Xitay puqraliri siyasettin sowuwatamdu?


2007.10.23

17 ‏-Qurultay dawamida, béyjing xelqi arisida rayi sinash élip barghan, chet'el axbaratchiliri, xitayning dölet axbarat wasitiliri arqiliq teshwiq qiliwatqan siyasiy qizghinliq bilen, normal sheher puqralirining siyasetke qiziqishi arisida chong perq barliqini, normal xeliqte siyasettin sowush keypiyati shekillen'genlikini bayqighan. Tekshürüsh jeryanida, bu sowushning seweblirini xitay puqraliri her xil chüshendürgen.

Xitay xelqi mawzédung dewridila siyasettin sowup ketken

Guyjuda yashawatqan yang pemililik bir puqraning bildürüshiche,, bügün rastinla, xeliqte siyasettin sowush bar, buning sewebi nöwettiki siyasiy tüzülmide, xitay xelqining siyasetke ishtirak qilish, hetta pikir qatnashturush heqqi yoq, shunga xitay xelqi özige menpet tegmigen bu sahege qiziqmaydu.

Gaw minglyang isimlik bir puqraning bildürüshiche, xitay xelqi mawzédung dewridila siyasettin sowup ketken؛ u yillardiki sen'ettin tartip iqtisadiy qurulushlarghiche hemme sahede siyasiy shu'arning yétekchi shu'ar bolushi bolushi, xitay xelqide, siyasiy chaqiriqlargha qarita toyunush hetta bizar bolush keypiyatini shekillendürgen,, bügünki sowush ene shu toyunushning netijisi.

Heq-hoquqi bilen kari bolmighan xelqning siyasetke qiziqishi bolmaydu

Sang mingsu isimlik birining qarishiche bolsa, xitay ishikni échiwétish siyasitini yolgha qoyghandin kéyin, xitay xelqining qimmet qarashlirida burulush xaraktérlik özgirish bolghan؛ ilgiriki yillarda, istiqballiq bolush ‏- bolmasliqni peqet mensepke ériship-érishmeslikila baghlap qaraydighan xitay puqraliri emdilikte, bextlik bolush yolining köp xilliqini körgen we menpe'etlen'gen. Shunga nöwette xitay puqralirining qimmet qarishida, pul eng üstün orun'gha ige, siyaset muhim orunda emes.

Xitay ziyaliyliridin lyu zushéng, xitay xelqidiki siyasettin sowushni yéngi hadise emes dep qaraydu, u, bu sowushni xitay milliy pisxikisigha baghlap chüshendüridu؛ u boshün torida élan qilghan maqaliside, xitay xelqini bir top qoygha oxshitidu, bashqurulushqa qolay dep körsitidu, uning qarishiche, xitay xelqi tarixtin buyan namratliqning derdini köp tartqan, shunga ach qalmasliq, ölüp qalmasliq qayghusi bilenla yashap kelgen, shunga xitay xelqide heq-hoquqini izdesh en'enisi yoq, heq-hoquqi bilen kari bolmighan xelqning siyasetke qiziqishi bolmaydu dep qaraydu.

Xitay ziyaliyliridin sun wén'gang, mesile milliy pisxikida emes, xu jintawning doklatida, xu jintawning kishilik xaraktéride xasliq yoq, uning doklatimu özige oxshashla zérikishlik, shuning üchün xitay xelqi 17 ‏-qurultaygha qiziqmaywatidu dep chüshendüridu.

Uyghur élidiki xitaylar siyasiy muqimliqni eng muhim dep bilidu

Yuqirida déyilgenler peqet, xitayning ichidiki bir qisim xitay puqralirining siyasettin sowush keypiyati üstide yürgüzülgen mulahiziler؛ undaqta, Uyghur élidiki xitaylarning siyasetke bolghan qiziqishi qandaq?

Bu heqte, Uyghur ziyaliyliridin sadiq tursun ependining qarishiche, Uyghur élidiki xitaylarning siyasetke qiziqishi her waqit üstün. Bundaq bolushi, Uyghur élidiki xitaylarda köchmenlik tuyghusi bar, ular siyasiy muqimliqni eng muhim dep bilidu.

Sadiq tursun ependining qarishiche, döletning qaysi partiye teripidin qandaq bashqurulushi muhim emes, dölet xitay millitining qolida bolsila, siyasiy dawalghushlar bolmisila ular üchün eng yaxshi weziyet. Uning üstige, Uyghur élidiki xitay ahalisi mewjut siyasiy apparatqa tayinip turup menpe'etke ériship we menpe'etini qoghdap kéliwatqan terep. (Shöhret hoshur)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.