Prézidént bush, xitayni téximu köp erkinlikke dewet qildi

Amérika prézidénti jorj bush, jüme küni awstraliyide karxana yitekchilirige söz qilip, xitay da'irilirini 2008 - yili ötküzülidighan béyjing olimpik yighinini téximu köp erkinlik bilen kütüwélishqa dewet qildi we bérma herbiy da'irilirini siyasiy öktichilerge zerbe bérish we ularni tutqun qilish bilen eyiblidi.

Peyshenbe küni xitay dölet re'isi bilen körüshkende xu jintawning béyjing olimpik yighinigha qatnishish heqqidiki teklipini "memnuniyetlik" bilen qobul qilghan prézidént bush, olimpik yighini jeryanida pütün dunyaning közi béyjinggha tikilidighanliqini bildürdi. Bush, " biz xitay rehberlirini bu pursettin paydilinip téximu keng échiwétish we epuchanliq jasaritini körsitishke chaqirimiz " deydu.

Nutqida asiya döletlirini téximu keng démokratiyige chaqirghan bush, bérma herbiy da'iriliri teripidin qolgha élin'ghan pa'aliyetchilerni derhal qoyuwétishke we démokratiye terepdarlirigha zerbe bérishni toxtitishqa chaqirdi. U, " biz bérma hakimiyitige tinch namayish qilghan démokratiye terepdarlirigha zerbe bérish, ularni bi'aram qilish we tutqun qilish herikitini toxtitish toghrisida bésim ishlitishimiz kérek" deydu . Bushning sözidin bir qanche kün burun, bérmidiki buddist rahiblar bir qanche yüz kishilik namayish ötküzüp, bérma herbiy hakimiyitige xatime bérishni telep qilghan idi. Xitay, bérma herbiy hakimiyitini yölep turuwatqan eng muhim dölettur.

Lékin xitay, amérikining bérma herbiy hakimiyitige bésim ishlitip, bérma öktichi herikitining rehbiri angsen suchini qoyuwétishke heydekchilik qilish telipini ret qilmaqta we angsen suchi mesilisi bérmining ichki ishi, dep uninggha arilishishtin özini qachurmaqta idi. (Erkin)