Amérika déngiz armiyisi qomandani xitayni ziyaret qilmaqchi
2008.01.08
Xitay dölet mudapi'e ministirliqi emeldarlirining bir qétimliq axbarat élan qilish yighinida ashkarilishiche, yéqinda xitay we amérika ikki terep herbiy munasiwetliri we teywen mesilisini muzakire qilish üchün mexsus söhbet élip barmaqchi bolup, buning üchün amérika déngiz armiyisi ténich okyan qismining bash qomandani kéating mushu ayning 13 - künidin 16 - künigiche xitayda ziyarette bolidiken.
B b s ning xewiride körsitilishiche, xitayning 11 - ayning axirlirida,amérikining "bürküt bachkisi" awi'amatkisining xongkongda toxtishini ret qilish herikiti amérikini qattiq ejeblendürgen bolup, amérika armiyisi ténich okyan déngiz armiyisi qismining qomandani kéating xitayning mezkur herikitini chüshiniksiz heriket dep eyiblep, bu herikitige chüshenche bérishni telep qilghan.
Esli pilanda amérikining " bürküt bachkisi" awi'amatka etritidiki 8 ming neper esker peyshenbe küni xongkongda toxtap, " minnetdarliq bayrimi"ni bu yerde a'ilisidikiliri bilen tebriklimekchi idi. Lékin awi'amatka etriti axirqi minutta xitay terepning xongkongni ziyaret qilishqa bolmaydighanliqi heqqidiki uqturushini tapshuruwalghan. Amérika awi'amatka etriti bolsa xongkonggha kirelmey shu küni yaponiyidiki turalghusigha qaytqan idi. Lékin weqe yüz bérip bir qanche sa'ettin kéyin xitay tashqi ishlarministirliqi bayanat élan qilip, awi'amatka etritining xongkonggha kirishige ruxset qilghanliqini jakarlighan bolsimu, lékin amérika awi'amatka etriti " paraxotlarning xongkong portidin ayrilip bolghanliqi shundaqla hawa rayi sewebidin" xongkongda toxtash pilanidin waz kechkenlikini jakarlighan.
Axbaratlarda mezkur weqe xitayning amérikining teywen'ge 3milyard amérika dolliri qimmitidiki qoral satqanliqi hem prézidént bushning dalay lamani kütiwalghanliqigha naraziliqini bildürüp agahlandurush xaraktérini alghan herikiti ikenliki qeyt qilin'ghan idi.
Analizchilar,teywen prézidént saylimi yétip kélish harpisida amérika bilen bolghan munasiwetni turaqlashturushqa tirishiwatqan bolup, xitay bu qétimliq ikki terep herbiy hemkarliqlar söhbiti arqiliq amérika bilen arisida chüshinishni ilgiri sürüsh we shu arqiliq ikki terepning herbiy we déplomatiye munasiwetlirini turaqliq tereqqiy qildurushta aktip pozitsiyige ötken. (Gülchéhre)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay bilen hindistanning birleshme manéwiri ayaqlashti
- Amérika awam palatasi ezaliri amérika hökümitining teywenning b d t gha eza bolup kirishige qarshi chiqishini eyiblidi
- Xitay bilen hindistan birleshme herbiy manéwir ötküzmekte
- Amérika - xitay iqtisadiy istratégiye söhbiti axirlashti
- Xitay amérikidin yangyu yapraqchisi import qilishni toxtatti
- Yaponiye yéqinda hindonéziyige üch dane ilghar charlighuchi paraxot yardem qildi
- " Xitay amérikidin dalay lama sewebidin öch éliwatidu "
- Xitay sün'iy hemrahi tartqan ay shari süritining rastliqini tekitlidi
- Démokrat partiyisining eng küchlük prézidént namzati dep qaralghan, xéleri klinton bilen xitay otturisidiki munasiwetler hazirdinla buzulushqa bashlidi
- Amérika xitaydin "bürküt bachkisi" awi'amatkisining xongkongda toxtishini ret qilish herikitige chüshenche bérishni telep qildi