Teywendiki nahiye-sheher bashliqliri saylimida xitay néme üchün éhtiyatchan ?


2005.12.05

Roytrs agéntliqining 12 - ayning 4 - küni teybéydin xewer qilishiche, teywende élip bérilghan nahiye-sheher bashliqliri saylimida, öktichi partiye yeni adette kökchiler dep atilidighan gomindang, chingmingdang terepdarliri üstünlükke ériship, parlaminétta 14 orunni igiligen.

Yéshilchilar dep atilidighan hazir hoquq tutiwatqan démokratiye-ilgharliq partiyisi aran 6 orunni igiligen. Bu qétimqi nahiye-sheher bashliqliri saylimida yüz bergen bundaq özgirish teywende buningdin kéyin yerlik bayliqlardin paydilinish jehettila emes, belki 2008 - yilida élip bérilidighan prézidént saylimi üchünmu tesir peyda qilidighanliqi muqerrer. Shunglashqa hazir teywende hoquq tutiwatqan démokratiye ilgharliq partiyisi özidiki yétersiz amillarni tépip chiqip, siyaset - yönülüshlirini qaytidin tengsheshke mejbur bolmaqta. Xewerde éytilishiche, démokratik-ilgharliq partiyisining re'isi sujénchang ependi wezipisidin istipa bergen, memuriy palata bashliqi ju'o rongteymu wezipisidin istipa béridighanliqini bildürgen.

"Teywenning ichki ishi"

Yéngi esir zhurnilida 12 - ayning 3 - küni élan qilin'ghan "teywendiki saylamlar béyjing hökümitige qandaq sawaq berdi ?" dégen obzorda, bu qétim teywende élip bérilghan nahiye-sheher bashliqliri saylimi jeryanida chong quruqluqtiki xitay hökümitining gep -söz jehette nahayiti éhtiyatchanliq bilen mu'amile qilghanliqi, hetta xitay merkizi komitétining teywen ishxanisi mudiri wang zeyshimu bayanat élan qilip "bu teywenning ichki ishi, béyjing hökümiti buninggha arilashmaydu" dégenliki heqqide tehlil yürgüzülgen.

Mezkur obzorda bayan qilinishiche, teywen, xongkong xitay kommunist partiyisining yamandin qorqidighan mijezini bilidu. Teywen xitayning "bir dölette ikki xil tüzüm" dégen siyasitini ret qilghan idi, shunglashqa "bu teywenning ichki ishi, biz arilashmaymiz" dep turidighan boldi. Emma xongkong xitayning "bir dölette ikki xil tüzüm" dégen siyasitini qobul qilghan idi, hazir xongkongda namayish qilishnimu chekleydighan boluwaldi.

Xitayning éytqinidek bolmidi

Rastini éytqanda, teywende burun bolup ötken 3 qétimliq saylam xitaygha obdan sawaq bergen idi. Alayluq, 1996 - yili teywen'ge élip bérilghan birinchi qétimliq prézidént saylimi taza daghdughiliq qanat yéyiwatqanda, béyjing hökümiti teywen'ge qarita bashqurulidighan bomba bilen urush popozisi qilip, xuddi teywende prézidént saylap chiqalisa, ikki qirghaq otturisida derhal urush bolidighandek bir haletni peyda qilghan idi, bu chaghda li déngxuygha béridighan awaz sani nahayiti tiz köpeydi. Shuning bilen béyjing hökümitining teywen'ge qilghan urush popozisi mesxirige qalmidimu?

2000 - Yili teywende ikkinchi qétim prézidént saylimi bolghanda, béyjing hökümiti "eger musteqilchi chén shuybiyen teywen'ge prézidént bolup saylansa, teywen yaman aqiwetke qalidu" dep yene urush popozisi qilghan idi, bu chaghda chén shuybiyen'ge béridighan awaz sani tizlikte köpeydi. Yene bir qétimliq saylamda dawamlishiwatqanda, béyjing hökümiti teywen sodigerliri ayropilan kiralap, béyjing bilen teybéy otturisida ayropilan qatnatmaqchi bolghanliqigha qarshi turghan idi, chén shuybiyen'ge béridighan awaz yene köpiyip dawamliq saylandi. Bu qétim béyjing hökümiti burunqi sawaqlarni qobul qilip gep - sözde özige agah boliwatqan bolsa kérek.

Teywen, xongkonglarmu béyjing hökümitining qandaq héli ishlitidighanliqini, emeliyette heqiqiy küchining qanchilik ikenlikini obdan bilidu. Mesilen, xongkongda 2003 - yili 7 - ayning 1 - küni 500 ming kishilik namayish bolghan idi, béyjing hökümiti tüzmekchi bolghan 23 maddiliq qanun layihisini emelge ashuralmidighu! (weli)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.