خىتاي بىلەن رۇسىيە ئىراننى قايىل قىلىش ئۈچۈن ھەرىكەتلەنمەكتە
2006.02.24
رۇسىيە ۋە خىتاي يادرو مەسىلىسىدە ئوتتۇرىغا قويۇلغان بىر تەكلىپنى قوبۇل قىلىشقا قايىل قىلىش ئۈچۈن ئىراندا ئېلىپ بېرىۋاتقان پائالىيەتلىرىنى تېزلەتتى. خەۋەرلەرگە قارىغاندا، ئەگەر ئىران بۇ تەكلىپنى قوبۇل قىلسا، ب د ت نىڭ بۇ دۆلەتكە قارشى ئىمبارگو يولغا قويۇشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش مۇمكىن ئىكەن.
رويتىرېس ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، 24 - فېۋرال كۈنى، رۇسىيە ئاتوم ئېنېرگىيە ئىدارىسىنىڭ رەئىسى سىرگى كىرىيىنكو ۋە خىتاي مۇئاۋىن تاشقى ئىشلار مىنىستىرى لۇ گاۋزىڭ يادرو مەسىلىسىدە ئىران رەھبەرلىرى بىلەن سۆھبەتلىشىش ئۈچۈن تىھرانغا كەلدى.
ئىران بىلەن ئېنېرگىيە ۋە سودا مۇناسىۋەتلىرىنى كۈچەيتىش ئۈچۈن تىرىشىۋاتقان رۇسىيە بىلەن خىتاي ئىرانغا قارشى ئىمبارگو يولغا قويۇلۇشىنى قوللىمايدۇ. ئەمما ئىراننىڭ خەلقئارا جامائەتنىڭ يادرو مەسىلسىدىكى تەلەپلىرىگە پىسەنت قىلماي، يادو پروگراممىسىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش قارارىدا چىڭ تۇرۇشى، رۇسىيە ۋە خىتاينىڭ غەرب دۆلەتلىرىنىڭ يادرو مەسىلسىدىكى تەلەپلىرىگە ئاۋاز قوشۇشىغا سەۋەب بولغان.
ئەمما خىتاي ۋە رۇسىيە يەنىلا، ب د ت بىخەتەرلىك كېڭىشىنىڭ ئىرانغا قارىتا ئىمبارگو يولغا قويۇشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن ئىراننى رۇسىيىنىڭ تەكلىپىنى قوبۇل قىلىشقا رازى قىلىش ئۈچۈن تىرىشماقتا. رۇسىيە، ئىراندىكى يادرو رىياكتورلىرىدا ئىشلىتىلىدىغان ئۇراننى رۇسىيىدە تاۋلاش تەكلىپىنى ئوتتۇرىغا قويغان. ئىران ھۆكۈمىتى بولسا، رۇسىيىدە ئېلىپ بېرىلىدىغان بىرلەشمە ئۇران تاۋلاش ئىشىغا خىتاينىڭ قاتنىشىشىنى ئوتتۇرىغا قويغان.
ئەمما غەرب دۆلەتلىرىنىڭ دىپلوماتلىرى، ئىران رۇسىيە بىلەن بولغان سۆھبەتنى ئۇزارتىش ئارقىلىق ب د ت بىخەتەرلىك كېڭىشنىڭ ئىران توغرىسىدا بىر قارار چىقىرىشىنى كېچىكتۈرۈشنى پىلانلاۋاتقان بولۇشى مۇمكىن دېيىشمەكتە. (قانات)
مۇناسىۋەتلىك ماقالىلار
- ئىران پارلامېنتىنىڭ مۇھىم ئەربابى بىخەتەرلىك كېڭىشىگە ئەزا دۆلەتلەرنى زىيارەت قىلماقچى
- ئىراننىڭ يادرو پىلانى توقۇنۇش گىرداۋىغا ماڭدى
- خىتاي ئىران بىلەن ياداۋاران نېفىتلىكىنى ئېچىش كېلىشىمى ئىمزالايدۇ
- ئىران ئۇران تاۋلاش مەشغۇلاتىنى ئەسلىگە كەلتۈردى
- ئىران، ئاتوم ئېنېرگىيە ئىدارىسى بىلەن ھەمكارلىشىشنى توختاتتى
كۆپ كۆرۈلگەن خەۋەرلەر
RFA
- ئۈرۈمچىدىكى مەشھۇر بىنا—«رابىيە قادىر سودا سارىيى» نىڭ چېقىۋېتىلگەنلىكى دەلىللەندى
- كانادا ھۆكۈمىتىنىڭ ئون مىڭ ئۇيغۇرنى ئورۇنلاشتۇرۇشىنىڭ تۇنجى قەدىمى مۇۋەپپەقىيەتلىك بېسىلدى
- «ئۇيغۇر سەنئەت كۆرگەزمىسى» گە يانداشقان ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى مۇھاكىمە يىغىنى باشلاندى
- رىشات ئابباس ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسىدە ئۇيغۇر تىلى، مەدەنىيىتى ۋە خاتىرىسىنى قوغداشقا تېخىمۇ كۆپ ئىقتىساد ئاجرىتىشقا چاقىردى
- نۇرى تۈركەل: «ئامېرىكانىڭ ئانامنى ئەكېلىشىنى ئۇيغۇرلارغا كۆرسىتىۋاتقان غەمخورلۇقىنىڭ ئىپادىسى، دەپ قارايمەن»