Turkiyediki Uyghur oqughuchilar ela netije bilen oqush püttürdi
2007.05.10
Bügün, 10-may küni türkiye ma'arip ministirlikining murasim zalida türkiy jumhuriyetliri we türkiy millet rayonliridin kélip türkiyide oqup, oqush püttürgen oqughuchilargha déplom bérish murasimi ötküzüldi.
57 Dölet we rayondin kelgen türkiy millet oqughuchiliri mektep püttürdi
Murasimda 57 dölet we rayondin kelgen 183 neper türkiy millet oqughuchisigha déplom bérilgen bolup, bularning ichide 4 neper Uyghur oqughuchimu bar. Bu déplom bérish murasimigha oqughuchilarning ata- anilirimu teklip bilen qatnashqan bolup, bularning pütün chiqimliri türkiye ma'arip ministirliki teripidin kötürülgen.
Sabiq sowét ittipaqi parchilinip, türkiy milletler musteqil bolghandin kéyin türkiye jumhuriyiti bulargha yardem meqsiti bilen 1992- yili ottura asiya türkiy jumhuriyetliri we milletliridin oqughuchi ekilip yétishtürüsh pilanini yolgha qoyghan idi.
Hazirghiche bolghan 15 yil ichide 5 musteqil türkiy jumhuriyet we 57 dölette yashawatqan türkiy milletlerdin bolup jem'iy 56 ming oqughuchi oqush üchün türkiyege kelgen bolup, bularning 6500 nepiri oqush püttürgen. 6450 Nepiri bolsa hazir turkiyediki herqaysi uniwérsititlarda oqumaqta iken. Qalghan oqughuchilar bolsa türlük sewepler bilen oqushnidawam qilmay türkiyidin ayrilghan iken.
Türkiye ma'arip ministiri hüseyin chélik ependimning sözi
16 - Nöwetliki bolghan bu déplom tarqitish murasimning échilish nutqini türkiye ma'arip ministiri hüseyin chélik ependim qildi, u mundaq dédi: "hörmetlik oqutquchilar, söyümlük oqughuchilar, qedirlik ata-anilar. En'eniwilishishke bashlighan türk dunyasi déplom bérish murasimida siler bilen bille bolghanliqimdin intayin xushalmen. Hemminglar xosh kepsiler. Bügün bu murasimimizgha qérindash döletlerdin ezerbeyjan, qirghizistan, qazaqistan, özbékistan shundaqla xitayda yashawatqan Uyghurlar, irandiki ezerilerdin bolup 57 dölet we rayondin kelgen türkiy milletning oqughuchiliri we ularning ata aniliri qatnashmaqta. Ular balilirining xushalliqi bilen ortaqlishish üchün türkiyege keldi. Hemminglarni tebrikleymen. Biz sowét ittipaqi yimirilip qérindashlirimiz musteqil bolghandin kéyin ularning döletlirini tunji bolup tonuduq, tonush bilen qalmiduq, ulargha yardem qolimizni uzutush üchün oqughuchi yétishtürüsh ish pilanimizni yolgha qoyduq. Nurghun oqughuchilarni türkiyege ekilip oquttuq. Ular hazir öz döletliride yuqiri derijilik orunlarda ishlimekte, biz bulardin pexirlinimiz. Biz bu ish pilanimizni bundin kéyinmu dawamlashturimiz."
Ma'arip minisitiri hüseyin chélik sözide, adriyatik déngizidin seddichin'giche bolghan keng jughrapiyede ortaq til, ortaq mediniyetni tiklesh üchün bu pilanni yolgha qoyghanliqini we muwapiqiyetlik bolghanliqini éyitti. Kéyin, bu yil oqush püttürgen oqughuchilargha sabiq ministir memet saghlam, köksal toptan we hazirqi milli ma'arip ministiri hüseyin chélik qatarliqlar déplom we sowghat buyumlirini tarqatti.
Kéyin yene herqaysi döletlerdin kelgen oqughuchilarning ata- anilirighimu sowghatlar bérildi. Biz déplom bérish murasimi jeryanida déplom alghan oqughuchi we ularning ata - anilirigha mikrofonimizni uzattuq.
16- Nöwetlik türk dunyasi déplom tarqitish murasimi sen'et nomurliridin kéyin tentenilik halda ayaghlashti. Bu oqughuchilarning ata - aniliri bir hepte türkiyining méhmini bolghandin kéyin öz döletlirige qaytishidiken.(Erkin tarim)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay hökümiti " shinjang " siniplirini barghanche kéngeytmekte
- Turk dunyasi ilmiy muhakime yighinida Uyghur mesilisi
- D u q hey'iti türkiye parlaménti insan heqliri komisyoni ezasi faruk ünsal ependi bilen körüshti
- D u q hey'iti turkiye anaweten partiyesi mesuli bilen korushti
- Uyghur aptonum rayoning ma'arip körsetküchi 5 – orunni igilemdu?
- Xitaydiki ishsizliq mesilisi siyasiy mesilige aylanmaqta
- Jiger yallughi bilen yuqumlan'ghan oqughuchilarning ata -anisi bésim astida erzini qayturuwélishqa mejbur boldi
- Jiger yallughi késellikige giripdar bolghuchi dewager oqughuchilar a'ile tawabi'ati hökümetning bésimigha uchridi
- Jyangshidiki ikki aliy mektepte oqughuchilar isyan köterdi
- Ürümchide 10 neper oqughuchi jiger yallughi késili tüpeylidin mekteptin qoghliwitildi