Xitayda siyasiy xizmet kadirliri dölet puqralirigha yépishqan parazitlar


2006.06.13

"Közitish zhurnili " ning 6 ‏- ayning 12 ‏- künidiki sanida "forbus" zhurnilida élan qilin'ghan pütün yer sharida 2005 ‏- yilliq baj kirimining serp qilinish ehwali heqqidiki sanliq melumatlar gha asasen mulahize qilinishiche, xelqtin alidighan baj türlirining köpliki we éghirliqi jehette xitay dunya boyiche 2 ‏- orunda turidu. Xitayda döletke tapshurulidighan baj miqtari xelq igiliki omum mehsulat qimmitining 32% ni teshkil qilidu. Bu nisbet pütün dunyadiki tereqqi qiliwatqan döletlerde élinidighan 18 – 25 % lik baj nisbtidin yuquri. Démek xitayda karxanilar, xususiy tijaretchiler we sheher, yéza-kent puqralirining hökümetke töleydighan séliqi nahayiti éghir we köp xil.

Xitayning memuri chiqimi yuqiri

"Közitish zhurnili" da élan qilin'ghan xitayda bajdin kirgen maliye kirimining teqsim qilinish ehwali toghrisidiki mulahizide bayan qilinishiche, xitayda jem'iyet soghurtisi, ma'arip, dawalash qatarliq dölet puqralirigha biwaste menpe'et tégidighan sahelerge xirajet qilin'ghan pul dölet maliye chiqimining 25% ni teshkil qilidu. (Amérikida bolsa 75% ni teshkil qilidu. Bu jehette perq nahayiti chong). Xitayda 1996 ‏- yilidin 2004 ‏- yilighiche bolghan 8 yil ichide dölet maliyisidin ajratqan ma'arip xirajiti aran yüzde bir pütün onda 7 pirsent ashqan, emma ma'arip tennerqi 87% ashqan. Xitayda 2003 ‏- yilliq memuriy chiqim bir tirilyon 426 milyard 600 milyon yüen, buninggha saqchi we qoralliq saqchi qisimlirining 150 milyard yüen chiqimini qoshqanda, xitayning memuriy chiqimi pütün dölet chiqimining 37.58% Pirsentni teshkil qilghan.

"Közitish zhurnili" da élan qilin'ghan xitayda bajdin kirgen maliye kirimining teqsim qilinish ehwali toghrisidiki mulahizide bayan qilinishiche, 2004 ‏- yilliq "yilname" diki sanliq melumatlargha qarighanda, "xelq hökümiti" dégen atalghu da'irisige kiridighan, kimliki pütünley döletke tewe bolghan, pütünley dölet maliyisidin teminlidighan "kadir" sani 25 milyon 820 ming. Buningdin bashqa, chiqimini xelq özi kötüridighan yene bir qisim kadirlarni qoshqanda, xitayda az dégende 35 milyon kadir bar. 2005 ‏- Yilida hökümet xizmetchilirning transport, sayahet, yémek-ichmek chiqimila 600 milyard yüen. Bu pütün dölet maliye chiqimining 20% ni teshkil qilidu we döletning mejburiy ma'aripqa ajratqan pul sanidin, yeni xelqqe biwaste menpe'et béridighan chiqimdin 5 hesse köp. Maqalida bayan qilinishiche, buningdin bashqa yene, dölettin 20 ölkige buyrup bérilgen 773 milyard 300 milyon yüen pulning 400 milyardi yerlikning maliyining kontrolliqida bolmaydighan, belki eng hoquqluq kishiler xalighanda testiqlap yötkep ishlitiwiridighan pul.

Partkom xadimlirila 1 milyon 700 ming

"Közitish zhurnili" da élan qilin'ghan xitayda bajdin kirgen maliye kirimining teqsim qilinish ehwali toghrisidiki mulahizide bayan qilinishiche, xitayda 2005 ‏- yilining axirigha qeder kommunist partiye ezalirining sani 70 milyon 800 ming. Pütün memliket ichide kommunist partiyining asasiy qatlam teshkilatliri 3 milyon 520 ming. Asasi qatlam partkomlar 170 ming. Partiye bash yachéykisi 210 ming, partiye yachéykisi 3 milyon 140 ming. Herbir partkomda 2 shuji we mu'awin shuji, 4 hey'et we 4 mexsus xizmetchi bar déyilgende, pütün memlikette partkom xadimlirila 1 milyon 700 ming. Buningdin bashqa, pütün memlikette dölet puqraliri baqidighan "xelq üchün xizmet qilidighan chakarlar" dep atilidighan kishilerning ichide mexsus siyasiy xizmet ishleydighan kommunistlar pütün kadirlar sanining 3 ten biridin köpraqini teshkil qilidu.

Buningdin bashqa yene dölet shtatining sirtidiki ammiwiy teshkilatlar" dep hésablinidighan yashlar, ayallar, ishchilar uyushmilirida az dégende 720 ming kadir bar. Bulargha dölet maliyisidin 43 milyard 500 milyon yu'en pul ajritidu. Ularning transport, sayahet, yep‏-ichishi üchün 200 milyard yu'en chiqim qilidu. Bularda, bolupmu siyasiy xizmet ishleydu dep atilidighan kommunistlarda gerche "xelq üchün xizmet qilish" deydighan niyet-meqset we shuninggha layiq iqtidar bolmisimu, ular pütün memlikettiki barliq ijtima'i we tebi'i bayliq menbelirini igelliwalghan. Omumning mülki" dep atilidighan mülükla bolsa, ular xalighanche birterep qilidu. Mushu noqtidin éytqanda, siyasiy xizmet kadirliri dep atilidighan kommunistlar emeliyette xelqni izish-azaplash, ikisplatatsiye qilishtin özge ish bilen shughulllanmaydighan eng chong parizitlar. Béyjing, shangxey, gu'angju, wuxen qatarliq sheherlerdiki 7 sheherche we sehra da 4128 neper dölet puqrasi da'iriside élip barghan ray sinash netijisige qarighanda, xitaydiki hazir bar bolghan hökümet xizmetchilirining sanini azaytish kérek dep qaraydighanlar 67%ni teshkil qilidu. Hazirqi sanni saqlap qalsimu bolidu dep qaraydighanlar aran 5%ni teshkil qilidu. Sheherche bilen sehrani sélishturghanda, hökümet xizmetchilirini, bolupmu siyasi xizmet xadimli'irni qisqartish kérek dep qarighuchilar sehralarda 88% ni teshkil qilidu. (Weli)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.