Xitay tibetning süyini xu'angxé deryasigha bashlimaqchi
2006.08.01
Xitay da'iriliri tibetning süyini xu'angxé deryasigha bashlap, gherbiy - shimaldiki qurghaq rayonlarni su bilen teminleydighan bir qanal qézish pilanini yolgha qoymaqchi. Mutexessisler, uzunluqi 300 kilométirgha yétidighan we tibettiki yalong, dadu, jinsha deryalirining süyini xungxéygha qayduridighan bu qanalning pütüp chiqishi üchün üch boghuz qurulushigha sélin'ghan 25 milyard dollardin köp meblegh kélidighanliqini bildürmekte.
Közetküchilerning eskertishiche, bu qurulush nurghun téxnikiliq qiyinchiliqlargha duch kélishi mumkin. Junggo da'irilirining qarishiche, mezkur qurulush gherbiy - shimaldiki qurghaq rayonlarni 50 yilghiche su bilen teminleshke kapaletlik qilidiken. Junggo penler akadimiyisining hidrologiye mutexessisi lyu changming roytérs axbarat agéntliqigha bu qurulush xu jintawning qollishi astida layihiliniwatqanliqini bildürdi. Lyuning ashkarilishiche, bu qurulush 2010 - bashlinishi mumkin.
Lékin bu qurulush tibet we chasngjyangning ékologiye we medeniyitige tehdit salidu, dégen sewebler muhit mutexessislirini we tibetlerni endishige salmaqta. Kanada british kolumbiye uniwérsititining mutexessisi tséring, "emeliyette tibetning su bayliqi nahayiti cheklik we deryalarning su menbesi bilen teminleydighan muz qatlimi aziyip mangmaqta " deydu.
Sichüen ölkilik gi'ologiye - kan ishlar idarisidiki bash énzhinir fan shaw, bu qurulush ilmiy tekshürüshtin ötmigen, dep tenqidligen. U, junggo da'irilirini bu qanalni yasashni qarar qilip bolup, andin u qararning toghriliqini ispatlimaqchi boluwatidu, dep eyiblimekte. (Erkin)
Munasiwetlik maqalilar
- Qazaqistan: junggo ili - értish deryalirining süyini qalaymiqan ishletmekte
- Qazaqistan: junggo ili we értish deryalirining süyini israp qilmaqta
- Tarim deryasining ékologiyilik buzghunchiliqqa uchrishining sewebliri néme?(2)
- Sungxu'ajyang deryasining bulghinishi sewebidin jilin néfit ximiye shirkitining bashliqi wezipisidin élip tashlandi
- Xabarowski ahalisi zeherlik suning sheherge yétip kélishini endishe bilen kütmekte