Gérmaniye bash ministiri dalay lama mesiliside xitaygha reddiye berdi


2007.12.02

Gérmaniye bash ministiri mérkél xanim 9- ayning 23-küni tibetning rohaniy dahiysi dalay lamani öz mehkimiside qobul qilip söhbetleshkenliki sewebidin xitay terep gérmaniye hökümitige naraziliq bildürgen idi. Hetta, 28-noyabir küni xitay bash ministiri wén jyabaw eger bérlinning dalay lama bilen körüshkenlikini bir xataliq dep tonusa junggoning gérmaniye bilen bolghan dostluq munasiwetlirini saqlap qalghili bolidighanliqini agahlandurdi.

Shuning bilen gérmaniye bilen xitay arisidiki munasiwetler soghuqliship qalghan idi. Bundaq ehwal astida gérmaniye rehberliri xitayning eyiblishini ret qildi. En'gliye radi'o téléwiziye shirkiti b b s ning uchurigha asaslan'ghanda, gérmaniye bash ministiri mérkél xanim 2-dékabir küni wén jyabawning sözige bolghan reddiyisini bildürüp, " gérmaniye we uning hökümiti xitayning birlikini qollaydu. Buninggha gumanlinish ketmeydu, dalay lamaning qolgha keltürmekchi boluwatqini medeniyet musteqilliqi, bu hergizmu xitaygha qaritilghanliq emes " deydu.

U yene, "men körüshüsh lazim dep qarighan adem bilen körüshüshim kérek dep hésablaymen" dep qattiqraq tekitlesh bilen birge kim bilen körüshishni özi qarar qilidighanliqi, gérmaniyining xitay bilen yaxshi dostluq munasiwetni saqlashni xalaydighanliqi, biraq dost döletler arisidimu oxshash bolmighan köz qarashlarning mewjut bolushigha yol qoyulushi kérekliki"ni eskertken.

Uningdin bashqa yene dunya Uyghur qurultiyining gérmaniyidiki pa'aliyetliri we Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanimning gérmaniyide élip barghan bir qatar pa'aliyetliriningmu xitayni bi'aram qilghanliqi, shuningdek xitay da'irilirining Uyghurlarning gérmaniyidiki pa'aliyetlirini tosush üchünmu türlük chare-tedbir qolliniwatqanliqi melum. Buningdin ilgiri yene bérlin xitayning gérmaniye dölet mexpiyetliklirige nisbeten uchur jasusluqi élip barghanliqini tenqid qilghan idi. (Ümidwar)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.