Қирғизистан президенти бақийиф йеңи баш министирини тәйинлиди

• Мухбиримиз қанатниң бу һәқтики мәлумати
• Download story audio

Қирғизистан баш министири азим исабекоф пәйшәнбә күни сәһәрдә вәзиписидин истипа бәргәнликини җакарлиди. Техи икки ай бурун баш министирлиқ вәзиписигә тәйинләнгән исақбекофниң истипасини дәрһал қобул қилған қирғизистан президенти қурманбек бақийиф, сиясий өктичи вә қирғизистан сотисиял демократ партийисиниң рәиси алмас атамбайифни баш министирлиқ вәзиписигә тәйинлиди.

Хәвәрләргә қариғанда, гәрчә президент бақийф қирғизистандики сиясий өктичи һәрикәт билән мунасивәтләрниң техиму кәскинлишип кетишиниң алдини елиш үчүн, өзиниң узун йиллиқ сиясий иттипақдиши болған исақбекофни вәзиписидин елип ташлап атамбайифни баш министирлиқ вәзиписигә тәйинлигән болсиму, әмма униң бу һәрикити сиясий өктичи һәрикәтни рази қилалмиған. Әксичә, қирғизистандики сиясий өктичи һәрикәтниң радикал қанитини техиму ғәзәпләндүргән.

Ройтрис агентлиқиниң хәвәр қилишичә, қирғизистандики әң чоң өктичи һәрикәткә рәһбәрлик қиливатқан сабиқ қирғизистан баш министири филикс қолуфниң баянатчиси азамат қалман, бизниң мәйданимиз ениқ. Биз пиланимизни өзгәртмәймиз. Бизниң мәқсидимиз бақийифниң истпа бериши вә қирғизистанда президент сайлими өткүзүштур. Атамбайифниң баш министирлиқ вәзиписигә тәйинләнгәнлики президентқа ишәнгили болмайдиғанлиқини көрсәтти, дегән.

Қирғизистан ата-макан партийисиниң рәиси казимбек раһимқулоғлу атамбайифниң баш министирлиқ вәзиписигә тәйинләнгәнликини қаттиқ тәнқид қилип, президент бақийифниң бу һәрикитини, униң президентлиқини сақлап қилиш үчүн елип бериватқан паалийәтлириниң бир қисими дәп, көрсәтти. Казимбек бешкәктә бәргән баянатида "президент хәлқниң дәрдигә чарә тепиш үчүн әмәс, һакимийәт бешида қилиш үчүн атамбайифни баш минстирлиқ вәзиписигә тәйинлигән. Бизчә асасий қанунни пүтүнләй өзгәртип, йеңидин президент сайлими елип бериш керәк. Бундин башқа һечқандақ тәдбирни қобул қилмаймиз" дегән.

Қирғизистанда 2005‏- йили март ейида йүз бәргән сиясий өзгириштин кейин, вақтилиқ президент вәзиписини өтигән қурманбек бақийиф, йәнә шу йили қирғизистанда өткүзүлгән вә хәлқара көзәткүчиләр тәрипидин адаләтлик сайлам дәп көрситилгән президент сайлимида, авазларниң мутләқ көп қисмини қолға кәлтүрүш арқилиқ президент вәзиписигә сайланған иди. Лекин сиясий өктичиләр уни сайламдин бурун асасий қанунға өзгәртиш киргүзүш вә қирғизистан қанун һакимийитини тикләп, чирикликниң көкини қурутуш тоғрисида бәргән вәдилиригә әмәл қилмиди дәп әйиблимәктә.

Сиясий мулаһизичиләрниң ейтишичә, қирғизистанда давамлишиватқан сиясий кризис, оттура асияда демократик бир җәмийәт қурушниң қанчилик қейин бир мәсилә икәнликиниң бир испати һесаблинидикән. Уларниң ейтишичә, 2005‏- йили қирғизистан әсқәр ақайиф һакимийити хәлқ қозғилиңи нәтиҗисидә гумран болғандин кейин, қазақистан вә өзбекистандики рәһбәрләр, қирғизистандики хәлқ инқилабиниң тәсиридин қаттиқ әндишиләнгән иди. Улар қазақситан вә өзбекистан хәлқлириниң адаләтлик вә яхши бир һаят үчүн қирғизистандики инқилабни өрнәк елишидин қаттиқ чөчигән.

Лекин 2005‏- йилидики инқилаб башлинип әсқәр ақайиф һакимийити ағдурулғандин бери, қирғизистанниң вәзийитидә оттура асиядики қошна дөләт хәлқлирини илһамландуридиған бирәр тәрәққият йүз бәрмиди. Әксичә, қирғизистан бүгүнгә қәдәр давамлишиватқан сиясий җәң вә җидәлләргә һәмдә наразилиқ һәрикәтлиригә сәһнә болди. Қирғизистандики вәзийәт, районниң бихәтәрлики мәсилисидиму бәзи қейинчилиқларни кәлтүрүп чиқармақта. Хәвәрләргә қариғанда, қирғизистан һөкүмити бу дөләттә давамлишиватқан сиясий кризис сәвәбидин, болупму қирғизистанниң җәнубий районида радикал ислам тәшкилатлириниң күнсери күчийиватқан тәсириниң алидини елишта аҗизлиқ қилмақта.