурқадилоф өзиниң өйидә өлүк тепилған иди. Қазақистан сақчи даирилири нурқадилоф өзини етип өлтүрүвалған болуши мумкин дәп, йәкүн чиқарған иди.

Сәрсанбайоғлиниң җәситини вә башқа җәсәтләрни көргән қазақситан сиясий өктичилириниң билдүрүшичә, һәр үчила киши бешиға вә арқисидин етип өлтүрүлгән.

43 яшлиқ сәрсанбайоғли, 2003 ‏- йилиғичә президент назарбайифниң әң йеқин адәмлиридин бири һесаблинатти. Әмма у 2003‏- йилдин кейин назарбайиф билән һәмкарлишишни тохтитип, сиясий өктичиләрниң сепигә қошулған.

Қазақистандики америка баш әлчиханиси баянат елан қилип, қазақистан һөкүмитини сәрсанбайоғлиниң өлтүрүлгәнлики һәққидә җиддий тәкшүрүш елип беришқа чақирди. Шундақла америка ташқи ишлар минситирлиқиниң баянатчиси аманда роҗәрс һарпәр 14 ‏- феврал күни вашингтонда бәргән баянатида, сәрсанбайоғлиниң өлтүрүлгәнлики һәққидики тәкшүрүшни дәрһал башлаш керәк, деди.

Америка бирләшмә агентлиқиниң хәвәр қилишичә, қазақистан президенти нурсултан назарбайиф сәрсанбайоғлиниң өлтүрүлгәнликигә тәзийә билдүрүп, бу вәқә тоғрисида җиддий бир тәкшүрүш елип бериш үчүн қазақистан ички ишлар министири бавур җан муһәммәтҗанофни вәзипиләндүргән.

Сәрсанбайоғлиниң немә үчүн вә кимләр тәрипидин өлтүрүлгәнлики мәлум әмәс. Әмма қазақистандики сиясий өктичиләр, сәрсанбайоғлиниң сиясий сәвәбләрдин өлтүрүлгәнликини, униң өлтүрүлүшидә қазақистан разветка идарисиниң қоли барлиқини билдүрмәктә.

Ақ йол партийиси: өлтүрүш буйруқи юқиридин кәлгән

Ағиз ақ йол партйисиниң йәнә бир рәһбири болған полат абилоф, сәрсәнбайоғлини өлтүрүш буйруқиниң қазақистандики һакимийәтниң юқири қатламлиридин кәлгәнликини баян қилип, сәрсабайоғли вә нурқадилоф, қазақистандики сиясий өктичиләрниң сепигә қошулған сабиқ минситирлар иди. Улар минситирлиқ вәзиписини өтәватқан чағда, назарбайифға әң йеқин кишиләр һесаблинатти. Демәк улар наһайити көп ишлардин хәвәрдар иди, деди.

Абилофниң ейтишичә, нурқадилоф вә сәрсанбайоғлиниң өлтүрүлүши, бурун қазақистан һөкүмитиниң юқири қатламлирида вәзипә орундиған сиясәтчиләргә, қазақистандики өктичи һәрикәт сепигә қошулмаслиқ тоғрисида берилгән бир агаһландуруш болуши мумкин икән. Униң дейишичә, әмди бурун һакимийәттә вәзипә алғанлар қазақистандики сиясий өктичиләр сипигә қошулуштин қурқиду. Чүнки улар бу сәвәбтин өлүп кетиши мумкин.

Әң күчлүк сиясий өктичи

Сиясий мулаһизичиләрниң ейтишичә, сәрсанбайоғли қазақистандики сиясий өктичи һәрикәт ичидики әң күчлүк рәһбәр һесаблинидикән.

2003‏- Йили қазақистандики сиясий өктичиләрниң сепигә қошулған сәрсанбайоғли, 2005 ‏- йилида қазақистандики бир сот тәрипидин, назарбайифниң қизи дарига назарбайиваниң башқурушидики хәвәр мәтбуат ширкитини һақарәтлигән дәп пул җазасиға һөкүм қилинған. Хәвәрләргә қариғанда, сот җәрянида сәрсанбайоғли дарига назарбайваниң бу ширкитини қуруш үчүн қанунларни дәпсәндә қилиғанлиқини ашкарилиған икән.

Ройтирес агентлиқиниң хәвәр қилишичә, гәрчә қазақистандики сиясий өктичиләр қазақистан һөкүмәт әмәлдарлирини сәрсанбайоғлиниң өлтүрүлүшидә қоли бар дәп әйиблигән болсиму, әмма президент назарбайифни бивастә тилға алмиған. Улар нөвәттә чәтәлдә тәтилини өткүзүиватқан назар байифтин, тәтилини тохтитип қазақистанға қайтип келип, сәрсанбайоғлиниң өлтүрүлүши тоғрисида елип берилидиған тәкшүрүш ишини өзи башқурушини тәләп қилғанү

16 Йилдин бери қазақистанда һакимийәт йүзгүзүп келиватқан нурсултан назарбайиф, йеқинда қазақистанда өткүзүлгән президент сайлимида, авазларниң 91 пирсәнтини қолға кәлтүрүш арқилиқ қайтидин президент вәзиписигә сайланди. Ғәрб дөләтлири қазақистанда өткүзүлгән перзидент сайлимида нурғун сахтипәзликләрниң йүз бәргәнликини билдүрмәктә. (Қанат)