Xitay da'iriliri saqchilar bilen toqunushqan tibetlerni basturup tinjitqan
2007.06.26
Amérika awazi radi'osining shinxu'a agéntliqining düshenbe künidiki xewiridin neqil keltürüshiche, sichu'en ölkisidiki genzi zangzu oblastida nechche yüzligen tibetler özliri choqunidighan ilahiy taghda da'irilerning kan bayliqlirini qézishigha naraziliq bildürüsh jeryanida kélip chiqqan toqunush muwapiq hel qilinip bésiqqan.
Shinxu'a agéntliqi bu heqte tarqatqan xewiride 27- may genzi tibet oblastining baméy yézisidiki 300 dek tibet ammisi bilen saqchilar ottursida yüz bergen toqunushta, amma saqchi hemde kan bayliqlirini échish shirkitining aptomobillirini örüp, bir neper hökümet xadimini yarilandurdi. 6 - Ayning 2 - küni toqunushning yenimu éghir aqiwetlerni keltürüp chiqirishidin burun da'iriler saqchi küchi bilen weziyetni kontrol qilip besh neper topilangchi tibetni qolgha aldi" dep körsetken idi.
Emma roytéris agéntliqining weqege qatnashqan bir neper tibetning sözini neqil keltürüshge qarighanda,eyni ehwal shinxu'a agéntliqi tarqatqan xewerde éytilghinidek undaq addi bolmastin, belki baméy yézisida tibetler bilen xitay saqchiliri ottursida yüz bergen toqunushta bir qisim amma jénidin ayrilghan bolsimu, bu heqte xewer bérilmigen. Sekkiz neper tibet yéza aqsaqalliri sichu'en'ge erz qilghili ketkenche iz dériki bolmighan.
Bezi közetküchilerning qarishiche, sichu'endiki bu tibet yézisida yüz bergen toqunushning tinjishi, xitay da'irilirining qattiq basturghanliqining netijisi bolup, emilyette xelqning naraziliqi téxi bésiqmighan.
Xitay da'iriliri kan bayliqlirini échiwatqan baméy yézisigha jaylashqan yala téghi, tibet budda muritliri choqunidighan toqquz ilahiy taghning biri bolup, tibetler bu taghda bayliq échishning muhit buzghunchiliqi keltürüp chiqirishidin narazi bolghan shundaqla xitay da'irilirining bu rayonda élip bériwatqan siyasetliri tibetlerge diny, iqtisadiy, medeniyet hemde kündilik turmushitimu yuqiri bésim élip kelgen. (Gülchéhre)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay hökümiti belgiligen tébet aptonom rayon re'isi, dalay lamaning toluq aptonomiye telipige qarshi turmaqta
- Tibetning diniy dahisi dalay lama seyshenbe küni yéngi zélandiyide ziyarette boldi
- Awstraliye béyjing hökümitining dalaylamaning ziyaritini qubul qilmasliq telipini ret qildi
- Dalay lama tibet mediniyitining 15 yil ichide zawalliqqa yüz tutidighanliqini agahlandurdi
- Xitayning tibettiki emeldari dalay lamani bölgünchilik heriketlirige chatti
- Tibet musteqilliq teshkilati béyjingda échilidighan olimpik yighinigha wekiller ömiki ewetishni telep qildi
- Amérika dölet mejliside tibet heqqide guwahliq bérish yighini ötküzüldi
- Richard gipér we dalay lamaning wekilliri amérikidin tibet mesililirini hel qilishqa yardem telep qildi