Sensha boghuzi xelqqe nime élip keldi?
2006.05.23
- Sensha boghuzini tughanlash qurulushi pütkendin kéyin, xitay hökümiti buni 2000 yildin buyanqi medeniyet tarixida yüz bergen eng chong muweppeqiyet dep tebrikilidi. Bu qurulush üchün hayatidin ayrilghan 100 neper erbabni eslep ötti, - dep bayanini bashlaydu en'giliyide chiqidighan "teymis géziti" ning muxbiri maykol shéridan, - sensha boghuzini tughanlighuchilar "senshani tughanlash qurulushi elmisaqtin tartip bu jayda her yili bolup turidighan kelkün apitini ayaqlashturdi, changjang wadisidiki ming yillap kelkün apitining ziyinini tartip kéliwatqan xelqni qutqazdi, bu qurulushning wujutqa chiqishi hökümetning "iradisi" ning ghelibisi, dep teshwiq qildi. Burun bu teshwiqatchilar "hökümetning iradisi peyda qilghan" yaman aqiwetlerni tilghan almay kelgen bolsimu, emdi sensha injinérliri bu tughan üchün eng axirqi bir kuzup simunt layni tökülüp bolghanda, andin qurulush jeryanida yüz bergen ülüm -yi'itm sanini élan qildi.
- Emeliyette sensha boghuzini toghanlash qurulushida hayatidin ayrilghan kishilerning sani aran 100 nechche emes, - dep bayanini dawamlashturidu en'giliyide chiqidighan "teymis géziti" ning muxbiri maykol shéridan, - bu rayonda yene ejdadliridin qalghan barliq mirasliridin mehrum bolghan san-sanaqsiz adem bar. Mushu tughan pütkendin kéyin, 8000 orundiki esare-etiqe, 1610 orundiki zawut mushu 600 kilomitirliq uzunluqtiki chong tughan da'iriside suning tégide qaldi. Deryalarning süyi tosulup, su örligensiri öy -makanliri suning tégide qalghan, derd-peryatini hükümetke anglitalmay, amalsiz halda öy -makanidin köchüp kétip sersan bolghan 1 milyon 300 ming puqra bar. Bu chong tughan da'iriside su tégide qalghan zawutlarning zeherlik maddiliri hazir sugha ariliship, bu iqlimdiki ikologi'ilik tengpungluqni menggülük buzmaqta. Bu wadidiki béliqchilar emdi tor sélip tirikchilik qilishtin ümid üzüp, kömür kan ishchisigha aylinishni sinaq qilmaqta. Tughanning bash éqinidiki dachang sheherchisining ahalilirimu öy -makanlirini ningxé deryasida bina qilin'ghan wéyshuy tughanigha tashlap birip, ata mirasliri bilen widalishishqa bashlidi.
En'giliyide chiqidighan "teymis géziti" ning muxbiri maykol shéridanning bayan qilishiche, u sensha bughuzi etrapida, derya boylap negila barsa, yurt -makanidin mejburiy köchürülüp déli azarlan'ghan puqralarning yigha-zarini anglighan. Hökümet bu etraptiki xelqqe ta saqchilar miltiqini tenglep kelgiche "öy bérimiz", "pul bérimiz" dep chirayliq wede birip turghan. Xelq her qétim köchüshke mejburlinip basturulghandin kéyinla, hökümetning siyasiy idiyiwiy xizmet ishleydighan guruppiliri türküm - türkümlep kélip, basturup boy sunduralmighan xelqni aldap jimiqturghan.
- 19 Esrde, amérikining nyuyork shehiridiki menxaton rayonidikida 38 stro köwrük bina qilinip, shuningdin kéyin qatnash janlinip, sheher birdinla awatliship ketken'ge oxshash, hazir sensha bughuzidin 600 kilomitir yiraqliqtiki chongching shehirimu birdinla awatliship ketti ,- dep bayanini dawamlashturidu en'giliyide chiqidighan "teymis géziti" ning muxbiri maykol shéridan, -- chongching shehiri bilen sensha boghuzidining arilidiki wenju shehiride lyu famililik bir kishi "bizning öy -ziminimiz yoqalghan bolsimu, emma bizge soda -tijaret qilidighan yéngi pursetlermu kelmidi emes" dégen. Uning sözlep bérishiche, hazir sensha boghuzida shehwaniy tijaret nahayiti ewj alghan.
- Sensha qurulushni siyasiy jehette layihiligen li péngning iz basarlirining chüshendürüshiche, sensha boghuzi dunya buyiche eng chong tughan bolsimu, emma bundaq bir ghayet zor qurulush üchün aran 200 milyard yu'en serp qilin'ghan,- dep bayanini dawamlashturidu en'giliyide chiqidighan "teymis géziti" ning muxbiri maykol shéridan, -- emeliyette buningdin 4 hesse köp. Shundaq éytishqa boldiki, bu qurulush peqet hökümetningla zor ghelibisi. Hökümet bu jaydiki sheherchidin 100 ming nupusni qoghlap chiqirip, uning ornigha 1 milyon 400 ming nupuslu q bir sheher qurup chiqtti. Bu hazir "xitayning su ilktir paytexti" dep atilidu. Hökümet hazir bu qurulushtin 2008 - yiligha kelgende 800 milyard 470 milyun kilowat ilkitir quwiti hasil qilinip, nupusi bir milyondin ashidighan 28 sheherni iliktir quwiti bilen teminligili bolidu, dep teshwiq qiliwatidu. Emma bu chong qurulush arqiliq bu wadining muhiti qanchilik bulghinidighanliqini hergiz tilgha almaydu. (Weli)
- Xu jintaw kéler aydin bashlap derya we köllerdiki suni déhqanlargha satmaqchi
- Xitay- hindistan istratégiyiliridiki eng qiyin mesile (2)
- Xitay we Uyghur élidiki muhit we ichimlik su éghir derijide bulghanmaqta
- Uyghur élidiki su we hawaning bulghinishi kishini endishige salmaqta
- Bulghan'ghan su Uyghur élide 5 milyondin köp kishige tehdit bolmaqta