"Yigirme besh ming yolluq uluq seper" diki epyun tijariti

Birleshme agéntliqining béyjingdin xewer qilishiche, 10 ‏- ayning 22 ‏- küni béyjingda "yigirme besh ming yolluq uluq seper"ning 70 yilliqini xatirilesh pa'aliyiti nahayiti daghdughiliq ötküzülgen. Bu pa'aliyetke xujintaw bilen jang zémin siyasiy byuroning 8 da'imiy ezasi bilen birlikte qatnashqan. Xujintaw yighinda nutuq sözlep, mawzédong qatarliq kishiler qilghan bu uluq seperni esleydighanliqini we menggu este tutup ularning izidin mangidighanliqini bildürgen. Yighinda uzun waqittin buyan toxtitip qoyup éytilmay kéliwatqan dölet shiri qaytidin éytilghan. Teklip muxbirimiz shinyüning xongkongdin xewer qilishiche, kishiler béyjingda élip bérilghan bu pa'aliyetni, xujintaw shangxey guruhining muhim asasini gholatqandin kéyin, xitayda emdi mawzédongche yol tutidighan xujintaw dewri resmiy bashlandi, buning üchün xujintaw bilen jang zémindin ibaret ikki terep muressege keldi, dep mulahize qilishmaqta.

"Yigirme beshming yolluq uluq seper" emes, belki chong qéchish

"Yéngi esr zhurnili"da bayan qilinishiche, li nenyang qatarliq kishiler ata-ana, uruq-tughqanlirining xet-alaqiliri we yézip qaldurghan xatirilirini toplap teyyarlighan "li ruy, fen yu'enjénglarning 1936 ‏- yilidin 1960 ‏- yilighiche yazghanliri"dégen bir kitap 2005 ‏- yili 3 ‏- ayda xongkongda neshr qilin'ghan. Bu kitabta tilgha élin'ghan li ruy ependi del mawzédungning eyni yillardiki katibi. Bu kitabta bayan qilinishiche, kommunist partiye hazir éytiwatqan "uluq seper" dégen bu hékaye, emeliyette eyni waqitta héchqachan pilanliq halda qilin'ghan "yigirme beshming yolluq uluq seper" emes yaki "shimalgha kélip yapon'gha qarshi urush qilish"mu emes, belki bir qétimliq chong qéchish bolghan. Mezkur kitabta bu weqe bayan qilin'ghanda, kommunist partiye merkizi komitétining eyni zamandiki höjjetliridin neqil élin'ghan.

"Shimalgha kélip yapon'gha qarshi urush qilidighan uluq seper" dégen bir chong yalghan

Béyjing "senlyen" neshriyati teripidin 1982 ‏- yili neshr qilin'ghan "jonggo-sowét munasiwiti" dégen kitabta bayan qilinishiche, kommunist partiyining teshwiqatida sözlinip kéliwatqan "shimalgha kélip yapon'gha qarshi urush qilidighan uluq seper" dégen gep bir chong yalghan. Mawzédong 1937 ‏- yili shimali shenshidiki sekkizinchi armiyige chüshürgen yolyuruqida "jonggo-yapon urushi partiyimizning tereqqi qiliwélishi üchün eng yaxshi purset" dégen. Mawzédong bu istratégiyini téximu tepsiliy chüshendürüp "bir ülüsh küchni yapon'gha qaritish, ikki ülüsh küchni gomindanggha qaritish, yette ülüsh küch bilen partiyimizni tereqqi qilduruwélish kérek" dégen. Bu kitabta éytilishiche mawzédong "biz yaponlar bilen biwaste qarshilashmaymiz, biz yaponiyining junggogha tajawuz qilghanliqigha rehmet éytimiz " dégen sözni köp qétim qilghan. Bu sözni este qaldurghan kishiler nahayiti köp.

Epyun"yigirmebeshming yolluq uluq seper"de pul ornida qollinilghan yuqirida bayan qilin'ghan

"Li ruy, fen yu'enjénglarning 1936 ‏- yilidin 1960 ‏- yilighiche yazghanliri" dégen kitabta bayan qilinishiche, xitay kommunist partiyisi "yigirme beshming yolluq uluq seper" dep atalghan chong qéchish jeryanida, epyünni "deyjin" yeni wakalet altun, dep atap, uni pul ornida qollan'ghan. Kommunist partiye xadimliri epyünni pul ornida yanchuqigha sélip yürgen. Barghanliki jayda epyun tijariti bilen shughullan'ghan.

Wang jén bilen wang inmaw yen'ende mexsus epyun térish bilen shughullan'ghan

Moskwaning ta s s r muxbiri wiladimirofning "yen'en xatirisi" dégen kitabida bayan qilinishiche, xitay kommunist partiyisining ishchi-déhqan qizil armiyisi gomindangning muhasirisige chüshüp qalghanda, 1934 ‏- yili 10 ‏- ayda jangshidiki tayanchi bazisini tashlap gherb terepke qarap qéchip, 300 mingdin artuq qachaq 5 ölkidin ötüp, 1936 ‏- yili yen'en'ge yétip kelgende, aran 30 mingdek adimi qalghan. Ular yen'en'ge kelgendin kéyinla , wang jén bilen wang inmawning 359 ‏- bérigadisi nenniwende epyun térishqa bashlighan. Buni kommunist partiye tarixida "büyük ishlepchiqirish herikiti" dep ataydu. Eyni waqitta epyünni pishshiqlap ishlesh xé longning diwiziye shitabida orunlinip turghan. Mawzédong "xelq üchün xizmet qilish" ning ülgisi qilip tikligen jang sidé dégen jengchi, mawzédong eserliride éytilghandek "kömür köydürüsh"jeryanida emes, belki epyun pishshiqlash jeryanida yüz bergen ot apitide ölgen. Shu zamanda yen'ende keng tarqalghan "qizil qoyash nurida ösken koknar güli puraqliq" dégen naxsha uzun yillarghiche, ta xelq bu gepning menisini biliwalghuche " inqilabiy naxsha" dep éytilip kelgen idi.

Shinjangdiki herbiyler "uluq seper rohi" gha warsliq qilishqa wede bergen

Shinjang xewer torida bayan qilinishiche, xitay azadliq armiyisining shinjang herbiy rayoni, merkezning shinjangda turushluq qisimliri, shinjang qoralliq saqchi qisimliridin bolup 3000 din artuq herbiy 10 ‏- ayning 22 ‏- küni ürümchide échilghan "uluq seper körgezmisi"ge toplan'ghan. Ular buningdin terbiye élip, péshqedem inqilabchilarning yen'en rohigha warsliq qilip, shinjangda yéngi tarixiy burchini ada qilishqa wede bérishken. (Weli)