Xitay hökümiti qirghizistandiki siyasi krizisni diqqet bilen küzetmekte

Xitay hökümiti we xitay axbarat sahesi, aqayéw hökümitige qarshi namayishchilar qirghizistan prézdént sariyini shundaqla döletlik téléwiziye istansisi qatarliq organlarni ötküziwalghandin kéyinki qirghizistan weziyitini diqqet bilen közetmektiken.

Öktichiler, qirghizistan bash ministiri tanayéwning wezipisidin istipa bergenlikini élan qildi. Béyjing hökümiti, qirghizistanning ijtima'iy we iqtisadi muqimliqi pütün rayonning tinchliqi bilen munasiwetlik, dep körsetmekte. Xitay tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi lyu jyenchaw, qirghizistandiki her qaysi tereplerni muqimliqni saqlashqa chaqirghan. Aldinqi küni qirghizistan weziyiti heqqide söhbet élan qilghan lyu jyenchaw, " biz qirghizistan ichki weziyitining tereqqiyati shundaqla qirghizistan parlamént saylimining netijisige diqqet qiliwatimiz. Biz qirghizistan jem'iyitining muqimliqini, iqtisadi tereqqiyatini ümid qilimiz. Bu qirghizistan xelqining tüp menpe'etige shundaqla ottura asiya rayonining tinchliqi, muqimliqi we tereqqiyati üchün paydiliq," dep tekitlidi.

Amérika eyiblen'gen

Xitay metbu'atlirining bu heqtiki uchurlirida qirghizistandiki siyasi krizisni, amérika bashchiliqidiki chet'el küchlirining ottura asiya rayonida élip barghan süyqestining bir qisimi, dep körsetken. Xitayda chiqidighan "yer shari waqti géziti", " öttura asiyadiki döletler amérika bashchiliqidiki gherb elliri pilanlighan atalmish bu inqilabni tosush kérek," dep yazghan.

"Jangnen waqti gézit", "amérikining qirghizistandiki herikitining meqsidi rusiye bilen jonggoni cheklesh," dep eyibligen. Biraq, amérika tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi adam ereli, amérikining qirghizistandiki kriziske arlashqanliqini ret qilghan. U, "amérika bu weqening pilanlighuchisi emes, biz xelq'ara jem'iyetke oxshashla qirghizistanning muqimliqi shundaqla démokratiyining muweppeqiyetlik yiltiz tartishigha qiziqimiz. Meqsitimiz yawropa we ottura asiyadiki xelq'ara organlar bilen hemkarliship, qirghiz xelqining mesilini hel qilish yolini tépiwélishigha yardem qilish," dep körsetti.

Adam erelining bildürüshiche, u prézidént esqer aqyéwning hazir qeyerdilikini bilmeydiken. Xelq'ara metbu'atlarning xewer qilishiche, aqayéw we uning a'ile - tawabati qazaqistan'gha qéchip ketken. Amma yene bezi xewerlerde aqyéwning béshkek etrapidiki rusiye hawa armiyisi bazisigha kiriwalghanliqini ilgiri sürülmekte.

Adam ereli, aldinqi küni amérika yardemchi tashqi ishlar ministiri nikolas burnizning peyshenbe küni qirghizistanda prézidént aqayéwning tashqi ishlar meslihetchisi alékbeg jekshenqulow bilen uchrushidighanliqini bildürgen idi.

Amérika: zorawanliq toqunushlardin saqlinishqa chaqiriwatimiz

Adam erelining tekitlishiche, amérika hökümiti qirghizistandiki her qaysi tereplerni söhbet élip bérishke ündimektiken. Ereli mundaq dédi: " biz b d t, yawropa bixeterlik we hemkarliq teshkilatidiki shundaqla xelq'ara jem'iyettiki dostlirimiz bilen bille, qirghizistandiki her ikkila terepni zorawanliq toqunushlardin saqlinishqa shundaqla mesilini söhbet arqiliq hel qilishqa chaqiriwatimiz."

Adam erelining ashkarilishiche, yawropa bixeterlik we hemkarliq teshkilatining wekili pétérléy, qirghzistandiki öktichiler herikitining rehbiri baqiyéw we filikis qulowlar bilen körüshmektiken. U, béshkektiki amérika bash elchisining pétérliy bilen hemkarlishiwatqanliqini bildürdi.

Uyghur aptonom rayoni bilen chigrilinidighan qirghizistan, ottura asiyadiki istratégiyilik orni intayin muhim dölet. Xongkongda chiqidighan béyjing hökümitining qollishidiki "wén xuy géziti", "eger qirghizistan hökümiti yiqilsa, qirghizistanning dawamliq shangxey hemkarliq teshkilatida qép - qélish mesilisi gumanliq bolup qalidu," dep yazdi.

Amérika séyrakuz uniwérsitétidiki qilich qanatning bildürüshiche, buningdin kéyinki qirghizistan bilen xitay munaswiti aqayéw dewridikidek bolmaydiken.

Shangxey hemkarliq teshkilati rayondiki amérika tesirining kéngiyishige qarshi qurulghan bolup, qirghizistan paytexti béshkek shehiride térorchiliqqa qarshi turush merkizi qurushni pilanlighan idi. Béyjinggha yéqinliqi bilen tonulghan "wén xuy géziti", shangxey hemkarliq teshkilatining misli körülmigen bir riqabetke duch kéliwatqanliqini ilgiri sürdi. (Erkin)